Bức tranh kinh tế - xã hội quý I/2024: Nhiều gam màu sáng (Bài 1): Kinh tế tăng trưởng trong top 3 cả nước

Khởi đầu khả quan với GRDP tăng trưởng 2 con số, cùng một số ngành, lĩnh vực trọng điểm có sự chuyển động theo hướng tích cực. Đó là những điểm sáng nổi bật trên bức tranh tăng trưởng kinh tế - xã hội quý I của tỉnh Thanh Hóa.

Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn vận hành tối đa công suất sau bảo dưỡng, đã tạo động lực tăng trưởng cho ngành công nghiệp nói riêng và cho kinh tế của tỉnh nói chung trong quý I/2024. Ảnh: Minh Hằng

Khởi đầu khả quan

Quán triệt sâu sắc tinh thần “Kỷ cương - Trách nhiệm - Hành động - Sáng tạo - Phát triển”, ngay từ đầu năm 2024, các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, sở, ngành, cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã bước vào thực hiện các nhiệm vụ với quyết tâm lớn, trách nhiệm cao, cùng nhiều giải pháp đồng bộ, nhằm huy động mọi nguồn lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Nhờ đó, quý I/2024, kinh tế tăng trưởng cao và khá đồng đều trên các lĩnh vực. Đặc biệt, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước đạt 13,15%, đứng thứ 3 cả nước và là quý I có tốc độ tăng trưởng cao nhất kể từ năm 2020 đến nay (quý I/2020 tăng 7,52%; quý I/2021 tăng 7,11%; quý I/2022 tăng 12,93%; quý I/2023 tăng 6,21%). Trong đó, nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,56%; công nghiệp - xây dựng tăng 22,23%; dịch vụ tăng 5,42%; thuế sản phẩm tăng 3,43%.

Đóng góp vào con số tăng trưởng ấn tượng này, trước hết phải kể đến sự khởi sắc của một số ngành, lĩnh vực trọng điểm. Điển hình là giá trị sản xuất công nghiệp tăng 25,99%, tiếp tục khẳng định vai trò là một đầu tàu tăng trưởng của nền kinh tế. Sự sôi động của hoạt động xuất, nhập khẩu cũng là một phương diện phản ánh sự khởi sắc trong bức tranh kinh tế - xã hội. Cụ thể, hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa tăng mạnh, với giá trị xuất khẩu ước đạt trên 1,376 tỷ USD, bằng 22,9% kế hoạch, tăng 40,1%, là mức tăng cao nhất trong 4 năm thực hiện kế hoạch 2021-2025 (quý I/2021 tăng 11,3%; quý I/2022 tăng 14,9%; quý I/2023 giảm 20,6%); giá trị nhập khẩu ước đạt trên 2,257 tỷ USD, tăng 14,1% so với cùng kỳ.

Đặc biệt, với nhiều giải pháp quyết liệt được triển khai ngay từ đầu năm, kết quả thu ngân sách Nhà nước đạt được con số rất đáng khích lệ là 13.356 tỷ đồng, bằng 37,6% dự toán, tăng 31,5% so với cùng kỳ (trong đó, thu nội địa ước đạt 8.656 tỷ đồng; thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu ước đạt 4.700 tỷ đồng). Quan tâm cải thiện môi trường đầu tư; duy trì và cải thiện các chỉ số thành phần có xếp hạng tốt, tập trung khắc phục những chỉ số thành phần có xếp hạng thấp của các chỉ số PCI, PAPI, PAR INDEX, SIPAS; đồng thời, lãnh đạo tỉnh đã tiếp và làm việc với một số ngân hàng, tập đoàn, nhà đầu tư lớn để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy các hoạt động thu hút đầu tư vào tỉnh. Nhờ đó, trong quý I, tổng huy động vốn đầu tư phát triển ước đạt 31.681 tỷ đồng, tăng 7,1% so với cùng kỳ. Tính đến ngày 29/3/2024, đã thu hút được 30 dự án đầu tư trực tiếp (trong đó có 6 dự án FDI), gấp 2,14 lần so với cùng kỳ, với tổng vốn đăng ký đầu tư khoảng 3.539 tỷ đồng và 62 triệu USD.

Thực hiện hiệu quả kế hoạch đầu tư công năm 2024 có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng, tạo thuận lợi để đẩy mạnh thu hút đầu tư, giải quyết việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế. Xác định rõ điều đó, ngày 26/1/2024, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-UBND về việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, sử dụng vốn đầu tư công năm 2024. Trên cơ sở đó, việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 đã trở thành một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm hàng đầu, xuyên suốt của các ngành, địa phương, đơn vị để quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện. Đồng thời, kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 do tỉnh quản lý đã được giao kế hoạch chi tiết ngay từ đầu năm, tạo thuận lợi để tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án. Kết quả, tính đến ngày 22/3/2024, giá trị giải ngân ước đạt 2.058,3 tỷ đồng, bằng 16,1% kế hoạch vốn đã giao chi tiết, cao hơn 4,5% so với cùng kỳ.

Cùng với những điểm sáng trong bức tranh tăng trưởng kinh tế, các lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Trong đó, công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa và xây dựng đời sống văn hóa tiếp tục được coi trọng. Học sinh của tỉnh dẫn đầu cả nước về tỷ lệ thí sinh dự thi đoạt giải và xếp thứ 4 về số lượng thí sinh đoạt giải nhất tại kỳ thi học sinh giỏi quốc gia THPT năm học 2023-2024. An sinh xã hội được chăm lo, đời sống Nhân dân ổn định. Hoạt động khoa học - công nghệ được thực hiện theo hướng đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học - công nghệ, phục vụ sản xuất và đời sống... Quốc phòng - an ninh, trật tự, an toàn xã hội được đảm bảo; đã hoàn thành chỉ tiêu giao nhận quân năm 2024. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị đạt kết quả tích cực; hệ thống thể chế, quy chế, quy định, cơ chế, chính sách, quy hoạch tiếp tục được bổ sung, sửa đổi, ban hành mới, ngày càng hoàn thiện...

Quyết liệt và trách nhiệm

Để đạt được những kết quả quan trọng nêu trên, công tác lãnh, chỉ đạo, điều hành và cụ thể hóa các chương trình, kế hoạch thành các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể được xem là cơ sở, là nhân tố quyết định đến thành quả tăng trưởng. Nổi bật là từ đầu năm đến nay, Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã tăng cường đi thực tế và làm việc tại các địa phương, kiểm tra các công trình trọng điểm... để kịp thời nắm bắt tình hình và giải quyết các vấn đề vướng mắc, phát sinh. Cùng với đó, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 02/CT-UBND ngày 24/2/2024 về việc đôn đốc thực hiện nhiệm vụ trọng tâm sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, gắn với quan điểm chỉ đạo, điều hành là “Trách nhiệm, nỗ lực, linh hoạt, quyết liệt, hiệu quả; tạo chuyển biến thực sự rõ nét trên tất cả các lĩnh vực, địa bàn; phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2024”.

Trên cơ sở Chỉ thị số 02/CT-UBND, các ngành, địa phương, đơn vị đã bám sát tình hình thực tiễn, tăng cường kiểm tra, đôn đốc, xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh. Đồng thời, khẩn trương xây dựng, ban hành các chương trình, kế hoạch hành động, văn bản chỉ đạo để tổ chức thực hiện nghiêm túc, kịp thời, hiệu quả kế hoạch hành động thực hiện nghị quyết của Chính phủ, nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh năm 2024 và Chương trình công tác năm 2024 của UBND tỉnh. Trong quá trình thực hiện, các ngành, địa phương, đơn vị cũng chú trọng rà soát, xác định các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm theo từng tháng, quý để tập trung chỉ đạo, điều hành gắn với tăng cường kiểm tra, đôn đốc, nhất là đối với những nội dung, vấn đề còn vướng mắc, phức tạp, tồn đọng kéo dài, những vấn đề mới phát sinh... Trong quý I, Chủ tịch, các Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã tổ chức 78 hội nghị để chỉ đạo giải quyết các vấn đề quan trọng, phát sinh theo ngành, lĩnh vực.

Cùng với đó, UBND tỉnh cũng quyết liệt chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện các chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, chương trình mục tiêu quốc gia và tập trung phát triển các ngành, lĩnh vực. Đặc biệt chú trọng công tác giải phóng mặt bằng và giải ngân vốn đầu tư công; trong đó, đã tổ chức các đoàn công tác đi kiểm tra tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, giải quyết khó khăn, vướng mắc các dự án trọng điểm trên địa bàn huyện, thị xã, thành phố. Thực hiện quyết liệt các giải pháp tăng thu, chống thất thu ngân sách Nhà nước. Quan tâm việc bảo đảm nguồn cung vật liệu xây dựng và quản lý giá vật liệu xây dựng; công tác chuyển đổi số; cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Tổ chức tiếp đón, làm việc với các cơ quan, tổ chức quốc tế và các nhà đầu tư trong, ngoài nước đến tìm hiểu, nghiên cứu đầu tư trên địa bàn tỉnh...

Có thể khẳng định, những kết quả ấn tượng đạt được trong quý I/2024, là thành quả từ sự nỗ lực, quyết tâm, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp; sự vào cuộc trách nhiệm của cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân. Kết quả này sẽ tạo thêm niềm tin và động lực để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong năm 2024.

Khôi Nguyên