Ánh sáng của Đảng về nơi bản xa (Bài 1): Tiếng Đảng, lòng dân đồng thuận

Thực hiện Kết luận số 50-KL/TU, ngày 20/4/2010 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “Phát triển đảng viên và chi bộ ở thôn, bản vùng sâu, vùng xa” (gọi tắt là Kết luận 50), công tác phát triển Đảng đồng bào dân tộc thiểu số nói chung và đồng bào dân tộc Mông ở huyện Mường Lát nói riêng có chuyển biến tích cực. Từ những bản làng trắng đảng viên ở các xã Tam Chung, Mường Lý, Trung Lý, đến nay đã kết nạp được 330 đảng viên, không còn tình trạng sinh hoạt chi bộ ghép. Đó là thành công trong nỗ lực thực hiện Kết luận 50 của cả hệ thống chính trị, sự thống nhất giữa “Ý Đảng, lòng dân”.

Đảng viên Vàng Na Pó (người thứ 2 từ phải sang), bản Muống 2, xã Mường Lý (Mường Lát) kể cuộc sống thăng trầm của bà con người Mông. Ảnh: PV

Nhiều năm liền, 26 bản người Mông di cư tại huyện Mường Lát “trắng đảng viên” nên việc tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến bà con gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, đói nghèo, thất học và những hủ tục đã ghìm níu sự phát triển nơi đây. Nhằm xóa “trắng đảng viên” cũng như giúp bà con có cuộc sống mới, Kết luận 50 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã được “khai sinh”.

Khi bản làng không có đảng viên

Vượt quãng đường gần 300km từ TP Thanh Hóa, chúng tôi đến với bà con đồng bào Mông ở bản Muống 2, xã Mường Lý trong tiết trời se lạnh. Cái bắt tay nồng ấm, thân thiện, cởi mở của Bí thư chi bộ, Trưởng bản Sùng Seo Dình và ông Vàng Na Pó - người Mông đầu tiên di cư về đây sinh sống, đã xóa tan mệt mỏi của chúng tôi sau chặng đường dài. Trong ngôi nhà khang trang, ông Pó chậm rãi kể về thăng trầm của bản Mông.

“Vào những năm 1990, đồng bào Mông ở huyện Mường Lát nói chung và bản Muống 2 nói riêng đến từ các tỉnh phía Bắc hình thành nên 26 bản người Mông (sau sáp nhập còn 24 bản) ở các xã Mường Lý, Trung Lý và Tam Chung. Giống như nhiều bản Mông khác trên địa bàn huyện Mường Lát, bản Muống 2 chỉ có vài chục hộ nhưng 100% đều nằm trong diện đói nghèo quanh năm” - ông Pó nhớ lại.

Theo lý giải của ông Pó, nguyên nhân của nghèo đói không chỉ bởi tập quán du canh, du cư, phương thức sản xuất lạc hậu, mà còn là những hủ tục đã “ăn sâu, bén rễ” trong nếp nghĩ, cách làm của đồng bào Mông. Trong đó, hủ tục tang ma đã khiến cho cuộc sống của nhiều gia đình đồng bào Mông bị “đảo lộn”.

Thêm vào câu chuyện, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Sùng Seo Dình với vẻ mặt buồn, chậm rãi nói: “Trước kia theo quan niệm của đồng bào Mông, gia đình có người mất thì đặt vào cáng hay để tấm ván treo trên vách giữa nhà từ 5 - 7 ngày. Nhà có bao nhiêu người con trai thì làm thịt bấy nhiêu con trâu, bò để thờ cúng và ăn uống linh đình ngay bên xác chết đã bốc mùi hôi thối. Điều đó không chỉ gây mất vệ sinh, mà còn tốn kém, mỗi đám tang ước tính vài chục triệu, thậm chí cả trăm triệu đồng”.

Ngoài những hủ tục trong đám tang, với nhận thức thấp nên nhiều người Mông còn bị các đối tượng xấu dụ dỗ, dính vào các tệ nạn xã hội và thêm nữa, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, khiến cuộc sống của họ càng khó khăn hơn. Theo ông Lầu Văn Ly, Phó trưởng Phòng Dân tộc huyện Mường Lát, cho biết: “Không chỉ ở bản Muống 2 mà đó cũng là thực trạng chung ở các bản thực hiện theo Kết luận 50 trước những năm 2010. Không có đảng viên, chưa có chi bộ nên các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước khó được bà con tiếp cận. Vì vậy, đồng bào Mông cứ luẩn quẩn trong cảnh đói nghèo, lạc hậu”.

Nhằm xóa đói, giảm nghèo bền vững cho đồng bào Mông, huyện Mường Lát xác định, cùng với ổn định chỗ ở, đất canh tác, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu, thì giải pháp quan trọng là chú trọng công tác tạo nguồn, phát triển đảng viên và củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng. Kết luận 50 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy được ban hành đã tạo điều kiện thuận lợi để huyện Mường Lát thực hiện hiệu quả nhiệm vụ trên.

Gỡ "bài toán" khó trong xóa “trắng đảng viên”

Để thực hiện có hiệu quả Kết luận 50, Ban Thường vụ Huyện ủy Mường Lát thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Kết luận 50 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và phân công các thành viên thường xuyên tham gia sinh hoạt cùng các chi bộ ít nhất là 2 lần/năm. Các đảng bộ đã chủ động phối hợp đảng ủy các đồn biên phòng trên địa bàn huyện giới thiệu đảng viên đồn biên phòng về các chi bộ tham gia sinh hoạt và phân công nhiệm vụ cụ thể cho đảng viên, thường xuyên theo dõi, kiểm tra, chỉ đạo các chi bộ biên giới. Đồng thời, nắm chắc tình hình Nhân dân, an ninh trật tự khu dân cư, quốc phòng - an ninh, công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị tại bản được giao sinh hoạt.

Ông Giàng A Vành, Bí thư chi bộ bản Khằm 2, xã Trung Lý (Mường Lát) tuyên truyền, vận động bà con thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Tuy nhiên, khi chưa có Kết luận 50, việc xóa bản trắng đảng viên, chi bộ sinh hoạt ghép ở Mường Lát gặp một số bất cập. Bởi, theo quy định chung về tiêu chuẩn kết nạp đảng viên thì người được kết nạp phải có trình độ học vấn tối thiểu bậc THCS, sinh 2 con trở xuống - thì không có người Mông nào đủ điều kiện kết nạp Đảng. Vì vậy, nhằm tạo điều kiện cho Mường Lát xóa bản trắng đảng viên, nhiều cơ chế, chính sách của tỉnh được ban hành dành riêng cho huyện, như đảng viên được kết nạp chỉ biết đọc, biết viết...

Với sự quan tâm sâu sát của Tỉnh ủy, công tác phát triển đảng viên ở 26 bản (sau sáp nhập còn 24 bản) đã đạt kết quả đáng kể. Khó khăn như tại 4 bản Suối Phái, bản Ón, Suối Lóng và Pom Khuông, xã Tam Chung, trước năm 2010, đều “trắng đảng viên” nhưng đến nay đã kết nạp được 61 đảng viên. Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tam Chung Hơ Văn Sấu, cho biết: “Để làm tốt công tác tạo nguồn, Đảng ủy xã đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cấp thôn, bản. Thông qua các hoạt động, phong trào thi đua để phát hiện, lựa chọn những quần chúng ưu tú để bồi dưỡng, kết nạp Đảng. Bên cạnh đó, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của một số đảng viên quá thời hạn chuyển Đảng chính thức để kịp thời tham mưu cho Ban Thường vụ Huyện ủy có hướng giải quyết kịp thời”.

Xã Trung Lý có 11/15 chi bộ bản thực hiện theo Kết luận 50. Theo Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Trung Lý Ngân Thị Vân, để làm tốt công tác phát triển đảng viên, việc theo dõi, bồi dưỡng quần chúng giới thiệu cho Đảng cần được mở rộng. Trong đó, quan tâm đến quần chúng ưu tú là nữ, đoàn viên, thanh niên, người lao động có thành tích, gương mẫu trong các phong trào thi đua để có kế hoạch bồi dưỡng, giúp đỡ cho họ phấn đấu trở thành đảng viên. Đến nay, Đảng bộ xã kết nạp được 148 đảng viên theo Kết luận 50 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Trong đó, có 7 đảng viên nữ người Mông, đây là điều chưa từng có trước khi thực hiện Kết luận 50 ở xã Trung Lý.

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là cách làm bài bản của cấp ủy các xã thuộc Kết luận 50, đến tháng 8/2014, huyện Mường Lát cơ bản xóa được bản “trắng đảng viên” và số lượng kết nạp đảng viên hàng năm luôn đạt, vượt kế hoạch đề ra. Ông Triệu Minh Xiết, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Mường Lát, khẳng định: “Thành công trong thực hiện Kết luận 50 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy không chỉ xóa được bản “trắng đảng viên”, chi bộ sinh hoạt ghép mà qua đó xuất hiện nhiều tấm gương sáng của những đảng viên gương mẫu, trách nhiệm, dám nghĩ, dám làm đã tạo sức lan tỏa sâu rộng trong bà con đồng bào Mông chung tay xây dựng cuộc sống mới”.

Nhóm PV Phòng BĐ-TL

Bài 2: “Hạt giống đỏ” nảy mầm trên vùng đất khó