Một nhiệm kỳ quyết liệt phòng chống tham nhũng

Bài 1: “Không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”

Dấu ấn đậm nét trong nhiệm kỳ 2015-2020 là công tác phòng chống tham nhũng (PCTN) đã có sự chuyển biến mạnh mẽ, ngày càng quyết liệt, hiệu quả. Chưa có nhiệm kỳ nào, số vụ việc, vụ án về tham nhũng được phát hiện, xử lý cương quyết nhiều như 5 năm qua. Đã không còn “hạ cánh an toàn”, bất cứ ai vi phạm đều phải xử lý, “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”...

Tòa án Nhân dân tỉnh Thanh Hóa xét xử đối với các bị cáo nguyên là cán bộ, công chức thuộc UBND TP Thanh Hóa có sai phạm trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại phường Đông Hải (TP Thanh Hóa). Ảnh: Quốc Hương

Bất cứ ai vi phạm đều phải xử lý

Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng đến tháng 5-2020, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật hơn 2.370 cán bộ, đảng viên do tham nhũng, cố ý làm trái; Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, cấp ủy có thẩm quyền đã xử lý kỷ luật hơn 90 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý (trong số đó có 23 đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng (có 2 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, 1 đồng chí nguyên Ủy viên Bộ Chính trị), 22 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang). (1)

Một số vụ án, vụ việc đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp vốn được cho là “vùng cấm, nhạy cảm” đã được xử lý nghiêm minh như: Vụ án Đinh La Thăng, vụ án Trịnh Xuân Thanh, vụ án Phan Văn Anh Vũ, vụ án đánh bạc và tổ chức đánh bạc xảy ra tại Phú Thọ và một số địa phương, vụ án AVG, vụ án Đinh Ngọc Hệ... Một số cán bộ cao cấp cả đương chức và đã nghỉ hưu, có vi phạm liên quan đến các vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm đã bị xử lý nghiêm, cả về xử lý hình sự, cho thấy “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”, “không còn hạ cánh an toàn” trong đấu tranh PCTN, lãng phí, tiêu cực hiện nay.

Các cơ quan tiến hành tố tụng các cấp đã khởi tố, điều tra 7.270 vụ/12.303 bị can, truy tố 5.976 vụ/11.613 bị can, xét xử sơ thẩm 5.641 vụ/10.970 bị cáo về các tội tham nhũng, trật tự quản lý kinh tế và tội phạm khác về chức vụ. Nhiều vụ, việc kéo dài từ những năm trước đã được chỉ đạo xử lý dứt điểm, nghiêm minh, đã có tác dụng cảnh tỉnh, răn đe, phòng ngừa tham nhũng.

Dấu ấn sâu đậm nhất trong công tác PCTN kể từ đầu nhiệm kỳ đến nay đó là vai trò của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, đặc biệt là sự quyết liệt của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN. Bên cạnh đó, theo đánh giá của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, tình trạng “trên nóng dưới lạnh” đã và đang được khắc phục. Lan tỏa quyết tâm chính trị cao, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc.

“Trên nóng, dưới cũng đã dần ấm lên”

Sự quyết liệt trong công tác đấu tranh PCTN đã lan tỏa từ Trung ương tới các địa phương, đồng bộ trong toàn hệ thống chính trị. Chỉ tính từ sau Hội nghị Trung ương 11 (tháng 10-2019) đến tháng 5-2020, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy địa phương, các cơ quan tiến hành tố tụng ở các địa phương đã khởi tố 268 vụ án/475 bị can; truy tố 105 vụ/163 bị can; xét xử 127 vụ/268 bị cáo về các tội tham nhũng. (2)

Nhiều địa phương đã chỉ đạo phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế như: TP Hồ Chí Minh, TP Hà Nội, các tỉnh Thanh Hóa, Quảng Ninh, Bắc Giang, Bắc Ninh, Phú Thọ, Bình Dương, Đắk Lắk, Đắk Nông, An Giang, Nam Định...

Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, Thanh Hóa là một trong những địa phương có nhiều nỗ lực trong công tác PCTN, lãng phí.

Để nâng cao hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo PCTN, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 19-CT/TU ngày 10-6-2014 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCTN, lãng phí, cùng nhiều chỉ thị, kế hoạch, quyết định về công tác PCTN, lãng phí; đồng thời trên cơ sở các chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của Chính phủ, giai đoạn 2014–2019, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trong toàn tỉnh đã ban hành hơn 6.800 văn bản cụ thể hóa các quy định của Trung ương, của Chính phủ, của tỉnh để lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra, giám sát (KTGS) việc thực hiện công tác PCTN, lãng phí; đưa chương trình KTGS về PCTN, lãng phí vào chương trình KTGS hằng năm.

Đặc biệt là Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thành lập 10 đoàn kiểm tra về công tác PCTN, lãng phí đối với ban thường vụ 10 huyện, thị, thành ủy và 10 đảng ủy, ban lãnh đạo các sở, ngành; thành lập 5 đoàn rà soát các cuộc thanh tra kinh tế - xã hội và thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, Ban Nội chính Tỉnh ủy đã phát huy tích cực vai trò tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy về công tác PCTN, đã thành lập 5 đoàn kiểm tra về công tác nội chính, PCTN, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với 5 ban thường vụ huyện, thị, thành ủy. Qua kiểm tra, rà soát đã chỉ đạo các đơn vị chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, yêu cầu, kiến nghị thu hồi hơn 6,5 tỷ đồng tiền sai phạm và 129m2 đất, yêu cầu giảm trừ quyết toán gần 6 tỷ đồng, chuyển 43 kết luận thanh tra sang cơ quan thuế xử phạt vi phạm hành chính về thuế với số tiền gần 5 tỷ đồng, chuyển cơ quan điều tra 11 vụ việc có dấu hiệu của tội phạm về tham nhũng, kinh tế.

Trong 5 năm qua (2014-2019) số vụ án kinh tế, tham nhũng được phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử tại Thanh Hóa tăng cao nhất từ trước đến nay. Tính đến tháng 1-2020, các cơ quan chức năng đã khởi tố điều tra 131 vụ, 271 bị can về kinh tế, tham nhũng (trong đó có 32 vụ án tham nhũng, 99 vụ án kinh tế); truy tố 79 vụ, đưa ra xét xử 78 vụ; thu hồi gần 11,615 tỷ đồng là tài sản của các vụ án về tham nhũng, kinh tế; trong đó nhiều vụ việc, vụ án được phát hiện, xử lý từ cấp huyện.

Các tổ chức thanh tra đã tiến hành 1.124 cuộc thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Qua thanh tra đã phát hiện nhiều sai phạm về kinh tế với số tiền 359,032 tỷ đồng và 264,192m2 đất, kiến nghị thu hồi 138,617 tỷ đồng và 27.423m2 đất..

Ủy ban kiểm tra các cấp trong tỉnh đã tiến hành 251 cuộc KTGS đối với cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc về công tác PCTN; đã xử lý 5 tập thể, 68 đảng viên có dấu hiệu vi phạm về kinh tế, tham nhũng, lãng phí, cố ý làm trái quy định; đã thi hành kỷ luật 68 đảng viên với các hình thức: Khiển trách 24, cảnh cáo 21, cách chức 2, khai trừ 21.

Thời gian qua, dư luận rất đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao việc Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy đã chỉ rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra các vụ việc sai phạm, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Đơn cử như: Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện chi tiêu ngân sách đối với Ban Thường vụ Huyện ủy Yên Định và một số tổ chức đảng, đảng viên có liên quan. Sau khi có kết luận kiểm tra, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với Ban Thường vụ Huyện ủy Yên Định, nhiệm kỳ 2010-2015; quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức Bí thư Huyện ủy, cách chức Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy Yên Định, nhiệm kỳ 2010-2015 đối với đồng chí Hoàng Cao Thắng; quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức Phó Bí thư Huyện ủy Yên Định, nhiệm kỳ 2010-2015 đối với đồng chí Ngô Thị Hoa. Đồng thời, căn cứ nội dung, tính chất, mức độ, tác hại và nguyên nhân khuyết điểm, vi phạm; căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên vi phạm, các cấp có thẩm quyền đã quyết định thi hành kỷ luật bằng các hình thức cảnh cáo, khiển trách đối với các trường hợp có vi phạm, khuyết điểm. Cùng với việc xử lý kỷ luật về Đảng, các đảng viên đã bị xử lý kỷ luật về hành chính và đoàn thể đồng bộ với kỷ luật về Đảng; đồng thời các cá nhân phải bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả do vi phạm gây ra theo quy định của pháp luật. Đến ngày 29-7-2020, tất cả các khoản chi thường xuyên sai quy định, không đủ điều kiện thanh toán từ nguồn ngân sách Nhà nước, còn tồn đọng tại cơ quan Huyện ủy và cơ quan HĐND - UBND huyện Yên Định đã được các cá nhân vi phạm tự bỏ tiền hoàn trả đầy đủ.

Trước đó, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy đã thông báo về việc xem xét, xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm liên quan đến việc thực hiện Đề án phát triển nguồn nhân lực phục vụ Khu Kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Theo đó, có 7 cán bộ, đảng viên giữ các chức vụ lãnh đạo (trong đó có 1 đồng chí là Tỉnh ủy viên, 1 đồng chí nguyên là Tỉnh ủy viên) bị xử lý kỷ luật bằng các hình thức cảnh cáo, khiển trách vì có khuyết điểm, vi phạm.

Thực hiện các quy định về xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng, qua công tác thanh tra, kiểm tra, có 6 cán bộ, đảng viên là người đứng đầu địa phương vi phạm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử lý kỷ luật về Đảng.

Những dấu ấn trong công tác PCTN trong nhiệm kỳ 2015-2020 cho thấy kết quả đạt được, trước hết là từ quyết tâm chính trị cao của Đảng và Nhà nước trong đấu tranh PCTN; sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của các cấp ủy đảng, chính quyền. Bên cạnh đó là sự nỗ lực, phối hợp của các cơ quan, đơn vị có chức năng PCTN, vai trò giám sát của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, của các cơ quan báo chí và sự ủng hộ, tham gia của Nhân dân.

Công tác PCTN, lãng phí, tiêu cực “đã trở thành phong trào, xu thế”, làm tăng thêm niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và nâng tầm uy tín và vị thế của đất nước trên trường quốc tế.

Đức Minh

(1), (2) - “Một số vấn đề về PCTN thời gian qua”, đăng trên website: noichinh.vn, ngày 4-8-2020.

Bài 2: Tăng cường kỷ cương, xây dựng, chỉnh đốn Đảng.