Tháng Tư lịch sử trong ký ức những người lính Sư đoàn 3 Sao Vàng

Cứ vào những ngày tháng Tư lịch sử, ký ức về những năm tháng gian khó nhưng đầy vẻ vang, tự hào trong cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc lại ùa về trong tâm trí những lính năm xưa. Những người lính già ấy lại nhớ đồng đội, nhớ nơi mình đã từng “vào sinh, ra tử"...

Ông Nguyễn Tiến Quynh, Phó chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh Thanh Hóa kể lại những ngày tháng hào hùng.

Tháng Tư về, chúng tôi lại tìm gặp những người lính Sư đoàn 3 Sao Vàng năm xưa để được nghe lại những ký ức hào hùng một thuở. Dù hơn 40 năm trôi qua, nhưng hình ảnh từng tấc đất, từng con đường, từng nụ cười, từng cái tên… của đồng đội, của những nơi họ đã đi qua vẫn được tái hiện một cách rành rọt.

Trong căn phòng làm việc ở Hội cựu chiến binh tỉnh Thanh Hóa, chúng tôi may mắn gặp được ông Nguyễn Tiến Quynh (sinh năm 1956), Phó Chủ tịch Hội, cũng chính là người lính trinh sát trong cuộc kháng chiến chống Mỹ ngụy năm xưa. Ông bảo: “Mỗi độ tháng Tư về, nỗi nhớ đồng đội lại trở nên da diết đến thế! Mỗi ánh mắt, nụ cười… tất cả hiện lên như mới ngày hôm qua vậy. Rời xứ Thanh, tôi bắt đầu với những cuộc chiến từ Bình Định, chiến dịch Tây Nguyên, mở màn ở Buôn Mê Thuật cho đến chặn đường 19 tiếp tế của quân địch rồi chọc thủng phòng tuyến Phan Rang, giải phóng Bà Rịa – Vũng Tàu… Tất cả cho đến giờ, miền ký ức ấy vẫn còn vẹn nguyên như mới ngày hôm qua”.

Cũng như bao thanh niên cùng thời khác, 18 tuổi, theo tiếng gọi của Tổ Quốc thiêng liêng ông lên đường nhập ngũ (1974). Sau khi được huấn luyện tại Thanh Hóa, tháng 2-1975, ông Quynh được tăng cường vào trung đoàn 141, Sư đoàn 3 Sao Vàng, với nhiệm vụ là lính trinh sát. Được biết, đây là sư đoàn chủ lực cơ động đầu tiên của quân khu V, ra đời ngày 2-9-1965 trên mảnh đất truyền thống Tây Sơn, Bình Định. Trong chiến dịch mùa Xuân 1975 lịch sử, sư đoàn 3 Sao Vàng là một trong những đơn vị nhận nhiệm vụ giải phóng Vũng Tàu.

Ông Nguyễn Tiến Quynh.

Nhớ lại những ngày tháng gian khổ ấy, ông Quynh bộc bạch: “Được mệnh danh là “đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng", công việc của chúng tôi là làm sao nắm tỉ mỉ từng chi tiết của địch, bước đi của chúng như thế nào, âm mưu ra sao… Bởi chỉ cần một sai sót nhỏ, phải trả giá bằng mạng sống của anh em đồng đội”.

Theo ông Quynh, cứ vào ban đêm ông lại cùng đồng đội hóa trang, bí mật bò vào cứ điểm để quan sát, nhớ chính xác từng vị trí, góc ngách của địch, tổng hợp tình hình rồi báo về. Có những lần gặp địch, đứng giữa ranh giới sống - chết nhưng vẫn không được lùi bước. “Bởi với người lính dù ở hoàn cảnh nào cũng phải vượt qua nỗi sợ hãi mới có thể hoàn thành nhiệm vụ. Những lần gặp kẻ thù, anh em đều đều tìm mọi cách để thoát khỏi vòng vây của chúng”, ông Quynh cho biết.

Rồi có những lần hành quân cả chặng đường dài 40-50 km. Trên trời máy bay địch thì quần thảo suốt ngày đêm, ở dưới thì kẻ thù săn đuổi. Những người lính ấy vẫn đi hết ngày nọ đến ngày kia. Ban đêm, họ lót lá cây ngủ một lúc rồi tiếp tục cuộc hành quân. Ông Quynh bảo: “Nhớ nhất con đường hành quân từ Ninh Thuận đến Bà Rịa – Vũng Tàu sau trận chiến giải phóng Phan Rang, đường thì xa, đất đỏ bụi mờ mịt, thức ăn, nước uống không có, tưởng như có thể kiệt sức, thế nhưng anh em vừa đi vừa động viên nhau rồi cũng đến nơi’.

Là người trực tiếp cầm súng chiến đấu từ năm 1973, ông Nguyễn Xuân Phúc (sinh năm 1954), xã Xuân Giang, huyện Thọ Xuân, bồi hồi nhớ lại: “Đầu năm 1975, những trận đánh giữa ta và địch càng quyết liệt hơn. Chúng tôi được lệnh tạo thế bất ngờ, đánh nhanh thắng nhanh khiến địch trở tay không kịp. Đầu tháng 3-1975, để phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tây Nguyên, Tỉnh ủy Bình Định, Sư đoàn 3 (Quân khu 5) mở chiến dịch tiến công tổng hợp trên hai hướng trọng điểm: Từ nam Phù Cát đến Bình Khê, An Nhơn và hướng phối hợp Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Vân Canh, nhằm kéo hút Sư đoàn 22 Quân đội Sài Gòn, khống chế Đường 19 (Bình Định lên Plei-cu), sân bay Phù Cát... không cho chúng cơ động, ứng cứu Tây Nguyên”.

Ông Nguyễn Xuân Phúc, thôn 5, xã Xuân Giang, huyện Thọ Xuân nhớ lại những ngày tháng gian khổ nhưng đầy tự hào.

Để chia cắt địch, lúc 5h30 phút ngày 4-3-1975, bộ đội Tiểu đoàn 19 Công binh đánh sập cầu 12 (Cầu Dài), tạo thế cho Sư đoàn 3 chúng tôi nổ súng đánh chiếm các chốt điểm, chặt đứt Đường 19 (đoạn từ lăng Mai Xuân Thưởng lên đèo Thượng Giang). Ở hướng Phù Cát, Đông An Nhơn, ta giải phóng 5 xã, cắt đứt Đường 1, bẻ gãy các đợt phản kích của địch.

Đến ngày 24-3-1975, Tây Nguyên hoàn toàn giải phóng và toàn bộ cánh quân địch rút chạy trên Đường số 7 bị tiêu diệt. Ngày 31-3-1975, thị xã Quy Nhơn và tỉnh Bình Định hoàn toàn giải phóng. Ngày 16-4-1975 ta đập tan “lá chắn thép” Phan Rang, bắt sống 2 tướng ngụy là Nguyễn Vĩnh Nghi, Phạm Ngọc Sang.

Ông Phúc nhớ lại: “Sau khi giành chính quyền ở Phan Rang, anh em chúng tôi tiếp tục tiến xuống Bà Rịa – Vũng Tàu. Đến ngày 28-4 thì giải phóng Vũng Tàu. Tiểu đoàn của tôi chiến đấu đến đây thì được lệnh dừng lại để làm công tác kêu gọi tù binh, ổn định tình hình còn các cánh quân khác làm nhiệm vụ giải phóng Côn Đảo và tiến vào giải phóng Sài Gòn. Lúc nghe đài thông báo chúng ta giành được chính quyền, anh em chúng tôi chỉ còn biết ôm nhau khóc. Đó chính là những giọt nước mắt hạnh phúc không chỉ riêng người lính chúng tôi, mà của toàn thể những người con đất Việt”, ông Phúc bộc bạch.

Chiến tranh đã lùi xa. Thật không dễ để phác họa lại một hành trình đầy gian khó và những hy sinh to lớn, song vô cùng vẻ vang, chói lọi của anh Bộ đội Cụ Hồ - những chiến sỹ anh hùng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Những câu chuyện, những hồi ức của ông Phúc, ông Quynh… như một minh chứng sống động, chân thực nhất để thế hệ hôm nay và mai sau mãi mãi ghi nhớ, tri ân.

Hoài Thu