Phát triển diện tích liên kết sản xuất vụ đông

Những năm gần đây, xu hướng liên kết sản xuất vụ đông gắn với bao tiêu sản phẩm ở các địa phương trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển qua từng năm, thu hút nhiều doanh nghiệp, HTX và nông dân tham gia. Qua đó, các địa phương đã từng bước hình thành những vùng sản xuất vụ đông tập trung, quy mô lớn, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân và doanh nghiệp.

Người dân xã Hoằng Châu chăm sóc dưa Kiếm Nhật vụ đông theo hình thức liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm.

Hiệu quả liên kết sản xuất

Hiện nay, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh quan tâm đầu tư mạnh vào sản xuất vụ đông với nhiều hình thức liên kết đa dạng - từ hợp đồng bao tiêu sản phẩm, cung ứng vật tư đầu vào, đến thuê hoặc mượn đất để trực tiếp tổ chức sản xuất. Nhờ đó, nhiều vùng sản xuất hàng hóa tập trung được hình thành, tạo điều kiện thuận lợi cho cơ giới hóa, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và kiểm soát chất lượng nông sản. Vụ đông năm 2024-2025 toàn tỉnh có khoảng 25 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh tham gia liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm, với tổng diện tích hơn 7.000ha. Các doanh nghiệp tiêu biểu, như: Công ty Orion Vina, Công ty CP VIETPO, Công ty CP Nông nghiệp quốc tế An Việt, liên kết trồng và chế biến khoai tây cho hơn 900ha diện tích. Bên cạnh đó, Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao, Công ty TNHH Thành An Ninh Bình, Công ty TNHH Á Châu Ninh Bình, HTX Toàn Năng Thái Bình, HTX nông sản Nga Sơn, Công ty TNHH Anh Thôi... đang tổ chức liên kết trồng ớt, ngô ngọt, đậu tương rau, dưa chuột, hành và nhiều loại rau màu khác với tổng diện tích khoảng 4.000ha.

Nhờ triển khai đồng bộ, nhiều mô hình liên kết sản xuất vụ đông mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội. Tại các xã: Yên Định, Thọ Xuân, Hậu Lộc, Vĩnh Lộc, mô hình trồng ớt xuất khẩu duy trì ổn định, giá bán từ 18.000 - 20.000 đồng/kg, cho thu nhập 200 - 230 triệu đồng/ha. Các mô hình trồng hành, tỏi ở Thọ Xuân, Hậu Lộc, Yên Định đạt 200 triệu đồng/ha; mô hình trồng bí xanh, bí đỏ, dưa chuột tại Hoằng Hóa, Nga Sơn, Hậu Lộc đạt 150 triệu đồng/ha/vụ. Đặc biệt, mô hình liên kết trồng khoai tây giữa các doanh nghiệp Orion Vina, An Việt, GVA, PepsiCo Việt Nam với các HTX trên địa bàn cho thu nhập 100 - 120 triệu đồng/ha, lợi nhuận 50 - 70 triệu đồng/ha. Ngoài bao tiêu sản phẩm, các doanh nghiệp còn hỗ trợ giống, vật tư, chuyển giao kỹ thuật, tập huấn quy trình sản xuất an toàn, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.

Mở rộng quy mô, hướng đến sản xuất bền vững

Vụ đông năm 2025-2026, HTX dịch vụ nông nghiệp Hoằng Thành, xã Hoằng Lộc đã tích tụ, tập trung đất đai và liên kết với người dân trồng dưa chuột, khoai tây và các loại rau... HTX hợp tác với Công ty TNHH Thực phẩm PepsiCo Việt Nam liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm với các hộ dân ở các xã: Hoằng Thanh, Hoằng Lộc và Nguyệt Ấn, trồng 40ha khoai tây. Ngoài ra, HTX còn liên kết với doanh nghiệp sản xuất hơn 4ha dưa Kiếm Nhật làm nguyên liệu chế biến xuất khẩu. Theo ông Lương Quốc Đạt, Chủ tịch HĐQT HTX dịch vụ nông nghiệp Hoằng Thành: “Để nâng cao hiệu quả trong liên kết sản xuất, HTX cung cấp giống, phân bón, các vật tư nông nghiệp và hướng dẫn kỹ thuật cho người dân sản xuất theo hợp đồng. Đồng thời, huy động nhân lực, máy móc làm đất, vun luống và gieo giống sẵn cho người dân chăm sóc và cuối vụ công ty trừ vào sản phẩm. Qua các vụ liên kết sản xuất bao tiêu sản phẩm, người dân có đầu ra sản phẩm và giá cả ổn định, HTX có nguồn nguyên liệu cung cấp cho doanh nghiệp sản xuất ổn định”.

Theo kế hoạch, vụ đông 2025-2026, toàn tỉnh phấn đấu đạt 8.000 - 10.000ha diện tích liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm với 25 - 30 doanh nghiệp tham gia. Để mở rộng diện tích liên kết, các địa phương đang lồng ghép các chính sách hỗ trợ sản xuất, như: cung ứng giống, phân bón, vật tư đầu vụ; hỗ trợ tập huấn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ... Đồng thời, khuyến khích người dân, doanh nghiệp, HTX tích tụ đất đai, phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao theo tinh thần Nghị quyết số 13-NQ/TU ngày 11/1/2019 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh. Các địa phương cũng xác định vai trò của các HTX dịch vụ nông nghiệp là “cầu nối” giữa doanh nghiệp và nông dân, đóng vai trò quan trọng trong việc ký kết, giám sát và thực hiện hợp đồng liên kết.

Theo Trưởng Phòng Trồng trọt, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Thanh Hóa, Trịnh Văn Chất: “Để duy trì và phát triển các chuỗi liên kết sản xuất hiệu quả, các địa phương thường xuyên kiểm tra, giám sát người dân trong việc tuân thủ nghiêm túc hợp đồng bao tiêu sản phẩm, không để xảy ra tình trạng “bẻ kèo”, làm ảnh hưởng uy tín của địa phương và doanh nghiệp. Về phía doanh nghiệp, cần có cơ chế hỗ trợ, chia sẻ rủi ro với nông dân, điều chỉnh giá thu mua hợp lý khi thị trường biến động. Ngược lại, người nông dân cũng phải tuân thủ quy trình sản xuất, chất lượng sản phẩm, không bán hàng ra ngoài hoặc giao nông sản kém chất lượng, đảm bảo sự minh bạch, tin cậy trong quan hệ hợp tác”. Bên cạnh đó, các xã, phường tiếp tục thu hút, mời gọi doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, khuyến khích phát triển chuỗi liên kết từ sản xuất, chế biến, tiêu thụ, gắn với xây dựng thương hiệu và truy xuất nguồn gốc sản phẩm”.

Với sự chủ động vào cuộc của ngành nông nghiệp, địa phương, doanh nghiệp, HTX và nông dân, diện tích liên kết sản xuất vụ đông trên địa bàn tỉnh đang tiếp tục mở rộng, mang lại hiệu quả kinh tế, góp phần nâng cao giá trị sản xuất và từng bước chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang nông nghiệp hàng hóa.

Bài và ảnh: Lê Hợi