Nền tảng xây dựng nông thôn mới ở xã miền núi Cẩm Liên

Vừa thoát khỏi xã nghèo theo Chương trình 135 vào năm 2020, xã Cẩm Liên (Cẩm Thủy) vẫn còn nhiều khó khăn về hạ tầng, các tiêu chí NTM và nhất là tư duy trông chờ ỉ lại của một bộ phận người dân và cán bộ. Tuy nhiên, công tác tuyên truyền và sự phát triển mạnh mẽ của tiêu chí sản xuất đã trở thành nền tảng quan trọng giúp xã miền núi này hoàn thiện 19 tiêu chí để cán đích NTM.

Người dân xã Cẩm Liên thu hoạch dong riềng để nhập cho các cơ sở sản xuất miến dong.

Trong quá trình XDNTM, Cẩm Liên ưu tiên thực hiện Tiêu chí số 13 về “Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn” để phát triển kinh tế. Xã xác định tiêu chí này sẽ là nền tảng để đầu tư cho phát triển hạ tầng nông thôn và các tiêu chí khác. Đại hội Đảng bộ xã Cẩm Liên lần thứ XXIII nhiệm kỳ 2020-2025 cũng đã thông qua 3 chương trình trọng tâm, trong đó có tái cơ cấu và phát triển ngành nông nghiệp bền vững; phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ và XDNTM. Xã đấu mối với các trường dạy nghề và đơn vị liên quan mở 10 lớp nghề chăn nuôi thú y; trồng và bảo vệ rừng; tin học. Trong trồng trọt, toàn xã đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng được hơn 41,6ha, nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn đầu tư cây, con có giá trị kinh tế cao vào sản xuất, phát triển mạnh các mô hình cây ăn quả kết hợp chăn nuôi lợn, gà, phát triển đàn ong mật...

Tại địa phương, HTX Dịch vụ nông nghiệp Cẩm Liên làm tốt các dịch vụ thủy lợi, cung ứng vật tư nông nghiệp, dịch vụ làm đất, gieo cấy và thu hoạch lúa bằng máy móc. HTX cũng là cầu nối giữa người dân với doanh nghiệp trong việc ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm nông - lâm nghiệp, tạo đầu ra ổn định. Đồng thời, mở rộng liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị gia tăng, lấy doanh nghiệp là đầu chuỗi để hỗ trợ HTX, tổ hợp tác tiêu thụ sản phẩm. HTX đã đấu mối với các công ty bò sữa để ký hợp đồng liên kết mua và bao tiêu sản phẩm cho 10ha ngô dày làm thức ăn chăn nuôi. Nông dân trên địa bàn xã tự nguyện hình thành 2 tổ liên kết sản xuất trồng sắn dây và tổ liên kết thâm canh rừng luồng.

Tại Cẩm Liên, những năm gần đây có 2 sản phẩm nổi tiếng là bột sắn dây và miến dong với những vùng sản xuất liên kết rộng lớn, hàng trăm hộ tham gia. Những ngày cuối năm này trên khắp các triền đồi, trong vườn hộ ở Cẩm Liên nhộn nhịp cảnh thu hoạch củ dong riềng. HTX Miến dong Thuận Tâm trong xã chính là đơn vị thu mua, bao tiêu sản phẩm và tổ chức sản phẩm miến dong OCOP 3 sao. Xã đưa các giống lúa năng suất cao, tiềm năng vào gieo trồng như: Thái Xuyên 111, MHC2, CT16, SYN98, đồng thời áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật và cơ giới hóa máy móc vào sản xuất, thâm canh tăng năng suất cây lúa bình quân tăng từ 49,1 tạ/ha năm 2012 lên 62 tạ/ha năm 2024.

Hệ thống vườn tạp, đồi rừng sản xuất trong xã được vận động cải tạo theo chỉ tiêu XDNTM, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp, tích tụ đất đai, chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhằm nâng cao thu nhập cho nông dân. Hoạt động chăn nuôi được chỉ đạo theo hướng chuyển từ chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán sang mô hình gia trại. Trên địa bàn xã hiện có 272 cơ sở chăn nuôi nông hộ với đàn trâu 521 con, đàn lợn 615 con; đàn gia cầm hơn 18.100 con. Năm 2024, tổng giá trị thu nhập từ trồng trọt của xã đạt gần 11,2 tỷ đồng; chăn nuôi đạt 11,3 tỷ đồng; lâm nghiệp đạt gần 8 tỷ đồng; thủy sản hơn 3 tỷ đồng.

Hoạt động công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề nông thôn cũng được xã tạo điều kiện phát triển đa dạng, tập trung vào một số ngành nghề chính như dịch vụ vận tải, cơ khí, xây dựng và chế biến nông - lâm sản. Toàn xã hiện có 3 doanh nghiệp và 96 cơ sở sản xuất, kinh doanh, giải quyết việc làm và thu nhập ổn định cho hàng trăm lao động.

Thống kê từ UBND xã Cẩm Liên, tổng giá trị sản xuất các lĩnh vực của xã năm 2012 mới đạt hơn 35 tỷ đồng, đến nay đã đạt trên dưới 200 tỷ đồng mỗi năm. Bình quân thu nhập đầu người đạt hơn 48,5 triệu đồng/người/năm.

Những năm gần đây, Ban Chỉ đạo Chương trình XDNTM xã đã tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các tầng lớp Nhân dân bằng nhiều hình thức. Các tổ chức chính trị - xã hội trong xã đồng loạt vào cuộc. Ủy ban MTTQ xã làm tốt công tác tuyên truyền thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư... Hội Nông dân xã chịu trách nhiệm vận động hội viên gương mẫu đi đầu trong việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển các mô hình kinh tế, vận động hướng dẫn Nhân dân thu gom rác thải, bao bì, vỏ đựng thuốc bảo vệ thực vật trên cánh đồng. Hội LHPN xã hỗ trợ vay vốn, giải quyết việc làm, làm tốt công tác vệ sinh trong từng gia đình theo Chương trình “5 không, 4 sạch”; “Nhà sạch, vườn mẫu”; hướng dẫn các chi hội trồng hoa, cây xanh dọc đường làng, ngõ xóm tạo cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp theo tiêu chí NTM. Hội Cựu chiến binh xã vận động hội viên gương mẫu trong phát triển kinh tế gia trại, trang trại và cải tạo vườn tạp, xây dựng công trình vệ sinh. Đoàn Thanh niên xã xung kích đi đầu trong phong trào vận động đoàn viên, thanh niên thực hiện phong trào “5 xung kích”, “4 đồng hành”, tham gia tình nguyện phát dọn hành lang đường làng ngõ xóm; tạo các khu vui chơi cho người già và trẻ em tại nhà văn hóa các thôn và tại trung tâm thể thao của xã... Các tổ chức còn sáng tạo hình thức tuyên truyền bằng các cuộc thi như: “Phụ nữ chung sức XDNTM”, “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi”, kẻ vẽ tranh bích họa cổ động ở những vị trí trung tâm các xã và thôn. Cấp xã và thôn còn tổ chức hàng trăm hội nghị, các buổi tuyên truyền về ý nghĩa và nâng cao nhận thức về XDNTM...

12 năm qua, xã Cẩm Liên đã huy động tổng nguồn lực hơn 372 tỷ đồng cho XDNTM. Trong đó, Nhân dân đóng góp hơn 174 tỷ đồng, chiếm 46,76%. Đến nay, hệ thống hạ tầng và các tiêu chí NTM ở Cẩm Liên đã cơ bản hoàn thiện, đời sống vật chất, tinh thần người dân được nâng lên. Những ngày gần tết nguyên đán này, cán bộ, chính quyền và Nhân dân Cẩm Liên đón niềm vui nhân đôi khi địa phương vừa được Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định công nhận đạt chuẩn NTM.

Bài và ảnh: Linh Trường