Nâng cao chất lượng phối hợp giải quyết vụ án, vụ việc tạm đình chỉ

Mặc dù liên ngành tư pháp và các cơ quan, đơn vị liên quan đã phối hợp triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, song số vụ án, vụ việc tạm đình chỉ phải giải quyết còn nhiều.

Một phiên xét xử trực tuyến của Tòa án Nhân dân huyện Thọ Xuân.

Đầu tháng 6-2023, Viện Kiểm sát Nhân dân, Tòa án Nhân dân, Công an tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Hải quan và Cục Thi hành án dân sự tỉnh đã tổ chức hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Thông tư liên tịch số 01/2020/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BQP-BNN&PTNT-BTC-BTP, ngày 1-6-2020 của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Tòa án Nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp quy định phối hợp thực hiện một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự về quản lý, giải quyết các vụ án, vụ việc tạm đình chỉ (gọi tắt là Thông tư liên tịch số 01 - PV). Theo kết quả hội nghị này, thời gian qua các cơ quan tố tụng và các cơ quan, đơn vị có liên quan đã làm tốt công tác phối hợp, trao đổi thông tin, tình hình, tổ chức nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác quản lý, giải quyết các vụ án, vụ việc tạm đình chỉ. Các đơn vị đầu mối đã nâng cao vai trò, trách nhiệm, chủ động thực hiện tốt công tác tham mưu, hướng dẫn; tích cực phối hợp rà soát, đối chiếu, tập hợp, nghiên cứu hồ sơ, thống nhất ra quyết định giải quyết kịp thời nhiều hồ sơ vụ án, vụ việc tạm đình chỉ hết thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự, truy tìm được nhiều hồ sơ thất lạc...

Từ ngày 1-8-2020 đến hết ngày 28-2-2023, cơ quan điều tra hai cấp đã giải quyết 402 vụ trong tổng số 1.096 vụ việc tạm đình chỉ; giải quyết 1.661 vụ án, 387 bị can trong tổng số 4.439 vụ án với 626 bị can tạm đình chỉ phải giải quyết. Viện Kiểm sát hai cấp giải quyết 10 vụ án với 14 bị can trong tổng số 15 vụ án, 19 bị can tạm đình chỉ. Tòa án hai cấp giải quyết 7 vụ với 34 bị cáo trong tổng số 8 vụ, 35 bị cáo tạm đình chỉ.

Tuy đạt được những kết quả nổi bật trong công tác phối hợp thực hiện Thông tư liên tịch số 01, song số lượng tin báo tạm đình chỉ còn nhiều, chưa được phục hồi để giải quyết. Các vụ án tạm đình chỉ, việc tiếp tục thực hiện hoạt động điều tra, thu thập chứng cứ, tài liệu để giải quyết các lý do tạm đình chỉ ít được quan tâm, giải quyết, dẫn đến số lượng các vụ án tạm đình chỉ nhưng không có căn cứ phục hồi chiếm tỷ lệ cao, nhất là các vụ án tạm đình chỉ do không xác định được bị can...

Cụ thể, số vụ án, bị can tạm đình chỉ còn lại tiếp tục quản lý tại cơ quan điều tra là 2.778 vụ, 239 bị can (2.568 vụ án tạm đình chỉ chưa có bị can, 210 vụ tạm đình chỉ có bị can). Trong đó phần nhiều các vụ việc này nằm ở cơ quan điều tra công an các huyện.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, có thể kể do công tác phối hợp giữa Viện Kiểm sát Nhân dân cấp huyện với cơ quan điều tra cùng cấp trong rà soát, đối chiếu vụ án, vụ việc tạm đình chỉ chưa thường xuyên. Một số vụ án, vụ việc đòi hỏi kết quả tương trợ tư pháp từ nước ngoài, thường kéo dài, cơ quan tố tụng không chủ động được thời gian. Khi hết thời hạn điều tra, xác minh chưa có kết quả tương trợ tư pháp buộc phải ra quyết định tạm đình chỉ; một số bị can đang bị tạm giam buộc phải hủy bỏ biện pháp ngăn chặn. Một số vụ án, vụ việc gặp khó khăn trong công tác tìm kiếm, khắc phục hồ sơ do bị thiếu hoặc bị thất lạc. Ngoài ra một số vụ án, vụ việc tạm đình chỉ do vướng các quy định của pháp luật...

Trên thực tế, trong quá trình giải quyết các vụ án, vụ việc, do nhiều lý do khách quan, nên vẫn luôn tồn tại tình trạng tạm đình chỉ. Vậy nên, Thông tư liên tịch số 01 ra đời đã kịp thời giải quyết được nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan tới số vụ án, vụ việc tạm đình chỉ, tạm dừng xác minh tồn đọng, đặc biệt là các vụ án tạm đình chỉ hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Để tiếp tục triển khai có hiệu quả Thông tư liên tịch số 01, đồng thời góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác tư pháp, liên ngành tư pháp và các cơ quan, đơn vị có liên quan đã thống nhất ban hành kết luận, đề ra nhiều giải pháp tập trung thực hiện trong thời gian tới.

Theo đó, liên ngành tư pháp của tỉnh tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết nguồn tin về tội phạm và điều tra vụ án hình sự, đẩy mạnh công tác xác minh, truy bắt, vận động đối tượng truy nã ra đầu thú. Đồng thời chủ động làm tốt công tác phòng ngừa tội phạm, nhất là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trộm cắp tài sản, cưỡng đoạt tài sản... để hạn chế phát sinh các vụ án, vụ việc tạm đình chỉ. Tiếp tục duy trì việc phối hợp rà soát các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ theo định kỳ hàng tháng, hàng quý. Tập trung theo dõi thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự của mỗi vụ án, vụ việc; kịp thời ra các quyết định giải quyết vụ án, vụ việc khi có đủ điều kiện theo đúng quy định của pháp luật.

Liên ngành tư pháp và các cơ quan, đơn vị có liên quan tập trung phối hợp giải quyết dứt điểm các vụ án, vụ việc đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Công an tỉnh chỉ đạo phòng nghiệp vụ quản lý hồ sơ phối hợp truy tìm hồ sơ thất lạc; kịp thời cung cấp hồ sơ đang quản lý cho các đơn vị khi có yêu cầu...

Bài và ảnh: Đồng Thành