Tích tụ, tập trung đất đai sản xuất quy mô lớn ở huyện Thạch Thành

Thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TU, ngày 11-1-2019, của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tích tụ, tập trung đất đai để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao đến năm 2025; huyện Thạch Thành đã ban hành kế hoạch, triển khai thực hiện tích tụ, tập trung đất đai trên địa bàn. Việc triển khai thực hiện tích tụ, tập trung đất đai được huyện Thạch Thành xác định là giải pháp quan trọng để thu hút doanh nghiệp, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất, năng suất, chất lượng, khả năng cạnh tranh của nông sản, thu nhập cho người sản xuất.

Nông dân xã Thành Hưng chăm sóc chuối tiêu hồng.

Triển khai thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn, huyện Thạch Thành xác định việc thực hiện tích tụ, tập trung đất đai nhằm tạo điều kiện thuận lợi thu hút doanh nghiệp, HTX, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp. MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội đã vận động đoàn viên, hội viên và Nhân dân tổ chức thực hiện các phong trào thi đua, xây dựng các mô hình, điển hình tiên tiến về tích tụ, tập trung đất đai bằng các hình thức góp vốn quyền sử dụng đất để sản xuất tập trung áp dụng thâm canh tăng năng suất, nâng cao hiệu quả kinh tế. Đến nay, trên địa bàn huyện đã có nhiều mô hình tích tụ, tập trung đất đai sản xuất nông nghiệp hiệu quả kinh tế. Trong đó, phải kể đến việc tích tụ, tập trung đất đai để sản xuất tập trung quy mô lớn, mang lại hiệu quả kinh tế cao, như: Trồng cây ăn quả (cam, ổi, chuối tiêu hồng, dứa gai...), trang trại chăn nuôi, trồng mía nguyên liệu, cây dược liệu, trồng rừng gỗ lớn... Kết quả, tính đến tháng 11 năm 2020, tổng diện tích tích tụ, tập trung đất đai trên địa bàn huyện Thạch Thành là 421,6 ha; trong đó, trồng trọt 174,1 ha, đạt 145,5% kế hoạch; chăn nuôi 57,1 ha, đạt 190,3% kế hoạch; lâm nghiệp 190 ha, đạt 38% kế hoạch. Giá trị sản xuất tăng thêm so với sản xuất đại trà, như: cây ăn quả (cam, bưởi) 20%/ha, cây dược liệu 15%/ha, mía nguyên liệu 10%/ha, cây hàng năm khác 15%/ha; chăn nuôi 10 -15%/ha (lợn hướng nạc 10%, nuôi gia cầm tập trung 15%); lâm nghiệp tăng 15%/ha.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tích tụ, tập trung đất đai để phát triển sản xuất hàng hóa là chủ trương lớn được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, song trong tổ chức thực hiện còn bộc lộ nhiều khó khăn. Đó là, điều kiện để doanh nghiệp được giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án quy mô lớn trong nông nghiệp khá phức tạp, chưa có quy định về việc hỗ trợ doanh nghiệp thuê lại hoặc nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất nông nghiệp của nông dân, nên khi triển khai các dự án đầu tư gặp khó khăn. Khi các doanh nghiệp cần đất để đầu tư dự án nông nghiệp thì nông dân có ruộng lại không mặn mà với sản xuất, tư duy giữ đất cố hữu khiến doanh nghiệp khó tiếp cận để thuê đất sản xuất tập trung quy mô lớn. Đầu tư sản xuất nông nghiệp gặp nhiều rủi ro, trong khi chi phí ban đầu lớn, nhất là đối với sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, do vậy nhiều doanh nghiệp chưa thực sự mạnh dạn đầu tư; thủ tục chuyển nhượng, thuê đất còn nhiều khó khăn cho doanh nghiệp. Hiện nay, trên địa bàn huyện chủ yếu doanh nghiệp, chủ trang trại thuê lại đất của nông - lâm trường và đất UBND xã quản lý, nên không thể thực hiện chính sách theo Nghị quyết 192/NQ-HĐND ngày 16-10-2019 của HĐND tỉnh. Trong khi đó, theo quy định, chỉ khi có dự án hoàn thành, đưa vào hoạt động mới được thụ hưởng chính sách hỗ trợ. Do đó, nếu các thủ tục giao đất kéo dài, tiến độ thực hiện dự án sẽ chậm, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn vì nguồn kinh phí hỗ trợ chậm. Kinh phí cho việc đầu tư máy móc, thiết bị sản xuất, cơ sở hạ tầng để ứng dụng đồng bộ kỹ thuật là khá lớn. Ngoài ra, biến đổi khí hậu toàn cầu ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp, thiên tai, dịch bệnh bùng phát và khó kiểm soát; bên cạnh đó, tình trạng thiếu bền vững trong sản xuất nông nghiệp của người nông dân cũng gặp khó khăn cho việc thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp. Việc tiếp cận vốn vay khó, vì phần lớn các ngân hàng thương mại đều e ngại đối với các dự án đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn - lĩnh vực được “mặc định” là rủi ro cao, lợi nhuận thấp, thời gian thu hồi vốn lâu. Hiện nay diện tích lâm nghiệp trên địa bàn huyện cơ bản phát triển ổn định, không có nhiều doanh nghiệp đầu tư để tích tụ, tập trung đất đai sản xuất quy mô lớn, công nghệ cao.

Đồng chí Đỗ thị Phiến, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Thạch Thành, cho biết: Thực tế quá trình phát triển nông nghiệp cho thấy việc tích tụ, tập trung đất đai để thu hút doanh nghiệp, HTX, cá nhân đầu tư sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông sản cho bà con nông dân, đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện, UBND huyện đang yêu cầu UBND các xã, thị trấn phối hợp với các phòng, ban, đơn vị có liên quan rà soát diện tích đất sản xuất để thực hiện tích tụ, tập trung đất đai. Đồng thời, tiếp tục tập trung tuyên truyền, vận động người dân tích tụ, tập trung đất đai nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, cá nhân, HTX có nhu cầu thuê đất để sản xuất nông nghiệp tập trung quy mô lớn. Huyện tiếp tục tập trung phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung quy mô lớn; tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, như: Cây ăn quả, cây dược liệu, mía nguyên liệu, chăn nuôi trang trại quy mô lớn...; khuyến khích phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sản phẩm phù hợp với lợi thế và nhu cầu thị trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật, cơ giới hóa, tự động hóa vào sản xuất, phát triển nông nghiệp công nghệ cao; quản lý chặt chẽ vật tư đầu vào và chất lượng sản phẩm nông nghiệp. Từ thực tế đó, huyện Thạch Thành đề nghị các sở, ngành, đơn vị có liên quan của tỉnh hướng dẫn cụ thể về việc thực hiện chuyển nhượng, góp vốn cũng như cơ chế, chính sách miễn giảm các loại thuế (trước bạ, thu nhập cá nhân) để khuyến khích các tổ chức, cá nhân thực hiện tích tụ, tập trung đất đai sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao.

Bài và ảnh: Xuân Cường