Tăng cường quản lý khai thác hải sản theo các quy định của Ủy ban Châu Âu

Tập kết hải sản tại Cảng cá Lạch Bạng (Tĩnh Gia).

Thời gian qua, các sở, ngành có liên quan của tỉnh, các địa phương ven biển đã tích cực thực hiện các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU), tháo gỡ “thẻ vàng” của EC đạt được nhiều kết quả tích cực.

Ngay sau khi Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo “thẻ vàng” về khai thác IUU đối với thủy sản Việt Nam, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo thực hiện các giải pháp để khắc phục khuyến nghị của EC. Đồng thời, thành lập Ban chỉ đạo chống khai thác IUU tỉnh; tổ chức các hội nghị quán triệt, triển khai Luật Thủy sản 2017, các quy định về chống khai thác IUU cho cán bộ, lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh, huyện và xã. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức 24 lớp tập huấn với hơn 2.368 người tham gia (gồm cán bộ và ngư dân ven biển; các ban quản lý cảng cá) về Luật Thủy sản 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật; Hiệp định hợp tác nghề cá Việt Nam - Trung Quốc; các quy định về chống khai thác IUU và các quy định bảo đảm an toàn cho người và tàu cá hoạt động trên biển. Đồng thời, phối hợp với Tổng cục Thủy sản tổ chức 5 lớp tập huấn các quy định về IUU với hơn 400 ngư dân, cán bộ tham dự, treo 32 tờ phướn, 27 băng zôn tại các cảng cá, bến cá; phát gần 10.000 tờ rơi, 600 bộ tài liệu về chống khai thác IUU cho cán bộ quản lý các cấp và ngư dân; hướng dẫn các chủ tàu, thuyền trưởng ghi nhật ký, báo cáo khai thác. Chỉ đạo ban quản lý các cảng cá phát 3.000 cuốn sổ nhật ký, báo cáo khai thác cho các chủ tàu, thuyền trưởng. Đồng thời, phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, các địa phương ven biển tổ chức 14 lớp tập huấn với 1.565 người tham gia, gồm cán bộ, chiến sĩ và ngư dân; cấp phát 600 tờ rơi tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng về Luật Biên giới quốc gia, Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn luật, quy định về chống khai thác IUU và các quy định liên quan đến bảo đảm an toàn cho người và tàu cá hoạt động trên biển. Bên cạnh đó, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành có liên quan, các địa phương ven biển triển khai nhiều giải pháp để kiểm soát hoạt động tàu cá. Từ năm 2017 đến nay trên địa bàn tỉnh không có trường hợp tàu cá nào bị nước ngoài bắt giữ, xử lý. Triển khai thực hiện quy chế phối hợp chống khai thác IUU giữa các lực lượng gồm Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Công an tỉnh và UBND các huyện, thành phố ven biển. Thành lập văn phòng đại diện thanh tra, kiểm tra nghề cá tại các cảng cá: Lạch Hới, Lạch Bạng và Hòa Lộc để thực hiện kiểm tra, kiểm soát tàu xuất, nhập bến. Từ khi thành lập đến nay, các văn phòng đã thực hiện phân công trực 24/24 giờ để kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất cảng, vào cảng. Đến nay, đã kiểm soát 3.549 lượt tàu ra vào cảng, trong đó, cấp giấy cho 1.570 lượt tàu xuất bến và cập bến. Thực hiện xác nhận, chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác cho 2 doanh nghiệp (Công ty CP Xuất nhập khẩu thủy sản Thanh Hóa, Công ty TNHH Chế biến hải sản Hòa Hải), tổng sản lượng xác nhận, chứng nhận là 85.000kg. Các ngành và địa phương ven biển tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm về khai thác IUU trên các vùng biển, tại các cửa sông, cửa biển. Đến 15-10-2019, các lực lượng đã phối hợp tổ chức thực hiện công tác tuần tra, kiểm soát xử lý tàu vi phạm khai thác trên biển với 3.251 lượt tàu cá; trong đó, nhắc nhở 941 tàu cá và xử phạt 191 vụ vi phạm với các lỗi về thủ tục hành chính, sử dụng xung kích điện để khai thác hải sản... Chủ tàu cá TH.91898.TS Lê Văn Yên, xã Hải Bình (Tĩnh Gia), cho biết: Để cùng góp sức trong việc khắc phục tình trạng khai thác IUU, ngư dân chúng tôi mỗi khi ra khơi phải có giấy phép khai thác hải sản; treo cờ Việt Nam khi hoạt động; không vi phạm về khai thác bất hợp pháp; tham gia cứu hộ, bảo vệ chủ quyền, an ninh trên biển; thông báo cho cảng cá ít nhất 1 giờ trước khi cập cảng. Những tàu có chiều dài từ 12m trở lên phải ghi nhật ký khai thác và nộp theo quy định; tàu từ 15m trở lên phải lắp thiết bị giám sát hành trình theo quy định, thiết bị hoạt động liên tục 24/24 giờ sau khi rời cảng...

Tàu cá công suất lớn của ngư dân phường Quảng Tiến (TP Sầm Sơn) cập Cảng cá Lạch Hới.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhận thức của một bộ phận ngư dân, chủ tàu/thuyền trưởng thực hiện các quy định về chống khai thác IUU chưa cao, còn một số chủ tàu chưa chấp hành việc ra, vào cảng khai báo với cơ quan quản lý. Cơ sở vật chất, hạ tầng, nguồn nhân lực tại cảng cá chưa được đầu tư, nâng cấp đồng bộ. Việc duy tu, sửa chữa định kỳ còn hạn chế, các cảng cá Hòa Lộc, Lạch Hới, Lạch Bạng bị bồi lắng nhưng chưa được nạo vét kịp thời cho tàu cá ra, vào bốc dỡ hàng hóa, neo đậu gặp nhiều khó khăn... Hiện các sở, ngành có liên quan của tỉnh và các địa phương ven biển đang tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn thi hành luật và các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU. Phối hợp với các đơn vị cung ứng thiết bị giám sát hành trình, thông báo cho các địa phương để giới thiệu cho các chủ tàu cá liên hệ mua thiết bị giám sát hành trình lắp đặt trên tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên theo quy định. Tổ chức triển khai thực hiện thanh tra, kiểm tra, kiểm soát đối với hoạt động khai thác hải sản của tàu cá trên biển và tại cảng cá. Đồng thời, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm về khai thác IUU và các đối tượng tổ chức đưa tàu cá sang đánh bắt bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Tại các cảng cá thực hiện cấp phát mẫu nhật ký, báo cáo khai thác hải sản cho tổ chức, cá nhân có tàu; thu nhật ký khai thác, báo cáo khai thác và xác nhận nguồn gốc nguyên liệu khai thác; nhập sản lượng dỡ qua cảng vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia. UBND các huyện, thành phố ven biển tiếp tục tổ chức tuyên truyền các nội dung về chống khai thác IUU cho các tổ chức, cá nhân có liên quan trên địa bàn để nâng cao nhận thức, tự giác chấp hành, không sang vùng biển của quốc gia khác để đánh bắt hải sản. Tiếp tục chỉ đạo UBND các xã, phường tổ chức cho chủ tàu cá và ngư dân ký cam kết không khai thác IUU; hướng dẫn các chủ tàu cá thực hiện ghi nhật ký, báo cáo khai thác, lắp đặt, vận hành thiết bị giám sát hành trình theo quy định.

Yêu cầu chủ tàu cá hoặc thuyền trưởng khai thác hải sản vùng khơi phải thực hiện ghi, nộp nhật ký khai thác và lắp đặt, vận hành thiết bị giám sát hành trình theo quy định, bật thiết bị 24/24 giờ và kết nối với trạm bờ của các cơ quan, đơn vị có chức năng. Tiếp tục tổ chức triển khai cho các chủ tàu khai thác vùng khơi ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài để đánh bắt hải sản và kiểm tra việc thực hiện cam kết.

Lê Hợi