Khôi phục và phát triển rừng lim xanh

Có dịp đến thăm các khu rừng lim xanh tại xã Xuân Thái, chúng tôi không khỏi trầm trồ khi đứng trước một số cây lim già hàng chục năm tuổi. Theo báo cáo của đại diện lãnh đạo UBND xã Xuân Thái: Xã có 8.500 ha rừng tự nhiên và 2.000 ha rừng trồng. Rừng lim tập trung chiếm khoảng 20 ha, còn lại phân bố rải rác. Nhiều hộ gia đình ở xã Xuân Thái đã thực hiện khoanh nuôi, phục tráng và bảo vệ được rừng lim xanh. Toàn bộ diện tích rừng, trong đó có lim xanh đã được bảo vệ an toàn, góp phần phòng hộ đầu nguồn, bảo tồn được hệ sinh thái tự nhiên bền vững.

Lim xanh trồng tại Vườn Quốc gia Bến En (Như Thanh).

Huyện Như Thanh có khoảng 60 ha lim xanh tái sinh, được giao cho chủ rừng Nhà nước và các hộ gia đình khoanh nuôi, phục tráng. Các năm vừa qua, huyện Như Thanh đã ban hành cơ chế, chính sách phát triển rừng gỗ lớn; khoanh nuôi, phục tráng rừng lim xanh, khuyến khích các hộ gia đình tích cực chăm sóc, bảo vệ rừng; xây dựng và nhân rộng mô hình trồng rừng lim xanh; hỗ trợ giống, tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc để khôi phục và phát triển rừng lim xanh. Hạt Kiểm lâm Như Thanh quan tâm chỉ đạo kiểm lâm viên tăng cường xuống xã, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền xây dựng, triển khai thực hiện đầy đủ kế hoạch, phương án quản lý, bảo vệ rừng; tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia bảo vệ rừng; khoanh nuôi, phục tráng rừng lim xanh.

Thanh Hóa có điều kiện khí hậu, lập địa tương đối phù hợp với sinh trưởng, phát triển của lim xanh. Hiện nay, phần lớn diện tích rừng có lim xanh thuộc quy hoạch rừng phòng hộ, đặc dụng đang giao cho các chủ rừng Nhà nước quản lý, nên rất thuận lợi cho việc kêu gọi các thành phần kinh tế tham gia đầu tư trồng, chăm sóc, khoanh nuôi, bảo vệ rừng kết hợp với phát triển kinh tế, du lịch sinh thái... Thực hiện các chương trình, dự án về lâm nghiệp, các năm vừa qua, tỉnh ta đã tập trung chỉ đạo, triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ, khôi phục, phát triển rừng lim. Đến tháng 8-2019, các ban quản lý rừng phòng hộ đã tổ chức trồng mới được gần 1.900 ha rừng lim xanh hỗn giao với các loài cây như luồng, keo. Nhìn chung, rừng lim trồng mới sinh trưởng, phát triển tốt. Tuy nhiên, đến nay, toàn tỉnh chỉ có hơn 20 ngàn ha rừng có lim xanh phân bố tại các huyện: Như Xuân, Như Thanh, Cẩm Thủy, Ngọc Lặc, Bá Thước, Thạch Thành,... tương đương hơn 10% diện tích rừng lim xanh trước đây.

Để khôi phục và phát triển rừng lim xanh, trên cơ sở đánh giá cụ thể thực trạng, những khó khăn cũng như tiềm năng, thế mạnh trong phát triển rừng lim xanh, ngành lâm nghiệp Thanh Hóa đã đề ra một số giải pháp như tuyên truyền nâng cao nhận thức cho nhân dân và cộng đồng về giá trị kinh tế, văn hóa, khoa học, môi trường gắn với đời sống cộng đồng. Trước mắt, tuyển chọn những cây lim xanh sinh trưởng, phát triển tốt, đủ tiêu chuẩn công nhận cây trội lấy giống, chủ động nguồn giống phục vụ gieo ươm. Nghiên cứu, chuyển giao công nghệ nuôi cấy mô đối với lim xanh để tạo giống có chất lượng cao, sạch bệnh, với số lượng lớn, giá thành hạ, đáp ứng nhu cầu trồng rừng hàng năm. Tập trung huy động và lồng ghép các nguồn vốn để thực hiện có hiệu quả khôi phục và phát triển rừng lim xanh. Với phương châm, nơi nào đã có diện tích lim thì cần tập trung khôi phục, bảo vệ, nơi nào có khả năng trồng được thì khuyến khích phát triển, mục tiêu là trồng rừng tập trung và phân tán, phù hợp với hệ sinh thái. Trong đó, tập trung ở 4 huyện đang có diện tích lim xanh do cộng đồng và các chủ rừng Nhà nước quản lý là Bá Thước, Thạch Thành, Như Thanh, Như Xuân. Phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành Trung ương, các tổ chức quốc tế kêu gọi hỗ trợ tài chính, kỹ thuật cho việc quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng đối với rừng tự nhiên, rừng trồng có lim xanh, nhằm đáp ứng yêu cầu thị trường thế giới và nâng cao giá trị gia tăng ngành lâm nghiệp. Mục tiêu đặt ra là rừng lim xanh Thanh Hóa sẽ sớm được khôi phục và bảo tồn, phát triển bền vững nguồn gen cây lim xanh, phát huy những giá trị về văn hóa, khoa học, môi trường, đồng thời nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế, xóa đói, giảm nghèo cho người dân miền núi tỉnh ta.

Bài và ảnh: Thùy Dương