Hiệu quả giảm nghèo từ các mô hình sản xuất do thanh niên làm chủ

Nhằm hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế, lập thân lập nghiệp, giải quyết việc làm, góp phần giảm nghèo, những năm qua, Ban Thường vụ (BTV) Tỉnh đoàn đã xây dựng và chỉ đạo các cấp bộ đoàn triển khai nhiều phong trào, việc làm thiết thực, gắn với xây dựng các mô hình phát triển sản xuất cho thanh niên.

Mô hình trồng cây ăn quả cho thu nhập cao tại xã Phúc Do (Cẩm Thủy).

Với nội dung trọng tâm là đẩy mạnh các phong trào thanh niên phát triển kinh tế, khởi sự doanh nghiệp, từ năm 2014, BTV Tỉnh đoàn đã xây dựng và triển khai kế hoạch “Tổ chức phong trào thanh niên xung kích khởi sự doanh nghiệp, phát triển kinh tế nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới”. Đến năm 2018, tiếp tục xây dựng mô hình “Bí thư chi đoàn tiên phong khởi nghiệp” để triển khai đến các huyện, thị, thành đoàn. Trên cơ sở đó, việc hỗ trợ thanh niên được cụ thể hóa thông qua các hoạt động giới thiệu, tư vấn, hỗ trợ chuyển giao các tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi; hướng dẫn thanh niên tiếp cận các nguồn vốn vay và thủ tục vay vốn; tổ chức các diễn đàn khởi nghiệp; đối thoại với cấp ủy, chính quyền về các chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp... Đặc biệt, thông qua các chương trình phối hợp giữa BTV Tỉnh đoàn với Ban Thanh niên nông thôn Trung ương Đoàn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Khoa học và Công nghệ, Liên minh HTX, Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh... đã tạo cơ chế và nguồn lực để hỗ trợ xây dựng và nhân rộng nhiều mô hình phát triển sản xuất cho thanh niên và do thanh niên làm chủ.

Chỉ tính từ năm 2011 đến nay, đã có 13 mô hình phát triển sản xuất cho 105 hộ thanh niên được xây dựng, với kinh phí đầu tư gần 5 tỷ đồng. Trong đó, nhiều mô hình đang mang lại thu nhập và hiệu quả xã hội thiết thực, như: Mô hình nuôi lợn cỏ sinh sản, lợn rừng thương phẩm, gà ri lai thương phẩm tại các huyện Lang Chánh, Bá Thước, Cẩm Thủy, Thiệu Hóa; mô hình nuôi cá lồng tại huyện Như Thanh; Dự án Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng các mô hình trồng cam V2 (Valencia-2), bưởi Diễn, mô hình trồng cỏ chăn nuôi bò sinh sản cho các hộ dân Làng Thanh niên lập nghiệp Sông Chàng (Như Xuân); mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản tại xã Cán Khê (Như Thanh); mô hình sản xuất cà chua trái vụ theo hướng VietGAP tại xã Hoằng Hợp (Hoằng Hóa); mô hình nuôi cá lồng tại huyện Như Thanh... Nhằm đa dạng hóa và mở rộng, phát triển các mô hình kinh tế, bên cạnh các mô hình do thanh niên làm chủ, mô hình kinh tế tập thể trong thanh niên cũng đang từng bước được xây dựng. Hiện toàn tỉnh có 15 mô hình tổ hợp tác, HTX thanh niên trên các lĩnh vực nông nghiệp, dịch vụ và môi trường đang hoạt động hiệu quả, qua đó, hỗ trợ giải quyết việc làm cho khoảng 220 lao động. Như vậy, tính đến tháng 9-2018, toàn tỉnh đã phát triển được trên 1.500 mô hình kinh tế cho thanh niên và do thanh niên làm chủ. Trong đó, nhiều mô hình sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế, cho thu nhập ổn định trên 50 triệu đồng/năm trở lên; có những mô hình cho thu nhập từ 150 – 500 triệu đồng/năm; đặc biệt có mô hình cho thu nhập hàng tỷ đồng/năm. Qua xây dựng và nhân rộng các mô hình kinh tế hiệu quả, đã tạo thêm việc làm, cải thiện thu nhập, nâng cao đời sống cho thanh niên và góp phần vào công tác giảm nghèo tại các địa phương.

Một trong những khó khăn lớn nhất khi xây dựng, duy trì và phát triển các mô hình sản xuất cho thanh niên đó chính là nguồn vốn. Để tháo gỡ nhu cầu vốn, năm 2016, BTV Tỉnh đoàn đã tham mưu trình UBND tỉnh phê duyệt Đề án “Chương trình tín dụng ưu đãi hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp” cho đoàn viên, thanh niên toàn tỉnh. Theo đó, kinh phí thực hiện đề án là 10 tỷ đồng (giải ngân trong các năm 2017, 2018), từ nguồn vốn của chương trình, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, HTX, tổ hợp tác, hộ sản xuất, kinh doanh do đoàn viên, thanh niên làm chủ đã và đang được vay vốn hỗ trợ phát triển sản xuất. Hiện tại nguồn vốn từ chương trình đang tạo điều kiện cho 40 mô hình phát triển sản xuất của thanh niên được vay vốn ưu đãi. Bên cạnh đó, tính đến hết quý II năm 2018, BTV Tỉnh đoàn cũng tích cực phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội, ủy thác cho vay 791,6 tỷ đồng, với gần 25.000 hộ vay vốn, trong đó có các hộ thanh niên nghèo. Ngoài ra, từ quỹ quốc gia giải quyết việc làm (kênh vốn Trung ương Đoàn), đã có trên 2,15 tỷ đồng được giải ngân cho 24 dự án hộ thanh niên vay mở rộng để tổ chức sản xuất, góp phần giải quyết việc làm cho gần 200 lao động, tăng gần 250 tỷ đồng nguồn vốn cho thanh niên vay, nâng tổng số dư nợ vốn vay toàn tỉnh do đoàn thanh niên quản lý lên 746,321 tỷ đồng, giúp 25.362 hộ được vay vốn phát triển kinh tế.

Mặc dù vậy, so với con số trên 1 triệu thanh niên (chiếm gần 30% dân số và gần 50% lực lượng lao động trong toàn tỉnh), thì số lượng các mô hình phát triển sản xuất kể trên là chưa nhiều. Đó là chưa kể có những mô hình thanh niên làm chủ, nhất là thanh niên tại các xã miền núi, do xuất phát điểm thấp, thiếu kiến thức sản xuất, kinh nghiệm làm ăn, khả năng tiếp cận thị trường nên hiệu quả mô hình còn thấp. Để khắc phục những bất cập kể trên, bên cạnh việc đẩy mạnh các phong trào thanh niên khởi nghiệp; tập huấn kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp và lập nghiệp; chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật cho thanh niên; tổ chức cho thanh niên đi thực tế, tham quan, học tập các mô hình kinh tế tiêu biểu... BTV Tỉnh đoàn cũng tích cực phối hợp với các tổ chức tín dụng và tranh thủ các nguồn vốn hiện có nhằm hỗ trợ vốn vay ưu đãi cho đoàn viên, thanh niên phát triển kinh tế. Đồng thời, có giải pháp hỗ trợ đăng ký bản quyền thương hiệu, sản phẩm đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm; hướng dẫn xây dựng chuỗi giá trị liên kết đầu vào và đầu ra cho sản phẩm thuộc mô hình sản xuất của thanh niên.