Giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về BHXH tại các huyện Hà Trung và Hoằng Hóa

Ngày 18-8, Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa do đồng chí Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa làm trưởng đoàn, đã tiến hành giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách pháp luật về BHXH giai đoạn từ 1-1-2020 đến 30-6-2023 tại các huyện Hà Trung và Hoằng Hóa.

Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH giai đoạn từ 1-1-2020 đến 30-6-2023 tại huyện Hà Trung.

Cùng tham gia có đại diện Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh; lãnh đạo các sở, ngành liên quan và Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh.

Báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH tại các huyện Hà Trung và Hoằng Hóa cho thấy, trong thời gian qua Huyện ủy, HĐND, UBND huyện luôn quan tâm chỉ đạo, tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn. Theo đó, đã ban hành các kế hoạch, chương trình hành động cụ thể để triển khai thực hiện nhiệm vụ đáp ứng linh hoạt theo yêu cầu từng giai đoạn.

Công tác phát triển đối tượng tham gia được các cấp, các ngành, địa phương, trực tiếp là cơ quan BHXH huyện quan tâm với nhiều giải pháp hiệu quả như: Tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân tham gia loại hình BHXH phù hợp; thực hiện kịp thời các chính sách về bảo hiểm của Trung ương và của tỉnh, phát triển các đại lý thu, tổ chức hội nghị, đối thoại với doanh nghiệp, tăng cường công tác hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra, đôn đốc thu.

Tổ chức, bộ máy làm công tác BHXH được kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động; hệ thống tổ chức dịch vụ thu BHXH ngày càng phát triển và nâng cao về chất lượng dịch vụ; công tác quản lý Nhà nước về BHXH đã từng bước được tăng cường.

Công tác cải cách hành chính được quan tâm, tích cực triển khai ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động quản lý, công tác chuyển đổi số được cơ quan BHXH chú trọng thực hiện, tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH.

Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo về BHXH được tăng cường, kịp thời phát hiện các sai phạm và ngăn chặn những vi phạm về chấp hành thực hiện Luật BHXH, thu hồi nợ đọng BHXH, qua đó đã kịp thời bảo vệ quyền lợi, chế độ cho đối tượng tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH…

Do thực hiện đồng bộ các giải pháp nên số người tham gia BHXH tăng lên đáng kể. Tính đến 30-6-2023, trên địa bàn huyện Hà Trung, số người tham gia BHXH tăng 27,64% so với năm 2020; đối tượng tham gia BHXH ngày càng được mở rộng, nhất là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện đã tăng nhanh đáng kể.

Đặc biệt mục tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện đến nay đạt 3,72% so với lực lượng lao động, vượt mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 28-NQ/TW…

Tại huyện Hoằng Hóa, số người tham gia BHXH đạt tỷ lệ 29,86% so với lực lượng lao động trong độ tuổi; trong đó số người tham gia BHXH bắt buộc là 39.435 người, số người tham gia BHXH tự nguyện là 3.265 người, tỷ lệ nông dân và lao động phi chính thức tham gia so với lực lượng lao động trong độ tuổi là 2,28%.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH trên địa bàn vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: quá trình thực hiện công tác phát triển đối tượng gặp không ít khó khăn, tỷ lệ người tham gia BHXH so với lực lượng lao động giai đoạn 2020-2022 tuy tăng nhưng chưa tương xứng với tiềm năng và còn thấp so với tổng số lao động.

Tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn vẫn còn tiếp diễn, thời gian kéo dài, một số đơn vị có số chậm đóng lớn từ những năm trước nhưng đến nay vẫn chưa được khắc phục; chưa có biện pháp xử lý triệt để các đơn vị vi phạm về trốn đóng, chậm đóng BHXH; công tác thanh tra, kiểm tra các tại doanh nghiệp nợ còn nhiều hạn chế, xử lý chưa kịp thời, thiếu sức răn đe.

Tại buổi giám sát, các huyện Hà Trung và Hoằng Hóa đề nghị Quốc hội sớm sửa đổi Luật BHXH nhằm đồng bộ với Bộ luật Lao động năm 2019 và xem xét điều chỉnh về đối tượng tham gia, thời gian đóng, mức hỗ trợ đóng, mức hỗ trợ đóng cho một số nhóm đối tượng.

Cụ thể, mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc sang các nhóm đối tượng khác gồm: người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành HTX không hưởng tiền lương, chủ hộ kinh doanh cá thể không hưởng tiền lương. Giảm điều kiện về thời gian đóng BHXH hưởng chế độ hưu, giảm độ tuổi nghỉ hưu đối với người tham gia phù hợp với vùng miền và đặc thù của ngành nghề. Tăng mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện từ ngân sách Nhà nước (ngân sách Trung ương) cho một số nhóm đối tượng tham gia có hoàn cảnh khó khăn (hộ nghèo, hộ cận nghèo, các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn…).

Đại diện doanh nghiệp đề xuất nên có chính sách đặc thù, ưu đãi về đóng BHXH đối với doanh nghiệp hoạt động ở vùng sâu, vùng xa.

Đề nghị UBND tỉnh trình HĐND tỉnh hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện từ ngân sách tỉnh cho một số nhóm đối tượng tham gia có hoàn cảnh khó khăn (hộ nghèo, hộ cận nghèo, các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn…) ngoài phần hỗ trợ của Nhà nước hiện nay. Đề nghị MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tăng cường công tác giám sát, phản biện xã hội, phối hợp tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt chính sách, pháp luật BHXH, BHYT.

Thành viên Đoàn ĐBQH tỉnh trao đổi tại buổi giám sát.

Tại buổi làm việc, các đại biểu và thành viên Đoàn ĐBQH tỉnh đã đóng góp ý kiến và trao đổi làm rõ hơn về công tác lãnh đạo, chỉ đạo phát triển đối tượng; việc đề xuất các giải pháp giải quyết tình trạng chậm đóng, nợ đọng BHXH; biện pháp chỉ đạo tháo gỡ thu hồi nợ, thanh kiểm tra, xử lý kịp thời, đảm bảo quyền lợi cho người lao động; một số bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách (về mức đóng, thời gian đóng BHXH, mở rộng đối tượng, chế độ chính sách BHXH tự nguyện…).

Đồng chí Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Mai Văn Hải, Trưởng Đoàn giám sát tiếp thu các ý kiến kiến nghị, đề xuất của huyện Hà Trung.

Kết luận tại các buổi giám sát, đồng chí Mai Văn Hải, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, Trưởng đoàn giám sát, tiếp thu những đề xuất, kiến nghị của các huyện Hà Trung, Hoằng Hóa và các doanh nghiệp. Đoàn sẽ tổng hợp để báo cáo Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và các cơ quan chức năng xem xét giải quyết.

Đồng chí đánh giá cao công tác lãnh đạo, chỉ đạo của 2 địa phương trong triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, nhất là trong công tác tuyên truyền, cải cách thủ tục hành chính, áp dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong thực hiện chính sách BHXH.

Nhấn mạnh BHXH là một trụ cột lớn về an sinh xã hội, bảo đảm đời sống lâu dài khi người lao động về già; đối tượng càng được mở rộng thì việc đạt được các mục tiêu an sinh càng cao. Vì vậy, cùng với việc làm rõ hơn những kết quả đạt được, những tồn tại hạn chế, đồng chí đề nghị các địa phương phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH; đưa chỉ tiêu phát triển đối tượng BHXH vào Nghị quyết HĐND huyện để tập trung chỉ đạo thực hiện.

Quan tâm hơn nữa và có biện pháp khả thi hơn trong chỉ đạo phát triển đối tượng, nhất là tăng cường công tác phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể địa phương tuyên truyền phát triển đối tượng; đôn đốc sớm khắc phục tình trạng chậm đóng BHXH kéo dài, theo tinh thần Kết luận số 189/KL-HĐND ngày 18-4-2023 của Thường trực HĐND tỉnh về tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp kéo dài trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2020-2022.

Các địa phương cần tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về BHXH để kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh, đôn đốc thu hồi, xử lý hoặc kiến nghị xử lý nghiêm các hành vi chiếm dụng, chậm đóng, trốn đóng BHXH, góp phần bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHXH và bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn.

Tô Hà