Quan tâm đúng mức tật khúc xạ ở trẻ

Bác sĩ Khoa mắt Bệnh viện Nhi khám mắt cho trẻ em.

Tật khúc xạ (TKX) đặc biệt là cận thị đã và đang trở thành vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và học tập của trẻ.

Tuy nhiên, hiện nay việc học tập căng thẳng, thói quen xem ti vi, sử dụng thiết bị công nghệ không hợp lý khiến các TKX về mắt của trẻ ngày càng gia tăng. Nếu không được phòng tránh kịp thời thì TKX sẽ trở thành mối nguy hại về sức khỏe cho các em.

Hiện nay, không khó để chúng ta bắt gặp những cô bé, cậu bé mới 9 -10 tuổi đã đeo kính do cận thị, thậm chí nhiều em vào bệnh viện khi mắt đã có những biến chứng do cận thị cao số. Theo khảo sát tại các phòng khám mắt tư nhân, bệnh viện mắt, khoa mắt của các bệnh viện, tỷ lệ trẻ đến khám mắt có chiều hướng gia tăng và nhiều trẻ phát hiện cận thị khi mới 4-5 tuổi. Có mặt tại Khoa mắt Bệnh viện Nhi Thanh Hóa, từ đầu năm đến nay có trên 2.380 trường hợp trẻ khám và điều trị ngoại trú, 1/3 trong số đó là khám và điều trị về TKX, đặc biệt là cận thị. Điều đáng lo ngại là hầu hết các phụ huynh chưa hiểu hết về sự ảnh hưởng của cận thị đối với trẻ, có tâm lý chủ quan nên khi nào trẻ có biểu hiện khác thường, khó kiểm tra độ cận mới đưa vào bệnh viện khám. Trò chuyện với chị Lê Thị Thanh (TP Thanh Hóa) được biết: Gia đình chị phát hiện bé gái mắc cận thị khi mới 6 tuổi với độ cận 1 diop. Tuy nhiên khi biết hai mắt cháu tăng độ nhanh, gia đình mới đưa vào viện khám và theo dõi. Hay như chị Trần Thị Huyền (TP Thanh Hóa), chia sẻ: Khi thấy vẻ mặt con lúc nào cũng ngơ ngác, có lúc lại nheo mắt, tôi mới đưa con đi khám và phát hiện con bị cận thị và bị bệnh nhược thị do mắt bị cận lâu mà gia đình không để ý, chỉnh kính cho con. May là cháu đã được chữa trị kịp thời, nếu chậm trễ thì đôi mắt của cháu sẽ mang tật suốt đời.

Cận thị nói riêng và TKX nói chung gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và học tập của các em. Theo thống kê của Bệnh viện Mắt Trung ương năm 2017, cả nước có gần 5 triệu trẻ em mắc TKX (tăng 2 triệu trẻ so với năm 2013), trong đó số trẻ bị cận thị chiếm tới hơn 40% và tập trung chủ yếu ở thành thị. TKX được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xác định là một trong những nguyên nhân gây mù chính. Nguyên nhân gây TKX là do yếu tố di truyền, yếu tố gia đình hay do quá trình học tập, làm việc và các thói quen sử dụng mắt không hợp lý. Đặc biệt, trẻ em đang có xu hướng sử dụng các loại thiết bị công nghệ ngày càng nhiều, thời gian sử dụng liên tục và sử dụng từ lúc còn quá nhỏ. Trong khi đó, hầu hết trẻ không được khám mắt định kỳ 1-2 lần/năm. Chính thực trạng này khiến đôi mắt các em từ tinh nhanh, chuyển dần sang mệt mỏi mà không được phát hiện kịp thời để điều chỉnh dẫn đến bị các TKX gây khó khăn trong quá trình học tập và sinh hoạt.

Để giữ đôi mắt của trẻ khỏe mạnh và tránh các TKX, các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám mắt định kỳ. Cha mẹ cần đảm bảo trẻ có chế độ học tập, vui chơi ngoài trời hợp lý để mắt được nghỉ ngơi và điều tiết giữa nhìn gần và nhìn xa. Mỗi ngày cần cho con hoạt động ngoài trời ít nhất 2-3 tiếng để mắt được nghỉ ngơi, thư giãn. Nên cho trẻ và mắt trẻ được thư giãn 5-15 phút sau mỗi tiếng học tập. Không xem tivi, chơi điện tử, sử dụng thiết bị thông minh quá 60 phút/lần, không ngồi quá gần sẽ ảnh hưởng tới mắt; nơi học tập phải đảm bảo đủ ánh sáng; không đọc sách trong điều kiện thiếu ánh sáng, khi đi tàu xe, khi nằm; tư thế ngồi học thẳng lưng, đầu hơi cúi khoảng 10-15 độ. Cần bố trí chiều cao bàn ghế phù hợp để khoảng cách từ mắt đến sách vở là 25cm với cấp tiểu học, 30cm với cấp THCS và 35cm với học sinh THPT. Đối với những học sinh đã bị TKX thì cần phải đi khám thường xuyên và có sự tư vấn, điều trị hợp lý theo đơn của bác sĩ. Tránh tình trạng tự ý dẫn con em mình đến các cửa hàng kính thuốc để đo, lắp mắt kính khi thấy có dấu hiệu bị TKX. Bởi nếu không được đo, khám kỹ lưỡng, trẻ rất dễ đeo nhầm kính không đúng độ gây ra nhức mỏi mắt, rối loạn điều tiết, nhiều trường hợp giảm thị lực nhanh, khó điều trị. Bên cạnh đó, để bảo vệ trẻ khỏi các TKX, ngành y tế và ngành giáo dục cần tăng cường phối hợp triển khai một số hoạt động nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, giáo viên, học sinh trong việc bảo vệ đôi mắt cho trẻ như, tổ chức tuyên truyền, truyền thông tại các trường học; kiểm tra cơ sở vật chất, các yếu tố vệ sinh trường học, bảo đảm phòng học đủ ánh sáng và môi trường sạch sẽ, bảo đảm yêu cầu khoảng cách bàn học và bảng, bàn học và ghế.

Thùy Linh