Dân mất đất vì chính quyền cấp sai “sổ đỏ”

Theo quy định của pháp luật, quy trình cấp “sổ đỏ” (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ)) rất chặt chẽ, phải qua nhiều thủ tục. Thế nhưng, đã xảy ra trường hợp người dân có đất nhưng vì chính quyền cấp sai “sổ đỏ” nên đất nhà mình trở thành đất của hàng xóm.

Khu đất của gia đình bà Bùi Thị Sâm đã được xây dựng tường rào bao quanh.

Đó là trường hợp của gia đình bà Bùi Thị Sâm, sinh năm 1979, trú tại xã Bảo Bình, huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai; nguyên quán ở thôn 11, xã Hoằng Thắng (Hoằng Hóa). Theo đơn trình bày của bà Sâm gửi đến Báo Thanh Hóa, bà là con đẻ của ông Bùi Văn Chọn và bà Hoàng Thị Thung. Năm 1979, bố bà đi bộ đội và hy sinh trong chiến trường; vài năm sau, mẹ bà đi bước nữa, bà sống với ông bà nội, đến khi ông bà nội mất, bà lại ở với người bác. Năm 1994, bà vào miền Nam kiếm sống rồi lấy chồng, ở hẳn trong Nam. Mảnh đất của ông cha, bà nhờ người bác là Bùi Văn Quỳ trông coi. Đến năm 2014, bà trở về quê hương với mục đích xây dựng một ngôi nhà nhỏ để thờ ông bà nội và bố, nhưng khi trở về bà ngạc nhiên thấy mảnh đất ông cha để lại đã được gia đình hàng xóm xây tường rào bao quanh và đứng tên trong “sổ đỏ”.

Trước sự việc trên, tháng 7-2017, bà Bùi Thị Sâm đã làm đơn gửi đến UBND xã Hoằng Thắng đề nghị xin nhận lại đất ở, nhưng sự việc đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Để tìm hiểu thông tin, chúng tôi đã làm việc với ông Hoàng Minh Quyết, Phó Chủ tịch UBND xã và ông Nguyễn Quốc Cường, công chức địa chính xã Hoằng Thắng. Theo hồ sơ mà UBND xã cung cấp, thửa đất đang tranh chấp thuộc thửa số 668, tờ bản đồ số 05, bản đồ 299 TTg đo đạc năm 1985, chủ sử dụng là ông Bùi Văn Chọn (bố của bà Sâm) với diện tích 503 m2. Thửa đất ngay bên cạnh là thửa 670, chủ sử dụng đất là ông Nguyễn Văn Nhị với diện tích 480m2. Tuy nhiên, trong bản đồ địa chính xã Hoằng Thắng đo đạc năm 1995, hai thửa đất trên lại gộp thành một thửa số 239, tờ bản đồ số 12 với diện tích 940m2 và đứng tên ông Nguyễn Văn Nhị.

Trao đổi về vấn đề này, ông Hoàng Minh Quyết, phó chủ tịch UBND xã giải thích: Do những năm 1988 - 1989, thửa đất của ông Bùi Văn Chọn không có người ở nên ông Nguyễn Văn Nhị (hàng xóm nhà ông Chọn) đã xây dựng tường rào bao quanh toàn bộ thửa đất 668+670 lại với nhau. Đoàn đo đạc địa chính năm 1995 đã đo thành một thửa 239 với tổng diện tích đất là 940m2. Toàn bộ diện tích đất này được ông Nhị chia cho 2 người con trai là ông Nguyễn Đức Thao, Nguyễn Đình Thể và được cấp thành 2 GCNQSDĐ.

Ông Quyết cho biết thêm: Vào thời điểm năm 2005-2006, để đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSDĐ theo chủ trương của tỉnh, UBND huyện Hoằng Hóa đã giao cho xã phải cấp GCNQSDĐ cho dân đạt từ 90% trở lên. Để đạt chỉ tiêu huyện giao, xã đã điều động một số nhân lực ở các thôn giúp UBND xã lập hồ sơ cấp GCNQSDĐ cho nhân dân. Trong năm 2005-2006, xã đã cấp khoảng 1.300 GCNQSDĐ. Vì số lượng công việc nhiều nên đồng chí công chức địa chính lúc đó (ông Lê Văn Tập - nay đã luân chuyển công tác làm cán bộ địa chính xã Hoằng Xuyên) đã không kiểm tra kỹ lại bản đồ 299TTg mà chỉ căn cứ vào bản đồ đo đạc năm 1995 để hoàn chỉnh hồ sơ, tham mưu cho lãnh đạo xã xác nhận và chuyển UBND huyện Hoằng Hóa đề nghị cấp GCNQSDĐ. Do đó, tháng 12-2006, UBND huyện Hoằng Hóa đã cấp 2 GCNQSDĐ số AE673732 mang tên ông Nguyễn Đức Thao và số AH552180 mang tên ông Nguyễn Đình Thể.

Như vậy, phải khẳng định rằng việc UBND xã Hoằng Thắng đề nghị cấp GCNQSDĐ cho 2 hộ nêu trên, trong đó có một phần diện tích thuộc sở hữu của gia đình ông Bùi Văn Chọn là sai. Tuy nhiên, khi xem xét hồ sơ vụ việc, tại biên bản họp của thôn 11 ngày 7-10-2017; biên bản họp xác minh nội dung đơn đề nghị của bà Bùi Thị Sâm do UBND xã Hoằng Thắng tổ chức ngày 8-8-2017 và 2 biên bản hòa giải tranh chấp đất đai do UBND xã Hoằng Thắng tổ chức ngày 10-10-2017 và ngày 30-10-2017, hộ gia đình ông Thao và ông Thể đều khẳng định thửa đất của ông Bùi Văn Chọn là do gia đình các ông đã mua lại của UBND xã vào thời điểm năm 1990 nhưng không còn giữ phiếu thu tiền, vì là đất mua của UBND xã nên 2 gia đình mới được cấp GCNQSDĐ. Nếu phải trả đất lại cho bà Sâm thì đề nghị UBND xã phải có trách nhiệm với gia đình đã mua đất.

Để hiểu rõ về thực địa mảnh đất đang xảy ra tranh chấp và gặp gia đình ông Thao và ông Thể để tìm hiểu thêm sự việc, chúng tôi đã xuống thôn 11, song tại thời điểm chúng tôi xuống thì cả 2 gia đình đi vắng. Quan sát tại thực địa, chúng tôi thấy thửa đất đang tranh chấp có bờ tường xây kiên cố bao quanh, bên trong chủ sử dụng hiện tại đang trồng cây cảnh và chăn nuôi.

Đối với sự việc trên, lãnh đạo địa phương cũng cho rằng việc đề nghị cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Thao và ông Thể trên đất của ông Bùi văn Chọn là hoàn toàn sai.

Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây là việc làm sai thì phải biết sửa sai, đặc biệt với những công bộc của dân. Thế nhưng, một vụ việc đã rõ mười mươi sai sót, bà Sâm đã nhiều lần làm đơn đề nghị, khiếu nại, song UBND xã Hoằng Thắng không quan tâm khắc phục, giải quyết dứt điểm cho người dân mà còn có phần né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Ngay tại Công văn số 160/TL-UBND ngày 15-8-2017 về việc trả lời đơn đề nghị xin nhận lại đất của bà Bùi Thị Sâm do ông Hoàng Văn Đức, chủ tịch UBND xã (nay đã được luân chuyển đi xã khác) ký lại nêu: “Hiện tại, thửa đất bà xin nhận lại đã có chủ sử dụng, đó là: Ông Nguyễn Đức Thao và ông Nguyễn Đình Thể, thôn 11, xã Hoằng Thắng. Vậy, UBND xã Hoằng Thắng trả lời cho bà biết về thông tin thửa đất mà bà đề nghị được nhận lại. Đề nghị bà làm đơn ra Tòa án Nhân dân huyện Hoằng Hóa để được giải quyết”. Vậy, “quả bóng trách nhiệm” lại được “đá” đi nơi khác, khiến cho bà Sâm vẫn phải tiếp tục hành trình khiếu nại để đòi lại đất, bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình, trong khi sai sót này không phải lỗi do gia đình bà gây ra.

Vẫn biết, sự việc trên xảy ra từ những năm về trước, người chịu trách nhiệm chính là cán bộ xã thời kỳ đó. Tuy nhiên, sai sót này sẽ được khắc phục nếu cán bộ địa phương nhiệt tình, có trách nhiệm, giúp gia đình bà Sâm bảo đảm quyền lợi chính đáng về đất đai. Nhưng vì sự đùn đẩy, thiếu trách nhiệm đã khiến vụ việc không được giải quyết kịp thời, làm cho người dân mất lòng tin vào chính quyền cơ sở và băn khoăn đằng sau sự việc còn có điều gì khuất tất chưa được làm rõ. Câu hỏi đặt ra ở đây là: Khi nào gia đình bà Sâm mới đòi lại được đất của mình để làm nơi thờ tự cho ông cha? Câu trả lời xin nhường lại cho chính quyền xã Hoằng Thắng.