Chảy mãi mạch nguồn Nậm Má, Nậm Xăm (Kỳ 3): Nghĩa tình nơi biên giới

Từ Cửa khẩu quốc gia Tén Tằn (Mường Lát) - Sổm Vẳng (Sốp Bâu), theo chân những người lính Trạm kiểm soát biên phòng thuộc Đồn Biên phòng cửa khẩu Tén Tằn và Bí thư Chi bộ, Trưởng khu phố Tén Tằn, thị trấn Mường Lát, chúng tôi đến thăm bà con bản Sổm Vẳng, cụm Sốp Hào, huyện Sốp Bâu (Hủa Phăn, Lào).

Cửa khẩu quốc gia Tén Tằn - Sổm Vẳng.

Bản Sổm Vẳng và bản Tén Tằn (nay là khu phố Tén Tằn) là hai bản giáp biên kết nghĩa từ lâu, bà con thường xuyên đi lại thăm thân, giao lưu, buôn bán, góp phần gắn kết tình biên giới Việt - Lào.

Những cụm bản kết nghĩa nơi vùng biên

Bản Sổm Vắng cách cửa khẩu quốc gia Tén Tằn - Sổm Vẳng chưa đến 1 km, nhưng đường sá đi lại khó khăn, chỉ là đoạn đường đá sỏi, cấp phối. Bí thư chi bộ kiêm trưởng khu phố Tén Tằn (thị trấn Mường Lát) Vi Văn Thế nói tiếng Lào rất sõi và thường xuyên trao đổi, qua lại với ban quản lý bản Sổm Vẳng.

Nhà văn hóa bản Sổm Vẳng là công trình xây dựng từ sự hỗ trợ, giúp đỡ của bà con khu phố Tén Tằn (thị trấn Mường Lát) trong chương trình kết nghĩa giữa hai bản.

Bí thư, kiêm Trưởng bản Sổm Vẳng Thạo Xôm Bun chia sẻ: Bản Sổm Vẳng chỉ có 36 hộ, 191 nhân khẩu, trong bản có 8 hộ gia đình là người Việt về làm dâu, làm rể. Bà con chủ yếu là làm ruộng, chăn nuôi. Bà con Sổm Vẳng có mối quan hệ qua lại thăm thân, giao lưu với bà con các bản giáp biên của huyện Mường Lát từ lâu đời, chính thức kết nghĩa cụm bản Sổm Vẳng - bản Tén Tằn (nay là khu phố Tén Tằn) từ năm 2013. Bản Sổm Vẳng cách cụm Sốp Hào khoảng 8km, cách trung tâm huyện Sốp Bâu khoảng 30km và gần với chợ thị trấn Mường Lát, vì vậy bà con Sổm Vẳng thường xuyên qua lại cửa khẩu để mua bán, trao đổi hàng hóa thông qua chợ thị trấn Mường Lát. Cùng với đó, bà con trong bản cũng đến thăm khám, chữa bệnh tại Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát. Những năm qua, bản Sổm Vẳng luôn nhận được sự giúp đỡ của bộ đội biên phòng, cấp ủy, chính quyền thị trấn Mường Lát, bà con khu phố Tén Tằn.

Dẫn chúng tôi đến thăm nhà văn hóa bản, công trình xây dựng từ sự hỗ trợ, giúp đỡ của bà con khu phố Tén Tằn (thị trấn Mường Lát) trong chương trình kết nghĩa giữa hai bản, sau nhiều năm, nhà văn hóa cũng đã hư hỏng một phần mái lợp, Bí thư chi bộ Thạo Sôm Bun cũng chia sẻ mong muốn có được sự hỗ trợ sửa chữa từ phía khu phố Tén Tằn.

Cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu Tén Tằn, Ban Quản lý khu phố Tén Tằn thăm gia đình em Thạo Sắng Thong ở bản Sổm Vẳng.

Chúng tôi đến thăm gia đình em Thạo Sắng Thong - người được Đồn Biên phòng cửa khẩu Tén Tằn hỗ trợ theo chương trình “Nâng bước em tới trường” từ tháng 9/2017. Thạo Sắng Thong vừa học xong lớp 5, năm nay lên lớp 6, Trường THCS Sốp Hào, cách nhà chừng 8 km. Nhờ sự hỗ trợ điều kiện vật chất (500.000 đồng/tháng, trong 9 tháng học) của bộ đội biên phòng Đồn Biên phòng cửa khẩu Tén Tằn, em Sắng Thong yên tâm đến trường học tập.

Cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu Tén Tằn (Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa) tặng quà cho em Thạo Sắng Thong -học sinh Lào được bộ đội biên phòng hỗ trợ chương trình “Nâng bước em tới trường”.

Bản Sổm Vẳng và khu phố Tén Tằn là một trong số 26 cặp bản kết nghĩa trên tuyến biên giới Thanh Hóa - Hủa Phăn. Việc duy trì mô hình kết nghĩa giữa các cụm dân cư hai bên biên giới góp phần tăng thêm tình đoàn kết gắn bó, cùng chung tay xây dựng đường biên hòa bình, hữu nghị; hỗ trợ và chia sẻ trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Tiểu biểu trong các cặp bản kết nghĩa có thể nhắc đến là: bản Hin (xã Mường Chanh, huyện Mường Lát) - bản Bó (cụm Mường Cáng, huyện Viêng Xay); Na Mèo (xã Na Mèo, huyện Quan Sơn) - bản Lơi (cụm Mường Pún, huyện Viêng Xay); bản Kéo Hượn (xã Nhi Sơn, huyện Mường Lát) - bản Khằm Nàng (cụm Nậm Ngà, huyện Viêng Xay)... Trên hành trình tác nghiệp, chúng tôi có dịp đến thăm bà con bản Bó, bản Lơi, dù điều kiện phát triển kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn nhưng sự chân thành, mến khách, chân chất của người dân Lào là điều thật trân quý.

Lặng thầm khám, chữa bệnh cho người dân Lào

Đứng chân tại Cửa khẩu Quốc tế Na Mèo, những cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Na Mèo không chỉ giữ vững chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia mà còn chung tay vun đắp mối quan hệ tốt đẹp của người dân hai bên biên giới; hoàn thành tốt công tác đối ngoại nhân dân.

Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Na Mèo, Trạm Y tế xã Na Mèo (Quan Sơn) phối hợp với doanh nghiệp tặng quà, thăm khám và cấp phát thuốc cho bà con bản Lơi, huyện Viêng Xay (Hủa Phăn, Lào).

Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Na Mèo phối hợp với Trạm Y tế xã Na Mèo, Công ty TNHH TM Dược Quyết Thắng (QT Pharma) thăm khám, cấp phát thuốc cho bà con bản Lơi, cụm Mường Pún, huyện Viêng Xay (Hủa Phăn, Lào).

Dịp trung tuần tháng 6/2024, đến thăm Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát, chúng tôi đã gặp những người dân ở các bản giáp biên đến khám, và đang điều trị nội trú tại đây.

Thông qua lời phiên dịch của chị Hà Thị Lợi, nhân viên Khoa kiểm soát nhiễm khuẩn, chúng tôi thăm hỏi vợ chồng anh Liên Phôn và chị Ê Phon đến từ bản Sốp Bâu, cụm bản Sốp Hào, huyện Sốp Bâu, có con trai là Súp Pha Say. Say sinh năm 2021 đến khám, điều trị bệnh từ ngày 12 đến 17/6. Theo bác sĩ tại bệnh viện, Súp Pha Say nhập viện trong tình trạng tím tái, khó thở, qua thăm khám được chẩn đoán suy hô hấp, viêm phổi nặng. Sau 5 ngày điều trị, tình hình sức khỏe của Súp Pha Say đã ổn định, và có thể xuất viện.

Lãnh đạo và bác sĩ Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát thăm hỏi, khám bệnh cho bệnh nhân người Lào.

Anh Liên Phôn chia sẻ: "Từ bản Sốp Bâu đến Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát khoảng 42 km, cách xa hơn so với bệnh viện tại huyện Sốp Bâu nhưng gia đình tôi vẫn lựa chọn để được khám, điều trị bệnh cho con. Nhờ sự chăm sóc, thăm khám, điều trị tận tình của các y bác sĩ ở đây mà sức khỏe con trai tôi ổn định rất nhiều".

Ở bệnh viện, còn có anh Thào Ngâu, sinh năm 1995, người bản Phôn Say, cụm Sốp Hào, huyện Sốp Bâu đang điều trị bệnh dạ dày, tá tràng. Đặc biệt, ngày 15/6/2024, bệnh viện tiếp nhận bệnh nhân Kim Phôn (sinh năm 1972), cụm bản Sốp Hào, huyện Sốp Bâu bị tai nạn giao thông dẫn đến chấn thương sọ não. Tiếp nhận, đón bệnh nhân từ cửa khẩu về bệnh viện cấp cứu, đến ngày 16/6, bệnh nhân Kim Phôn đã được chuyển xuống Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa theo đúng quy trình, thủ tục khám, điều trị và thủ tục qua lại cho người Lào qua cửa khẩu.

Bác sĩ Hồ Văn Trọng, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát cho biết: Bệnh viện hiện có tổng số 86 cán bộ, nhân viên, lao động, trong đó có 19 cán bộ y bác sĩ. Hàng ngày bệnh viện tiếp đón 80 đến 100 lượt bệnh nhân đến khám, điều trị, trong đó có nhiều người dân Lào thuộc các huyện Sốp Bâu, Viêng Xay. Trước đây, bệnh nhân người Lào sang khám, điều trị tại bệnh viện được Nhà nước, tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ. Những năm gần đây, theo quy định bệnh nhân đến khám, điều trị phải thu phí 100% nhưng đối với bệnh nhân người Lào, bệnh viện luôn giảm tiền viện phí, hỗ trợ giấy tờ liên quan để bệnh nhân qua lại cửa khẩu thuận lợi, đúng quy định.

Hội đàm ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa (Việt Nam) và huyện Viêng Xay, Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn (Lào) giai đoạn 2022 - 2024. Ảnh: Ngọc Huấn

Chia sẻ với phóng viên Báo Thanh Hóa, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Mường Lát Triệu Minh Xiết nhấn mạnh: Mường Lát có 105 km chung đường biên giới với huyện Sốp Bâu, Viêng Xay, tỉnh Hủa Phăn (Lào). Công tác đối ngoại là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng để giữ vững ổn định hòa bình trên tuyến biên giới. Xuyên suốt từ khi huyện Mường Lát thành lập năm 1996 đến nay, thực hiện quy chế biên giới, hiệp định hai bên và biên bản ghi nhớ thỏa thuận hợp tác giữa 2 tỉnh Thanh Hóa - Hủa Phăn, Mường Lát cũng xây dựng quy chế ký thỏa thuận với huyện Viêng Xay, Sốp Bâu trên các lĩnh vực, trong đó nổi bật lĩnh vực quốc phòng - an ninh. Vì vậy, tuyến biên giới huyện Mường Lát luôn luôn ổn định, đặc biệt tình hữu nghị luôn được tôn trọng.

Trong những năm qua, nhiều biên bản ghi nhớ giữa huyện Mường Lát và huyện Viêng Xay, Sốp Bâu đã được kí kết. Gần đây nhất, năm 2022, tại Mường Lát đã diễn ra buổi hội đàm ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa (Việt Nam) và huyện Viêng Xay, Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn (Lào) giai đoạn 2022 - 2024. Mỗi năm huyện Mường Lát hỗ trợ 300 triệu đồng/huyện; hướng dẫn 2 huyện Viêng Say, Sốp Bâu về mặt kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi; hỗ trợ thăm khám, chữa bệnh, mỗi năm có khoảng hơn 1.000 lượt bệnh nhân đến khám, điều trị tại cơ sở y tế huyện Mường Lát. Vào dịp lễ tết đều diễn ra các hoạt động thăm thân giữa huyện, xã, bản.

Mặc dù điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, nhưng với sự hỗ trợ, chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, trung ương, sự giúp đỡ của các ngành cấp tỉnh, cấp ủy, chính quyền và Nhân dân Mường Lát đã thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm, trong đó hoạt động đối ngoại Nhân dân sâu sắc, tổ chức kết nghĩa cặp bản theo nghi lễ hướng dẫn của tỉnh, trung ương và kết nghĩa theo hình thức Nhân dân tự đối ngoại, đến thăm, trao đổi gắn bó giữa hai bên với nhau. Trong thời gian tới, phương hướng đối ngoại của Mường Lát là tiếp tục duy trì mối quan hệ hữu nghị, toàn diện, thực hiện đầy đủ các nội dung như thỏa thuận hợp tác giữa huyện Mường Lát với huyện Viêng Xay, Sốp Bâu. Hai bên duy trì ổn định tình hình trên tuyến biên giới, Nhân dân hai bên biên giới thường xuyên đùm bọc, hỗ trợ nhau trong khả năng có thể. Để cụ thể hóa công tác đối ngoại, hoạt động tuyên truyền, vận động tiếp tục thực hiện để tuyên truyền về mặt chủ trương đối ngoại của Đảng, Nhà nước, của tỉnh, của huyện đến với toàn thể cán bộ, đảng viên và Nhân dân, làm sao để thống nhất quan điểm: cấp cấp, ngành ngành, người người và toàn dân thực hiện công tác đối ngoại. Trong đó có lực lượng chủ lực, lực lượng nòng cốt là các đồn biên phòng, cán bộ, chiến sỹ ở các đồn biên phòng trong việc tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương cũng như Đảng ủy, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh trong công tác đối ngoại, giữ vững toàn diện lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.

Ngọc Huấn - Kiều Huyền