Giải pháp sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hiệu quả, an toàn

Theo đánh giá của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (BVTV) tỉnh, nhu cầu sử dụng phân bón trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh dao động từ 450.000 đến 570.000 tấn, thuốc BVTV khoảng 200 - 300 tấn. Việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đúng cách góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và bảo đảm hiệu quả kinh tế cho diện tích cây trồng.

Nông dân xã Hoằng Hợp (Hoằng Hóa) chăm bón cây trồng.

Theo kết quả thử nghiệm của các đơn vị chuyên môn, mỗi loại cây trồng có nhu cầu được cung cấp dinh dưỡng khác nhau, dao động từ 300 đến 600 kg/ha/vụ. Do đó, việc sử dụng phân bón cần được thực hiện theo đúng nhu cầu của từng loại cây trồng khác nhau. Đơn cử như trên cây lúa, để tạo ra 1 tấn thóc, diện tích trồng lúa cần phải hấp thu 17 - 21kg đạm, 6 - 8kg lân, 19 - 20kg kali. Như vậy, trên 1 ha trồng lúa, cần sử dụng khoảng 300 - 370kg phân bón các loại. Trong đó, đạm khoảng 120 - 150kg, lân 45 - 56kg và kali 135 - 165kg. Nếu lượng phân bón thấp sẽ không đạt năng suất cao, song nếu lượng phân bón cao thì sẽ gây lãng phí, không bảo đảm an toàn thực phẩm.

Nhu cầu sử dụng liều lượng chuẩn là vậy, song khảo sát thực tế cho thấy, thời gian qua, nhiều hộ dân đang sử dụng quá lượng phân bón như khuyến cáo. Chị Hoàng Thị Phượng, xã Hoằng Sơn (Hoằng Hóa), cho biết: Vụ đông xuân năm nay, gia đình gieo cấy 0,5 sào lúa. Để thuận tiện trong việc chăm sóc cho lúa, ngay từ đầu vụ, chị đã mua 400kg phân bón các loại. Trong đó, đạm 100kg, lân 100kg, kali 200kg. Như vậy, chị Phương đang sử dụng gấp đôi lượng phân bón so với liều lượng được khuyến cáo của đơn vị chuyên môn.

Trao đổi thêm với một số bà con nông dân tại xã Xuân Lộc (Hậu Lộc), chúng tôi được biết, lượng phân bón được sử dụng để chăm bón lúa thường nhiều gấp 1,5 đến 2 lần so với liều lượng được khuyến cáo của đơn vị chuyên môn. Không những phân bón, việc sử dụng thuốc BVTV của bà con nông dân cũng khá tùy tiện, người dân thường có tâm lý sử dụng liều lượng nhiều và đậm đặc hơn so với hướng dẫn sử dụng với mong muốn sẽ tiêu diệt sớm và triệt để được sâu bệnh. Điều này không những gây lãng phí, mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế, chất lượng nông sản và môi trường.

Trước thực trạng trên và để nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón, thuốc BVTV cho bà con nông dân, tránh lãng phí, những năm qua, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh đã phối hợp với các đơn vị tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo và các lớp tập huấn về kinh doanh, sử dụng phân bón và thuốc BVTV cho bà con nông dân tại nhiều địa phương. Chỉ tính riêng trong năm 2021 và 2 tháng đầu năm 2022, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh phối hợp với Hiệp hội thuốc BVTV, phân bón, tổ chức 2 lớp bồi dưỡng chuyên môn, huấn luyện về an toàn lao động trong vận chuyển, bảo quản thuốc BVTV cho các tổ chức sản xuất, cá nhân kinh doanh, buôn bán, vận chuyển thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh, thu hút 41 người tham dự. Tổ chức 2 lớp bồi dưỡng chuyên môn về phân bón và thuốc BVTV, thu hút 62 người tham dự. Tổ chức 3 lớp tập huấn an toàn trong sử dụng phân bón, thuốc BVTV, thu hút 300 người tham dự. Tổ chức 10 cuộc hội thảo sử dụng phân bón, thuốc BVTV an toàn hiệu quả, đảm bảo an toàn thực phẩm cho nông dân và các đại lý bán hàng tại các địa phương, thu hút 1.000 lượt người tham dự.

Cùng với việc tập huấn, hướng dẫn, Chi cục Trồng trọt và BVTV triển khai thực hiện và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, áp dụng các kỹ thuật canh tác tiên tiến. Đồng thời, tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bố trí cơ cấu thời vụ, cơ cấu giống cây trồng hợp lý, giảm thiểu sự phát sinh, phát triển của các loại sâu bệnh, từ đó hạn chế việc sử dụng thuốc BVTV.

Theo đánh giá của Chi cục Trồng trọt và BTVT, thông qua việc thực hiện có hiệu quả các giải pháp nói trên, 3 năm trở lại đây, mỗi năm đều giảm thiểu được từ 80 đến 90 tấn thuốc BVTV các loại. Việc bón phân của bà con nông dân được thực hiện cân đối hơn, góp phần giảm chi phí, nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất.

Bài và ảnh: Hương Thơm