Bảo đảm vệ sinh môi trường trong chăn nuôi nông hộ

Những năm qua, bên cạnh việc nâng cao chất lượng con nuôi, áp dụng khoa học - kỹ thuật, đầu tư xây dựng chuồng trại, người chăn nuôi còn chú trọng thực hiện các biện pháp bảo đảm vệ sinh môi trường, từ đó hạn chế sự lây nhiễm của dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm.

Chị Trịnh Thị Thúy, xã Cẩm Tâm (Cẩm Thủy) phun khử trùng chuồng trại.

Môi trường trong chăn nuôi bị ô nhiễm bởi các nguyên nhân như: chất thải rắn, chất thải lỏng, xác gia súc, gia cầm chết không được tiêu hủy đúng quy trình... Tuy nhiên, hiện nay, hầu hết các hộ chăn nuôi lại nằm xen kẽ trong khu dân cư, tận dụng diện tích trong khu vực nhà ở để xây dựng chuồng trại, quy mô sản xuất nhỏ và vốn đầu tư hạn chế nên chưa chú trọng xây dựng các công trình bảo vệ môi trường, xử lý chất thải. Trước thực trạng đó, các địa phương đã khuyến khích, hỗ trợ các hộ chăn nuôi áp dụng các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường đơn giản, dễ thực hiện, như xây dựng bể chứa chất thải, xử lý bằng ủ phân hữu cơ, đệm lót sinh học, sử dụng thức ăn bằng ngô và lúa lên men sinh học...

Tận dụng diện tích vườn sau nhà, gia đình chị Trịnh Thị Thúy, xã Cẩm Tâm (Cẩm Thủy) đã đầu tư xây dựng chuồng trại kiên cố chăn nuôi gà và luôn duy trì tổng đàn khoảng hơn 1.000 con. Tuy chỉ chăn nuôi nhỏ, lẻ nhưng chị Thúy luôn ý thức trong việc bảo đảm vệ sinh môi trường trong chăn nuôi, do đây là nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến lây lan dịch bệnh. Chị Thúy cho biết, tôi lựa chọn ứng dụng công nghệ đệm lót sinh học do nguyên liệu dễ mua, chủ yếu là trấu và mùn cưa, sử dụng men vi sinh Balasa N01 phối trộn cùng cám gạo và bột bắp. Từ đó, tạo ra vi sinh vật có ích cấu tạo thành sợi men giúp phân hủy chất thải trong chăn nuôi. Sử dụng đệm lót men sinh học này trong khoảng thời gian 6 tháng tiến hành thay thế bề mặt trên và rải lớp lót mới. Chi phí làm đệm lót giá thấp, 1kg men có thể làm đệm cho chuồng nuôi từ 30 – 50m2, với giá thành từ 50.000 đồng đến 60.000 đồng; tiết kiệm khoảng 70% lượng trấu sử dụng so với phương pháp chăn nuôi truyền thống; mùi hôi, khí độc trong chuồng nuôi hầu như không còn.

Tại huyện Như Thanh, hầu hết là chăn nuôi với quy mô nhỏ, lẻ tại hộ gia đình; sau thời gian tích cực tuyên truyền, tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kỹ thuật chăn nuôi, phổ biến cách phòng trừ dịch bệnh, kỹ thuật dự trữ, chế biến, bảo quản thức ăn thô xanh và kỹ thuật làm đệm lót sinh học... đến nay, huyện đã có 70 công trình khí sinh học xử lý chất thải chăn nuôi, 23 công trình sử dụng đệm lót sinh học...

Theo báo cáo của Chi cục Chăn nuôi và Thú y, toàn tỉnh hiện có khoảng 92.000 hộ chăn nuôi lợn, 500.000 hộ chăn nuôi gia cầm và 128.000 hộ chăn nuôi trâu, bò. Hiện nay, bên cạnh việc sử dụng đệm lót sinh học để giảm thiểu ô nhiễm môi trường, các hộ chăn nuôi còn sử dụng thức ăn hữu cơ phối trộn với men sinh học giảm thiểu quá trình hình thành các chất thải gây mùi như H2S, NH3. Ngoài ra, thực hiện các biện pháp vệ sinh môi trường, dọn dẹp chuồng trại và khu vực chăn nuôi, thu gom rác về nơi quy định để xử lý và phun khử trùng khu vực chăn nuôi bằng thuốc sát trùng để tiêu diệt nguồn mầm bệnh tiềm ẩn trong môi trường. Thời gian tới, các địa phương cần đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các hộ chăn nuôi trong công tác bảo đảm vệ sinh môi trường, tổ chức các lớp chuyển giao khoa học - kỹ thuật... Từ đó, tiến tới xóa bỏ tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung theo hướng an toàn sinh học để quản lý tốt hơn về chất lượng sản phẩm và dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm; nhất là, kiểm soát và giảm tối đa việc sử dụng hóa chất, các thành phần vô cơ, các chất tăng trọng, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi. Đồng thời, vận động các hộ chăn nuôi chấp hành tốt việc bảo vệ môi trường, cần có ý thức trong việc đầu tư hệ thống xử lý chất thải, cống thoát nước; đối với những hộ đã xây hầm biogas cũng cần tính toán không nên chăn nuôi thêm nhiều gia súc, gia cầm với số lượng quá khả năng xử lý chất thải của hầm để tránh tình trạng quá tải.

Bài và ảnh: Lê Ngọc