“Cánh tay nối dài” trong xây dựng nông thôn mới

Từ thôn, bản miền núi đến làng quê đồng bằng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân được MTTQ và các đoàn thể tập hợp, phát huy, đã tạo nên phong trào XDNTM sôi nổi khắp các địa phương. Những câu chuyện về người dân hiến đất mở đường, đóng góp tiền của xây dựng cơ sở hạ tầng đã giúp tỉnh Thanh Hóa tiếp tục dẫn đầu cả nước với 376 xã NTM, 123 xã NTM nâng cao và 27 xã NTM kiểu mẫu.

Ban phát triển thôn Sao Vàng, xã Hoằng Quý (Hoằng Hóa) tự hào với những thành quả đã đạt được trong công tác vận động Nhân dân chỉnh trang đường làng.

"Đi từng ngõ, gõ từng nhà" để khơi dậy sức dân

Ở thôn Phúc Thượng, xã Nam Giang (Thọ Xuân), người ta thường kể về câu chuyện mở đường vào khuôn viên bờ hồ như một minh chứng sống động cho sức mạnh của khối đại đoàn kết. Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Lê Thị Thanh nhớ lại những ngày không ngơi nghỉ của chi bộ và ban công tác mặt trận “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để vận động bà con.

“Lúc đầu cũng có nhiều hộ dân còn băn khoăn, thậm chí có hộ không đồng ý vì đất ở vị trí đẹp. Nhưng nhờ sự kiên trì giải thích, cuối cùng người dân đã đồng lòng. Kết quả là 500m2 đất được bà con tự nguyện hiến tặng, cùng với hơn 2 tỷ đồng đóng góp từ các hộ gia đình, biến Phúc Thượng thành thôn NTM kiểu mẫu vào cuối năm 2024", bà Thanh kể.

Câu chuyện tương tự cũng diễn ra tại thôn Đoán Quyết Thượng, xã Thiệu Phúc (Thiệu Hóa). Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Trần Văn Việt nhớ lại: “Từ một thôn với những con đường chật hẹp, lầy lội mỗi khi mưa về, giờ đây Đoán Quyết Thượng đã khoác lên mình chiếc áo mới với hệ thống đường bê tông rộng rãi, sạch đẹp”. Trước tình hình nhiều hộ dân phản đối, chi bộ cùng ban công tác mặt trận đã thống nhất phương châm “3 cùng”: cùng ăn, cùng ở, cùng làm với dân.

Sự kiên trì đã được đền đáp. Từ năm 2022 đến nay, người dân thôn Đoán Quyết Thượng đã tự nguyện đóng góp hơn 1,4 tỷ đồng, hiến 1.580m2 đất để mở rộng 2,5km đường giao thông. Ngày nay, 100% tuyến đường trong thôn đã được cứng hóa, lắp đặt hệ thống chiếu sáng hiện đại. Nhờ đó, thôn đã được công nhận là thôn NTM kiểu mẫu đầu tiên của xã Thiệu Phúc vào năm 2023.

Với phương châm “lấy sức dân để lo cho dân”, MTTQ các cấp trong tỉnh đã triển khai nhiều phong trào thiết thực. Năm 2024, toàn tỉnh đã in ấn và phát hành 42.500 tờ gấp tuyên truyền, tổ chức 688 hội nghị tập huấn về vai trò của MTTQ trong XDNTM. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ số trong tuyên truyền với 15.600 tin bài, 10 video trên trang thông tin điện tử và 18.000 tin bài trên các fanpage đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Bên cạnh đó, MTTQ còn tham gia công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông, đảm bảo an toàn thực phẩm, truyền thông “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” gắn với Chương trình OCOP.

Lan tỏa những việc làm thiết thực từ các đoàn thể

Các tổ chức đoàn thể cũng đã phát huy tốt vai trò của mình trong XDNTM. Tiêu biểu là Hội Nông dân tỉnh đã hỗ trợ 169.811 hộ vay vốn ngân hàng chính sách xã hội, ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn thông qua 5.225 tổ vay vốn, với tổng dư nợ 17.105,6 tỷ đồng; cho 2.270 hộ vay vốn Quỹ hỗ trợ nông dân với số tiền 66,957 tỷ đồng. Hỗ trợ xây dựng 52 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, xây dựng thương hiệu, nhãn mác, tem truy xuất nguồn gốc cho 82 sản phẩm. Vận động, tư vấn, hướng dẫn thành lập mới 273 tổ hợp tác, 25 HTX; vận động 15.132 hội viên tham gia tổ hợp tác, HTX.

Đặc biệt, đã giúp 3.054 hộ thoát nghèo, góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo bền vững của tỉnh. Hội còn vận động nông dân tự nguyện hiến 126.741m2 đất mở rộng hành lang giao thông, tham gia xây dựng 346 công trình, tu sửa và làm mới 9.072km đường giao thông nông thôn và kênh mương, với tổng khối lượng đào đắp 48.962m3 đất đá.

Hội LHPN tỉnh tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, trong đó các cấp hội đã giúp 2.831 phụ nữ thoát nghèo, thoát cận nghèo; hỗ trợ thành lập 6 HTX, 7 tổ hợp tác, 15 tổ liên kết, 175 doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ. Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch góp phần vun đắp, gìn giữ giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam” được các cấp hội triển khai mạnh mẽ. Có 972 phần việc/hoạt động XDNTM ở cơ sở đã được các cấp hội đăng ký, thực hiện; triển khai nhân rộng được 185 mô hình “5 có, 3 sạch”, nâng tổng số lên 499 mô hình toàn tỉnh; có thêm 9.416 ngôi nhà được gắn biển “Nhà sạch - vườn đẹp”; triển khai xây dựng 5 mô hình “Vườn rau xanh - nhà sạch đẹp - bếp ngăn nắp - chuồng xa nhà” tại các bản đồng bào Mông sinh sống. Hỗ trợ xây, sửa 83 nhà “Mái ấm tình thương” trị giá 3.143 triệu đồng; tặng gần 17.000 suất quà cho phụ nữ, trẻ em nghèo trị giá gần 6,5 tỷ đồng.

Tuổi trẻ trên địa bàn tỉnh cũng đóng góp nhiều hoạt động thiết thực. Trong năm 2024, toàn tỉnh đã tư vấn hướng nghiệp cho 48.900 thanh niên, giới thiệu việc làm cho 2.000 người, hỗ trợ 490 sáng kiến, 10 dự án khởi nghiệp và thành lập 100 doanh nghiệp mới do thanh niên làm chủ. Đoàn thanh niên quản lý 713 sổ tiết kiệm với tổng vốn 1.630,973 tỷ đồng. Chương trình tín dụng ưu đãi được triển khai tại 26 địa phương, tạo việc làm cho gần 1.000 lao động, với tổng dư nợ 71 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Tỉnh đoàn tiếp tục tổ chức các phong trào, công trình, phần việc thanh niên một cách thiết thực, an toàn, hiệu quả, như: xây dựng 10km đường nông thôn, 15km đường điện chiếu sáng, 35 tuyến đường bích họa, 10 tuyến đường cột điện nở hoa, 110 hàng cây thanh niên, trồng 300.000 cây xanh, tu sửa 15 nhà văn hóa thôn, xóa 14 nhà tạm dột nát. Đoàn còn xây 220 nhà tiêu hợp vệ sinh, khơi thông 35km cống rãnh, dọn vệ sinh 50km đường giao thông liên thôn, liên xã, liên huyện.

Hội cựu chiến binh các cấp cũng đã phát huy tốt vai trò của mình thông qua việc vận động hội viên và Nhân dân tích cực hiến đất để làm đường giao thông nông thôn; hỗ trợ di dời, bàn giao mặt bằng cho các dự án; nạo vét kênh, mương thủy lợi; tự nguyện góp tiền, vật chất khác để XDNTM; trồng cây xanh các loại; khoanh nuôi bảo vệ rừng và trồng mới rừng... Nổi bật là hai khâu đột phá về làm nhà “nghĩa tình cựu chiến binh” từ quỹ đóng góp của hội viên và xây dựng mô hình “Câu lạc bộ cựu chiến binh giúp nhau phát triển kinh tế”. Hội đã tổ chức 5 đợt hưởng ứng các cuộc vận động với 1.250 lượt người tham gia.

Từ những việc làm thiết thực trên của MTTQ và các tổ chức đoàn thể đã góp phần tạo nên sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, lan tỏa phong trào XDNTM sâu rộng khắp các địa phương trong tỉnh. Năm 2024, tổng nguồn lực thực hiện chương trình đạt 8.974,999 tỷ đồng, trong đó vốn huy động từ cộng đồng dân cư là 1.089,38 tỷ đồng, chiếm 12,14%. Đặc biệt, vốn ngân sách xã đạt 1.444,191 tỷ đồng, vốn ngân sách huyện đạt 2.587,942 tỷ đồng.

Năm 2024, Thanh Hóa tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu cả nước về XDNTM với những con số ấn tượng. Toàn tỉnh có thêm 16 xã đạt chuẩn NTM, 33 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 11 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Tính đến ngày 31/12/2024, toàn tỉnh có 376 xã NTM (đứng thứ 2 cả nước), 123 xã NTM nâng cao (đứng thứ 4 cả nước) và 27 xã NTM kiểu mẫu (đứng thứ 7 cả nước). Đặc biệt, tỉnh còn có 14 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM, 2 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao - thành tích đầu tiên của vùng Bắc Trung bộ, cùng với 820 thôn/bản miền núi đạt chuẩn NTM và 601 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Đặc biệt, năm 2024 đánh dấu bước tiến quan trọng khi toàn tỉnh hiến được khoảng 480.000m2 đất, nâng tổng số trong giai đoạn 2021-2024 lên gần 2 triệu m2. Con số này không chỉ thể hiện sự đồng thuận cao của người dân, mà còn minh chứng cho hiệu quả công tác vận động của MTTQ và các đoàn thể.

Thực tiễn sinh động tại Thanh Hóa cho thấy, khi phát huy tốt vai trò của MTTQ và các đoàn thể, phong trào XDNTM thực sự trở thành cuộc vận động toàn dân, tạo nên sức mạnh tổng hợp để đưa nông thôn ngày càng giàu đẹp, văn minh. Đó chính là minh chứng cho phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân hưởng thụ” được thực hiện một cách hiệu quả và thiết thực nhất.

Bài và ảnh: Ngân Hà