Nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp

Thời gian qua, Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) hai cấp trong tỉnh đã bám sát chức năng, nhiệm vụ, thực hiện hiệu quả công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và sự nghiêm minh của pháp luật.

Hội nghị tập huấn một số kỹ năng thực hành quyền công tố và kiểm sát việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm vụ án hình sự.

Nhằm thực hiện có hiệu quả chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, đáp ứng yêu cầu công cuộc cải cách tư pháp, VKSND hai cấp trong tỉnh đã giao cho các đồng chí kiểm sát viên, kiểm tra viên xây dựng kế hoạch thực hiện các chỉ tiêu nghiệp vụ của khâu công tác mà mình được phân công phụ trách. Đồng thời, yêu cầu 100% kiểm sát viên, kiểm tra viên, công chức nghiệp vụ phải mở sổ theo dõi vi phạm trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp. Phân công kiểm sát viên, công chức có năng lực để tổng hợp các vi phạm của các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan hữu quan khác để tham mưu cho lãnh đạo viện ban hành kiến nghị nhằm khắc phục, phòng ngừa những vi phạm pháp luật phổ biến, thường xuyên, lặp đi lặp lại, chậm được khắc phục xảy ra trong quá trình thực hiện.

Bên cạnh đó, làm rõ nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, tổng hợp những vi phạm pháp luật sơ hở, thiếu sót trong quản lý Nhà nước và kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp nhằm loại bỏ nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, khắc phục sơ hở thiếu sót và xử lý nghiêm những vi phạm pháp luật. Đồng thời, kiểm sát viên, công chức có trách nhiệm theo dõi việc trả lời kiến nghị, việc khắc phục vi phạm của cơ quan, tổ chức kiến nghị.

Để nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát việc giải quyết các vụ án hình sự, VKSND hai cấp đã thực hiện tốt việc nắm, quản lý và xử lý tin báo, tố giác về tội phạm của cơ quan điều tra. 9 tháng năm 2023, VKSND hai cấp đã phối hợp với cơ quan cảnh sát điều tra thực hiện kiểm sát 100% tin báo tố giác tội phạm. Qua đánh giá, việc xử lý tin báo tố giác tội phạm đảm bảo thời hạn và chính xác. Các quy định của cơ quan cảnh sát điều tra đã ban hành, chuyển VKSND phê chuẩn đều đảm bảo có căn cứ, đúng thời hạn và trình tự theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Định kỳ hàng tháng, VKSND hai cấp phối hợp với cơ quan điều tra đánh giá tình hình tội phạm để chủ động phát hiện, đấu tranh phòng, chống. Đối với những tố giác, tin báo về tội phạm phức tạp hoặc có khó khăn, vướng mắc, VKSND hai cấp kịp thời tổ chức họp liên ngành các cơ quan tư pháp để phối hợp giải quyết; qua đó bảo đảm các tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố được thực hiện đầy đủ, đúng quy định.

Ngoài ra, VKSND hai cấp đã chú trọng nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động xét xử của tòa án. Đối với từng loại án khác nhau, các đơn vị phân công kiểm sát viên thụ lý kiểm sát điều tra vụ án phù hợp với năng lực, sở trường để phát huy khả năng kiểm sát án trong từng lĩnh vực chuyên sâu; chỉ đạo kiểm sát viên nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, trích, thiết lập hồ sơ kịp thời, đầy đủ ở từng giai đoạn điều tra, giải quyết vụ án, đảm bảo cả hai phương diện chứng cứ và thủ tục tố tụng.

Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp, VKSND hai cấp đã đẩy mạnh việc “số hóa hồ sơ” ở các khâu công tác nghiệp vụ, nhất là việc áp dụng “sơ đồ tư duy”, báo cáo án bằng hình ảnh trong việc giải quyết vụ án hình sự; thực hiện trình chiếu tài liệu, chứng cứ (đã số hóa) tại các phiên tòa xét xử vụ án hình sự. Công tác kiểm sát các hoạt động tư pháp trong tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự, thi hành án dân sự; kiểm sát khởi tố và kiểm sát giải quyết các vụ việc dân sự, hành chính, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại... được tăng cường và nâng cao chất lượng.

9 tháng năm 2023, VKSND hai cấp đã thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trong giai đoạn truy tố với tổng số 1.731 vụ hình sự, 3.463 bị can; trong đó đã giải quyết 1.683 vụ, 3.358 bị can. Chất lượng truy tố bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không có vụ án truy tố oan, sai, không có án bị hủy để điều tra hoặc xét xử lại; không có án trả hồ sơ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng; không có vụ án nào đình chỉ không tội hoặc tòa án tuyên không phạm tội hoặc xét xử khác tội danh viện kiểm sát truy tố...

Phát huy kết quả đạt được, thời gian tới VKSND hai cấp tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó đề cao vai trò, trách nhiệm cá nhân, người đứng đầu, gắn trách nhiệm người đứng đầu với các lĩnh vực công tác được giao phụ trách; đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử các vụ án hình sự, nhất là các vụ án trọng điểm, phức tạp, được dư luận quan tâm; kịp thời bổ sung biên chế, quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ cán bộ, kiểm sát viên; chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý hồ sơ nhằm nâng cao chất lượng giải quyết các vụ án...

Bài và ảnh: Quốc Hương