Huyện Triệu Sơn phát huy vai trò hương ước, quy ước

Được cộng đồng dân cư thỏa thuận, xây dựng để điều chỉnh quan hệ xã hội và tự quản trong cộng đồng, các hương ước, quy ước trên địa bàn huyện Triệu Sơn đã thực sự đi vào đời sống. Đồng thời, tác động tích cực đến các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và “Xây dựng nông thôn mới”.

Thực hiện hiệu quả hương ước, quy ước góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho Nhân dân trên địa bàn xã Thọ Tân. Ảnh: tư liệu của Thùy Linh

Để các hương ước, quy ước bám sát yêu cầu thực tế và triển khai hiệu quả, UBND huyện Triệu Sơn đã chỉ đạo phòng văn hóa – thông tin phối hợp phòng tư pháp, tăng cường rà soát, hướng dẫn các xã, phường, thị trấn xây dựng, sửa đổi, bổ sung hương ước, quy ước; bãi bỏ những hương ước, quy ước không còn phù hợp quy định của pháp luật và tình hình thực tế ở địa phương. Đến nay, toàn huyện có 254/254 thôn, tổ dân phố đã xây dựng quy ước, hương ước, được thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh phù hợp với các quy định hiện hành, điều kiện thực tế từng khu dân cư. Nội dung hương ước, quy ước đều do Nhân dân thống nhất theo các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về các vấn đề như, phát triển sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng, dân số kế hoạch hóa gia đình, nếp sống văn hóa, giữ gìn an ninh trật tự.

Điều đáng ghi nhận là hương ước, quy ước đã phát huy vai trò, hiệu quả trong việc khơi dậy tính chủ động, tự nguyện tham gia các hoạt động, phong trào của người dân. Nhờ đó, trong những năm qua, tỷ lệ gia đình văn hóa, thôn văn hóa tăng dần. Năm 2020, 215/254 thôn, khu phố đạt danh hiệu văn hóa; 89% gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Vệ sinh môi trường khu dân cư được gìn giữ và bảo vệ. Nhiều công trình giao thông liên thôn, xã hay nhà văn hóa, sân thể thao được Nhân dân đóng góp tiền, đất và ngày công xây dựng. Cùng với đó, việc thực hiện hương ước, quy ước đã góp phần xóa bỏ các tập tục lạc hậu trong đời sống xã hội, phát huy những truyền thống tốt đẹp và hình thành các giá trị văn hóa mới. Ví như các lễ hội được tổ chức theo nghi thức truyền thống, phần hội gắn với nhiều trò chơi dân gian đặc sắc, kết hợp biểu diễn văn nghệ quần chúng. Thông qua lễ hội đã tạo khí thế vui tươi, phấn khởi trong Nhân dân, đồng thời góp phần bảo tồn, phát huy nét đẹp văn hóa dân tộc. Lễ mừng thọ được tổ chức trang trọng tại nhà văn hóa vào dịp Tết Nguyên đán hằng năm; các gia đình tổ chức liên hoan trong phạm vi nội bộ gia đình. Việc tang được thực hiện gọn nhẹ, tiết kiệm, văn minh.

Tại xã Thọ Tân, khi hương ước, quy ước của mỗi thôn đi vào cuộc sống, ý thức của người dân trong việc xây dựng đời sống văn hóa, phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới cũng được nâng lên rõ rệt. Việc xây dựng hương ước, quy ước ở các thôn được người dân tham gia đóng góp ý kiến một cách dân chủ và thường xuyên được sửa đổi hoàn thiện, thực hiện nghiêm túc. Ông Lê Văn Sức, Trưởng thôn 1, xã Thọ Tân, chia sẻ: Trên cơ sở kế thừa và phát huy những thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa; đồng thời, bổ sung những nội dung mới, tiến bộ, phù hợp với tình hình thực tế địa phương, hằng năm thôn đều họp bàn, thống nhất xây dựng, sửa đổi các nội dung của hương ước, quy ước. Đầu năm 2021, thôn đã thống nhất xây dựng bản hương ước gồm 8 chương, 28 điều. Ngoài quy định chung, hương ước mới của thôn còn coi trọng việc phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng nếp sống văn hóa, xây dựng gia đình văn hóa, đoàn kết dân tộc... Hương ước, quy ước cũng nêu rõ việc khuyến khích tổ chức lễ cưới hỏi theo nếp sống văn hóa, loại bỏ các hủ tục. Được biết, từ khi có hương ước, quy ước mới người dân đã mạnh dạn nhắc nhở những ai vi phạm các điều đã được quy định; việc xây dựng gia đình văn hóa được người dân tích cực hưởng ứng. Hiện, tỷ lệ gia đình văn hóa của thôn đạt trên 85%. Đặc biệt, thực hiện hương ước, quy ước mới thôn đã vận động quyên góp được hàng chục triệu đồng để sửa sang, nâng cấp đường giao thông, đường điện chiếu sáng, trồng cây tạo cảnh quan môi trường, góp phần giữ vững thôn văn hóa cấp tỉnh.

Việc xây dựng và phát huy hiệu quả các hương ước, quy ước đã và đang góp phần giữ gìn, phát huy những phong tục, tập quán tốt đẹp và truyền thống văn hóa trên địa bàn. Vì thế, trong thời gian tới, cấp ủy, chính quyền huyện Triệu Sơn tiếp tục tuyên truyền các văn bản pháp luật về xây dựng và triển khai thực hiện hương ước; tạo điều kiện để Nhân dân tham gia xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước gắn với việc thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và “xây dựng nông thôn mới”. Đưa tiêu chí xây dựng, thực hiện hương ước vào bình xét gia đình văn hóa, làng văn hóa. Chỉ đạo rà soát, kịp thời sửa đổi, bổ sung, thẩm định, phê duyệt hương ước, quy ước đảm bảo chất lượng, góp phần phát huy vai trò của hương ước, quy ước trong quản lý xã hội tại cộng đồng dân cư. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước tại các địa phương.

Thùy Linh