Tạo “cú hích” phát triển nhà ở xã hội

Chương trình phát triển nhà ở xã hội luôn được Chính phủ và các bộ, ngành quan tâm nhằm tạo điều kiện cho người dân có thu nhập thấp có nhà ở để bảo đảm cuộc sống ổn định lâu dài. Nghị định 49/2021/NĐ-CP (NĐ 49) được Chính phủ ban hành ngày 1-4-2021 để thay thế cho Nghị định 100/2015/NĐ-CP (NĐ 100) ngày 20-10-2015 về phát triển và quản lý nhà ở xã hội được cơ quan quản lý Nhà nước, doanh nghiệp và cả người dân kỳ vọng sẽ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tạo “cú hích” quan trọng cho phát triển nhà ở xã hội.

Khách hàng tìm hiểu thủ tục vay vốn tại điểm giao dịch xã Hợp Tiến (Triệu Sơn).

Ngay sau khi được Trung ương cấp vốn, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) - Chi nhánh tỉnh Thanh Hóa đã tăng cường tuyên truyền, phổ biến các văn bản, hướng dẫn về điều kiện vay vốn, mức cho vay, thời hạn cho vay, lãi suất vay... theo NĐ 100 tới các đối tượng, nhất là công nhân, cán bộ, công chức có thu nhập thấp. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác tổ chức kiểm tra, giám sát tại cơ sở, bảo đảm vốn vay đến đúng đối tượng và người vay sử dụng vốn đúng mục đích, hiệu quả. Hiện toàn tỉnh có 689 khách hàng được vay từ nguồn vốn này, với tổng dư nợ gần 225 tỷ đồng.

Tuy nhiên, đến nay, NĐ 100 đã nảy sinh nhiều vướng mắc, bất cập liên quan đến tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi, chính sách tiết kiệm nhà ở xã hội, lãi suất cho vay ưu đãi, về chuyển nhượng nhà ở xã hội sau khi mua... khiến chương trình cho vay nhà ở xã hội theo NĐ 100 chưa đạt như kỳ vọng. Trước đây, NĐ 100 quy định thời hạn vay tối thiểu là 15 năm kể từ ngày giải ngân khoản vay đầu tiên. Một trong những điểm nhấn đáng chú ý trong NĐ 49 là thời hạn vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội do ngân hàng và khách hàng thỏa thuận phù hợp với khả năng trả nợ của khách hàng, tối đa không quá 25 năm kể từ ngày giải ngân khoản vay đầu tiên.

Cùng với đó, NĐ 49 đã sửa đổi, bổ sung quy định về mức vốn, lãi suất, thời hạn vay để mua, thuê nhà ở xã hội, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở. Cụ thể, đối với mức vốn vay, quy định trường hợp mua, thuê mua nhà ở xã hội thì mức vốn cho vay tối đa bằng 80% giá trị hợp đồng mua, thuê mua nhà. Trong trường hợp xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở thì mức cho vay tối đa bằng 70% giá trị dự toán hoặc phương án vay, tối đa không quá 500 triệu đồng và không vượt quá 70% giá trị tài sản bảo đảm tiền vay. Lãi suất cho vay tại NHCSXH do Thủ tướng Chính phủ quyết định cho từng thời kỳ; lãi suất cho vay tại các tổ chức tín dụng được chỉ định do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xác định và công bố trên cơ sở đảm bảo nguyên tắc không vượt quá 50% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng thương mại trong cùng thời kỳ. Nghị quyết mới đang được kỳ vọng sẽ tạo cú hích góp phần phát triển các dự án nhà ở xã hội, giải quyết căn bản nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng chính sách trong lĩnh vực nhà ở.

Chị Hoàng Thị Yến, công tác tại UBND huyện Nông Cống cho biết, tổng thu nhập của vợ chồng chị chỉ từ 12 đến 15 triệu đồng/tháng. Với mức thu nhập này, chị Yến tằn tiện lắm chỉ đủ trang trải việc thuê nhà, sinh hoạt phí cho vợ chồng và một con nhỏ. Khi được biết thông tin thời gian vay mua nhà ở xã hội tối đa lên đến 25 năm, chị Yến phấn khởi, cho biết: Những người có thu nhập như chị thì thời gian được vay trong 25 năm để mua nhà là hợp lý. Quãng thời gian đó đủ để cho chị dành dụm, tiết kiệm, tích lũy để có thể mua hoặc đầu tư xây dựng một căn nhà, ổn định cuộc sống.

Thời gian tới, NHCSXH Thanh Hóa sẽ tập trung đẩy mạnh tuyên truyền về các điểm mới của NĐ 49, hướng dẫn người dân chuẩn bị về thủ tục hồ sơ đầy đủ theo các nội dung sửa đổi bổ sung của nghị định về mức cho vay, thời hạn cho vay, điều kiện được vay vốn, giấy xác nhận về đối tượng, điều kiện nhà ở, điều kiện thu nhập. Phối hợp cập nhật danh sách các đối tượng được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội lên trang thông tin điện tử của các sở, ban, ngành liên quan nhằm loại trừ việc người được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội được hỗ trợ nhiều lần hoặc đã có nhà ở, đất ở; đã được Nhà nước hỗ trợ về nhà ở, đất ở; có phát sinh nộp thuế thu nhập cá nhân tại địa phương. Phối hợp với các hội, đoàn thể, các cơ quan, ban, ngành, địa phương xác nhận cho từng loại đối tượng được thụ hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội và cơ quan xác nhận về điều kiện nhà ở đảm bảo đúng chức năng, nhiệm vụ. Triển khai tập huấn nghiệp vụ hướng dẫn về vay vốn nhà ở xã hội theo NĐ 49 cho các cán bộ hội, đoàn thể nhận ủy thác tại các địa phương. Với những điểm mới về phương thức, cơ chế, chính sách, NĐ 49 hứa hẹn sẽ góp phần thúc đẩy phát triển các dự án nhà ở xã hội, giải quyết căn bản nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng chính sách trong lĩnh vực nhà ở.

Bài và ảnh: Lương Khánh