Phát triển nghề, làng nghề tiểu thủ công nghiệp

Phát triển nghề, làng nghề tiểu thủ công nghiệp đang là hướng đi hiệu quả, góp phần tích cực vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Qua đó, không chỉ giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho lao động nông thôn mà còn góp phần bảo tồn và phát triển các nghề truyền thống.

Sản xuất chiếu cói ở xã Quảng Phúc (Quảng Xương).

Nghề mây giang xiên được du nhập vào xã Thiệu Long (Thiệu Hóa) từ nhiều năm nay, nhưng chủ yếu sản xuất nhỏ lẻ, người lao động chỉ nhận sản phẩm và sản xuất lúc nông nhàn. Nhận thấy nghề mang lại thu nhập ổn định cho người dân và có xu hướng phát triển tốt, UBND xã Thiệu Long đã khuyến khích, tạo điều kiện hỗ trợ những cơ sở nhỏ lẻ mở rộng quy mô sản xuất, thành lập tổ hợp tác, doanh nghiệp. Bà Phạm Thị Mỳ, chủ cơ sở phát triển nghề mây giang xiên, cho biết: “Ban đầu, với quy mô sản xuất nhỏ lẻ, ít lao động nên việc duy trì nghề gặp nhiều khó khăn, sản phẩm chỉ tiêu thụ ở thị trường trong nước. Đến năm 2006, sau khi tìm được đầu ra ổn định cho sản phẩm, tôi đã mạnh dạn mở rộng quy mô sản xuất, du nhập thêm nghề mây song, mây cói, mây nhựa và định hướng xuất khẩu đến thị trường châu Âu, Nhật Bản"...

Để bảo đảm số lượng hàng hóa xuất khẩu, bà Mỳ được UBND xã hỗ trợ, tạo điều kiện tổ chức dạy nghề tại cơ sở, cung cấp nguyên liệu, thu mua sản phẩm cho người lao động. Hiện nay, cơ sở sản xuất của bà đang tạo việc làm ổn định cho khoảng 500 lao động trong và ngoài xã với thu nhập ổn định từ 4 - 6 triệu đồng/người/tháng. Bên cạnh nghề mây giang xiên, xã còn chú trọng phát triển các nghề như làm mi giả, may công nghiệp, cơ khí... Để mở rộng ngành nghề, tạo việc làm cho người lao động, xã đã tạo điều kiện cho các cơ sở sản xuất được tiếp cận các nguồn vốn vay để đầu tư, mở rộng sản xuất, kinh doanh, từ đó mạnh dạn đầu tư trang thiết bị, đổi mới công nghệ phục vụ sản xuất nhằm đa dạng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Bên cạnh đó, phối hợp tổ chức các lớp đào tạo nghề, truyền nghề cho lao động nông thôn và nhân cấy nghề mới; tạo điều kiện duy trì và phát triển sản xuất, góp phần tạo việc làm, nâng cao đời sống Nhân dân và đảm bảo an sinh xã hội.

Nghề sản xuất miến dong truyền thống ở xã Ngọc Liên (Ngọc Lặc). Ảnh: Linh Trường

Với vùng nguyên liệu cói khoảng 2.000ha, Thanh Hóa có tới hàng chục làng nghề dệt chiếu và đồ thủ công mỹ nghệ từ cói, tập trung chủ yếu ở các huyện Nga Sơn, Quảng Xương. Những nhánh cói dài, dai đặc trưng đã được những đôi tay tài hoa, sáng tạo của người thợ “thổi hồn” thành nhiều mặt hàng thủ công mỹ nghệ tinh xảo, độc đáo, giá trị cao như bình hoa cói xanh, khay, đĩa... Nhiều sản phẩm đã được công nhận là sản phẩm OCOP. Tại xã Quảng Phúc (Quảng Xương), với diện tích trồng cói lớn, xã đã tạo điều kiện cho những hộ có tâm huyết với nghề được vay vốn để mở rộng sản xuất, đầu tư mua máy dệt chiếu, nâng cao chất lượng sản phẩm; từ đó, tạo việc làm và đem lại thu nhập ổn định cho hàng nghìn lao động địa phương. Hiện, toàn xã có hơn 200 máy dệt chiếu; sản lượng cói chẻ khô hàng năm toàn xã đạt 4.800 tấn, bán ra thị trường 2.000 tấn, số còn lại dùng để làm chiếu cói. Được biết, chiếu cói Quảng Phúc có độ dẻo, dai đặc trưng, màu sắc bền, đậm màu, họa tiết bắt mắt... Hiện nay trên địa bàn xã Quảng Phúc có 5/6 thôn giữ nghề dệt chiếu, trở thành nghề chính góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Toàn tỉnh hiện có 125 làng nghề đang hoạt động, trong đó có 85 làng nghề truyền thống và 40 làng nghề mới, các làng nghề đang tạo việc làm cho gần 60.000 lao động với thu nhập trung bình từ 3 đến 6 triệu đồng/người/tháng. Các nghề như mộc ở xã Hoằng Hà (Hoằng Hóa), đúc đồng ở xã Thiệu Trung (Thiệu Hóa), sản xuất cói mỹ nghệ ở huyện Nga Sơn... tạo ra các sản phẩm có thương hiệu. Cùng với đó, nhiều địa phương du nhập nghề mới tạo việc làm cho hàng trăm lao động như đính hạt cườm, thêu móc sợi, sản xuất lông mi giả...

Bài và ảnh: Lê Ngọc