Những ngôi nhà ấm tình đồng đội

Trong những ngày tháng Bảy - tháng của tưởng niệm, tri ân, trên khắp miền quê Thanh, những ngôi nhà nghĩa tình cựu chiến binh (CCB) tiếp tục được khởi công xây dựng, hỗ trợ sửa chữa từ nguồn Quỹ hỗ trợ sửa chữa, xây mới nhà nghĩa tình đồng đội cho hội viên khó khăn về nhà ở do Hội CCB tỉnh phát động. Những ngôi nhà ấy là mong mỏi, mơ ước cả đời của nhiều CCB, biểu tượng đẹp về nghĩa tình của đồng chí, đồng đội giữa thời bình.

Vợ chồng CCB Đỗ Xuân Diệu (xã Hoằng Thắng, Hoằng Hóa) trong ngôi nhà cũ.

49 năm đã trôi qua kể từ ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, non sông liền một dải, trên chân của CCB Đỗ Xuân Diệu (xã Hoằng Thắng, Hoằng Hóa) vẫn găm lại đó những viên đạn bi. Ông Diệu cùng đồng đội đã anh dũng chiến đấu, cận kề cái chết trong những ngày rực lửa tại Thành cổ Quảng Trị. “Bom đạn ngày đêm gào rú, anh em thương vong rất nhiều”, ông Diệu rưng rưng hồi tưởng lại. Trong một trận đánh giáp lá cà, quân địch ném lựu đạn US (theo cách gọi của ông Diệu, vì trên loại mìn này có ghi chữ US - PV) khiến chân ông Diệu bị thương. Nén nỗi đau đớn, ông Diệu vẫn nắm chắc tay súng cùng đồng đội chiến đấu. Cũng sau trận đánh đó, do bị thương nên ông Diệu được đưa ra Bắc an dưỡng. Người CCB già bộc bạch: “Tôi tự hào bởi mình đã sống và chiến đấu ở Thành cổ Quảng Trị trong thời điểm cam go, khốc liệt nhất. Nhưng tôi cũng luôn cảm thấy nuối tiếc vì bị thương nên không thể tiếp tục cùng đồng đội chiến đấu”.

Ngôi nhà cấp 4 lợp ngói xây dựng từ năm 1981 với vỏn vẹn 35m2 từng là nơi sinh hoạt chung của 3 thế hệ trong gia đình ông Diệu. Giờ đây, niềm mơ ước có được ngôi nhà kiên cố, khang trang, rộng rãi hơn sắp trở thành hiện thực khi Hội CCB huyện Hoằng Hóa quyết định hỗ trợ cho gia đình số tiền 50 triệu đồng từ nguồn Quỹ hỗ trợ sửa chữa, xây mới nhà nghĩa tình đồng đội. Ông Hoàng Minh Quyết, Chủ tịch Hội CCB xã Hoằng Thắng, cho biết: “Những năm qua, các cấp hội đã có nhiều việc làm thiết thực, hiệu quả, ý nghĩa nhằm khuyến khích, động viên, chăm lo cho đời sống của hội viên. Trong đó, việc xây nhà nghĩa tình đồng đội cho hội viên khó khăn về nhà ở đã giúp cho rất nhiều hội viên ổn định cuộc sống, từ đó nêu cao hơn nữa bản lĩnh, tình đồng chí thiêng liêng của người lính Cụ Hồ; khẳng định vai trò, đóng góp của tổ chức hội đối với công tác an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới”.

Nép mình dưới tán lá bàng xanh mát, ngôi nhà nhỏ với diện tích hơn 80m2 của CCB Nguyễn Ngọc Toán (phường Điện Biên, TP Thanh Hóa) là nơi sinh sống của 10 nhân khẩu, 3 thế hệ. CCB Nguyễn Ngọc Toán kể: “Trước đây nhà xập xệ, ẩm thấp, bí bách lắm. 11 người cả lớn và bé cứ quanh quẩn, khách đến chơi nhà cũng chẳng biết lấy chỗ đâu mà ngồi. Nhiều người bảo nhà ở khu đất đẹp, bán đi rồi chia cho con cái mỗi đứa chút ít xây dựng cuộc sống riêng để đỡ cảnh chật chội. Nhưng đây đâu chỉ là chỗ ở mà còn là chỗ mưu sinh, bán đi rồi thì mất nghề, biết lấy gì mà làm”. Trước hoàn cảnh của gia đình CCB Nguyễn Ngọc Toán, năm 2021, Hội CCB TP Thanh Hóa đã quyết định hỗ trợ 50 triệu đồng để gia đình xây dựng lại nhà ở. Được sự động viên, hỗ trợ nhiệt tình cả về vật chất và tinh thần, gia đình cố gắng vay mượn thêm, quyết tâm xây dựng lại ngôi nhà cho kiên cố, rộng rãi hơn. Diện tích xây dựng mới khoảng 40m2, tổng kinh phí khoảng 150 triệu đồng. “Số tiền hỗ trợ của Hội CCB thành phố thật quá quý giá với gia đình tôi lúc bấy giờ. Nếu không có điểm tựa, động lực to lớn ấy thì không biết đến bao giờ mới có cái nhà kiên cố, tử tế để ở. Nhớ ngày xây dựng xong, đại diện của phường, anh em CCB đến chúc mừng, động viên, tặng quà vui và cảm động lắm”.

Câu chuyện giữa chúng tôi với gia đình CCB Nguyễn Xuân Thủy (TP Thanh Hóa) cũng bắt đầu bằng chuyện kể về người lính đặc công đã từng xông pha khắp mặt trận như: Chiến tranh biên giới Tây Nam, cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc ở biên giới phía Bắc năm 1979... Rồi câu chuyện tiếp tục với những năm tháng trở về cuộc sống đời thường nhiều thiếu khó, cả gia đình co kéo trong căn nhà tuềnh toàng, dột nát. Ông Ngô Hùng Dũng, Phó Chủ tịch Hội CCB phường Điện Biên, kể: “Một đợt mưa lớn khiến cho vì, kèo vốn đã bị mọt lâu năm rơi xuống đầu đứa con trai út của gia đình. Hội CCB phường và thành phố đã nhiều lần vận động, đề xuất hỗ trợ xây dựng ngôi nhà mới nhưng vì hoàn cảnh quá khó khăn mà gia đình đều ngậm ngùi từ chối. Mãi đến năm 2022, trước sự quan tâm, nhiệt tình “làm công tác tư tưởng”, gia đình ông Thủy đã nhận số tiền hỗ trợ 50 triệu đồng từ Quỹ hỗ trợ sửa chữa, xây mới nhà nghĩa tình đồng đội cho hội viên khó khăn về nhà ở của Hội CCB TP Thanh Hóa. Nắm bắt cơ hội, gia đình ông Thủy mạnh dạn vay mượn thêm để xây dựng ngôi nhà kiên cố, khang trang trên diện tích khoảng 40m2, tổng kinh phí hơn 300 triệu đồng. Không chỉ có hỗ trợ từ Hội CCB thành phố, trong quá trình xây dựng nhà, gia đình CCB Thủy còn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ thiết thực từ chính quyền, MTTQ phường, anh em CCB, bà con trong khu phố.

Vợ chồng CCB Nguyễn Xuân Thủy (TP Thanh Hóa) vui sống cùng con cháu trong ngôi nhà nghĩa tình đồng đội.

Việc xây dựng nhà ở cho hội viên CCB nghèo, khó khăn về nhà ở đã được các cấp hội CCB trong tỉnh quan tâm, triển khai thực hiện từ nhiều năm về trước. Tuy nhiên, thời điểm đó, số lượng không được nhiều do phụ thuộc vào nguồn tài trợ của các công ty, doanh nghiệp, nhà hảo tâm. Với quyết tâm không để hội viên nghèo phải ở trong những căn nhà tạm bợ và dột nát, nêu cao ý chí quyết tâm, tinh thần chủ động, phát huy bản chất Bộ đội Cụ Hồ, năm 2019, Ban Chấp hành Hội CCB tỉnh đã quyết nghị, vận động hội viên chung sức đồng lòng xây dựng Quỹ xóa nhà dột nát (nay là Quỹ hỗ trợ sửa chữa, xây mới nhà nghĩa tình đồng đội cho hội viên khó khăn về nhà ở) với mức đóng góp là 2 nghìn đồng/hội viên/tháng. Mỗi căn nhà làm mới được hỗ trợ 50 triệu đồng, nhà sửa chữa được hỗ trợ 25 triệu đồng. Đúng như câu tục ngữ “một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại thành hòn núi cao”, mỗi năm, Hội CCB tỉnh vận động được 4,5 - 4,7 tỷ đồng từ hội viên đóng góp vào quỹ, giúp làm mới và sửa chữa khoảng 100 - 120 ngôi nhà tình nghĩa. Riêng năm 2024, hưởng ứng Chỉ thị số 22-CT/TU ngày 30/3/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về cuộc vận động hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh, Ban Chấp hành Hội CCB tỉnh quyết định nâng mức hỗ trợ làm nhà mới lên 80 triệu đồng.

Chiến tranh đã lùi xa, ký ức về một thời đạn bom rực lửa, ngay cả mất mát, đớn đau trên thịt da cũng “đã lành theo năm tháng”. Điều còn lại là lòng yêu nước, ý chí, nghị lực và tình đồng chí, đồng đội giữa những người CCB. Trong đó những ngôi nhà nghĩa tình đồng đội đã, đang và sẽ được xây dựng là một trong những minh chứng chân thực, cảm động nhất. Hiện nay, toàn tỉnh còn 667 gia đình hội viên CCB ở trong những ngôi nhà tạm bợ, không đảm bảo an toàn. Nêu cao tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”, hội CCB các cấp tiếp tục làm tốt vai trò nòng cốt trong công tác tuyên truyền, vận động gia đình hội viên, các cơ quan, tổ chức, nhà hảo tâm tích cực hưởng ứng, tham gia xây dựng, lan tỏa ý nghĩa nhân văn sâu sắc, từ đó giúp đỡ được ngày càng nhiều hội viên ổn định cuộc sống.

Đăng Khoa