Hướng tới minh bạch và hiện đại hóa nền kinh tế

Theo Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ, từ ngày 1/6/2025 hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên và thuộc các nhóm ngành nghề kinh doanh như: ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, bán lẻ... phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế. Quy định này đánh dấu bước chuyển mình trong quản lý thuế, hướng tới minh bạch và hiện đại hóa nền kinh tế.

Sử dụng máy tính tiền khởi tạo hóa đơn điện tử tại một hộ kinh doanh hàng hóa ở xã Hậu Lộc.

Bà Đào Ngọc Hoa, chủ hộ kinh doanh đồ gia dụng ở đường Lê Lai, phường Hạc Thành chia sẻ: “Khi biết thông tin, hộ kinh doanh như tôi phải thực hiện kê khai nộp thuế điện tử nhằm nộp đúng, đủ thuế theo quy định. Tôi đã được hướng dẫn cài đặt và cách sử dụng ứng dụng Etax Mobile để đăng ký tài khoản nộp thuế điện tử trực tiếp với cơ quan thuế. Máy tính tiền của tôi cũng được cài đặt để kết nối dữ liệu điện tử nhằm xuất hóa đơn cho mỗi lần bán hàng".

Còn bà Nguyễn Thị Lan Anh, chủ cửa hàng kinh doanh đồ ăn sẵn tại xã Yên Phú cho biết: “Gia đình tôi kinh doanh hàng ăn được mấy năm nay, đơn hàng bán ra hàng ngày nhiều nhưng phần lớn giá trị mỗi đơn chỉ vài ba chục nghìn đồng, khá lắt nhắt. Do vậy, việc nhập số liệu trên máy tính tiền đôi khi xảy ra sai sót sẽ rất khó để sửa chữa. Bên cạnh việc phải bỏ thêm một khoản để mua máy tính tiền, tôi còn lo lắng mình không có chuyên môn kế toán sẽ làm sai sổ sách, số liệu và dẫn đến bị phạt. Nếu thuê thêm người thì lại tốn tiền, bán giá cao thì mất khách, bán như giá lâu nay thì lợi nhuận cũng bị ảnh hưởng ít nhiều".

Câu chuyện của bà Lan Anh phản ánh thực tế chung của hàng nghìn tiểu thương, nhất là những người lớn tuổi hoặc ở vùng sâu, vùng xa, hoặc ở nơi hạ tầng internet và kiến thức công nghệ còn hạn chế. Giải đáp thắc mắc này, bà Phạm Thị Liên, Công ty TNHH An Hiểu Minh chuyên về tư vấn phần mềm kế toán tại đường Nguyễn Tĩnh, phường Hạc Thành, khẳng định:"Hóa đơn điện tử gia tăng minh bạch và hỗ trợ quản lý dòng tiền hiệu quả. Bước đầu thực hiện, nhiều hộ kinh doanh cá thể có thể chưa quen, ngại dùng các phần mềm chuyển đổi số vì lo chi phí và kỹ năng, nhưng hiện nay các đội thuế trực thuộc Chi cục Thuế Thanh Hóa phối hợp với các đơn vị, công ty phần mềm thuế tổ chức tập huấn miễn phí tại chợ và khu phố, hướng dẫn xuất hóa đơn bằng vài thao tác trên điện thoại. Những giải pháp này không chỉ đảm bảo tuân thủ mà còn giúp tiểu thương quản lý doanh thu, tồn kho và báo cáo tài chính dễ dàng hơn.

Nhiều năm nay, ngành thuế căn cứ vào quy mô kinh doanh, loại hình hoạt động, mặt bằng kinh doanh, doanh thu... để ấn định mức thuế khoán cố định cả năm cho từng hộ kinh doanh. Dựa theo doanh thu khoán do cơ quan thuế xác định, hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Tuy nhiên, hình thức thực hiện thu thuế khoán cũng bộc lộ nhiều nhược điểm như: Nhiều hộ kinh doanh không minh bạch doanh thu, có thể khai thấp hơn doanh thu thực tế để giảm mức thuế khoán, điều này vừa làm mất công bằng trong thực hiện nghĩa vụ đóng góp ngân sách nhà nước và cũng dẫn đến thất thu ngân sách. Cùng với đó, phương thức nói trên dễ xảy ra tiêu cực, bởi hộ kinh doanh có thể “thương lượng” với cán bộ thuế trong việc kê khai doanh thu, để trốn thuế. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng doanh thu thực tế của nhiều hộ kinh doanh cao hơn nhiều so với mức thuế khoán, nhưng vẫn nộp thuế ít hơn so với những hộ kinh doanh có doanh thu thực tế thấp hơn nhưng bị ấn định mức khoán cao, tạo ra sự bất bình đẳng giữa các hộ kinh doanh.

Hướng tới minh bạch hóa và hiện đại hóa nền kinh tế, Chính phủ ban hành Nghị định số 70/2025/NĐ-CP. Theo đó, từ ngày 1/6 các hộ kinh doanh, cá nhân có mức doanh thu hằng năm từ 1 tỷ đồng trở lên và doanh nghiệp kinh doanh 6 nhóm ngành nghề: Trung tâm thương mại, siêu thị; bán lẻ; cơ sở ăn uống, nhà hàng, khách sạn; dịch vụ vận tải hành khách; dịch vụ nghệ thuật, vui chơi, giải trí, hoạt động chiếu phim; dịch vụ phục vụ cá nhân khác theo quy định phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế. Đây cũng là một nội dung quan trọng của Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, phát triển kinh tế tư nhân. Trong giai đoạn 1, toàn tỉnh có hơn 800 hộ kinh doanh thuộc diện phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế theo quy định tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ.

Việc xóa bỏ phương thức thuế khoán là bước đột phá mang tính tất yếu, bảo đảm công bằng, minh bạch đối với hoạt động kinh doanh, chống thất thu thuế và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, “người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”. Qua đó, cơ quan thuế cũng có thông tin chính xác hơn để siết chặt quản lý, chống thất thu thuế từ hộ kinh doanh, phản ánh đúng năng lực kinh doanh và bảo đảm nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế.

Bài và ảnh: Lương Khánh