Học sinh đánh nhau có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Theo số liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong mỗi năm học, cả nước xảy ra gần 1.600 vụ việc học sinh đánh nhau ở trong và ngoài trường học. Trung bình, cứ 5.200 học sinh lại có một vụ đánh nhau, cứ hơn 11.000 học sinh có một em bị buộc thôi học vì có hành vi vi phạm pháp luật, cứ 9 trường học có 1 trường học có học sinh đánh nhau. Những con số trên đã gióng lên hồi chuông cảnh báo, cho thấy vấn nạn bạo lực học đường chưa bao giờ thôi nhức nhối trong xã hội hiện nay.

Trường THCS Hà Vinh (Hà Trung) phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức tuyên truyền pháp luật về an toàn giao thông và bạo lực học đường cho học sinh.

Vấn nạn đáng lo ngại

Tại tỉnh ta, trong những năm gần đây, nhiều vụ bạo lực học đường đã xảy ra, trong đó có hàng chục vụ nghiêm trọng, gây rúng động dư luận cả nước. Vụ việc mới xảy ra gần đây tại huyện Nông Cống là ví dụ điển hình. Chiều 5/10, L.V.G.N. (16 tuổi, là học sinh lớp 11A6, Trường THPT Nông Cống 2) trên đường đi học về đến xã Tân Phúc thấy có nhóm học sinh đánh nhau nên vào can ngăn. Trong lúc can ngăn, nữ sinh N. bất ngờ bị nhiều nữ sinh khác xông vào “đánh hội đồng”. Theo một số đoạn clip gia đình cung cấp, em N. bị nhiều nữ sinh khác cầm mũ bảo hiểm đập vào đầu, cổ và dùng tay, dùng chân đạp vào người khá dã man. Hậu quả, em N. bị đa chấn thương, phải nhập viện cấp cứu và hiện được điều trị tại Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội).

Hơn 1 năm trước, ngày 28/4/2023 dư luận cũng xôn xao về vụ việc N.H.D., SN 2006, trú tại xã Đông Thịnh, là học sinh lớp 11A9 Trường THPT Đông Sơn 1 đã sử dụng một con dao mang theo sẵn trong cặp và gây thương tích cho cháu Đ.V.M., SN 2006, trú tại xã Đông Minh, là bạn học cùng lớp của D. Hậu quả cháu M. bị thương nặng phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Công an huyện Đông Sơn đã vào cuộc điều tra xử lý vụ việc.

Vào năm 2021, bạo lực học đường cũng từng gây rúng động dư luận và để lại tỷ lệ thương tổn cơ thể tới 49% cho nạn nhân. Sự việc xảy ra vào khoảng 11 giờ 30 phút ngày 14/1, khi em P.T.L., SN 2004 là học sinh lớp 11A6, Trường THPT Lang Chánh vừa tan học ra về tới cổng trường thì bất ngờ bị một bạn tên N.B.T., học sinh lớp 11A5 cùng trường cầm gậy sắt vụt thẳng vào đầu khiến L. ngã gục ngay tại chỗ. Tại thời điểm nhập viện, qua chụp chiếu, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa xác định L. bị vỡ sọ não.

Khép lại ước mơ sau song sắt

Sau khi sự việc xảy ra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Lang Chánh đã quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam N.B.T. (SN 2003, xã Đồng Lương, huyện Lang Chánh) do có hành vi giết người.

Đến tháng 4/2022, Tòa án Nhân dân tỉnh mở phiên tòa sơ thẩm xét xử N.B.T. cùng các đồng phạm, gồm: V.T.A. (SN 2004, trú tại phố Lê Lợi, thị trấn Lang Chánh); Đ.Đ.M. (SN 2003, xã Trí Nang, huyện Lang Chánh) về tội “Giết người”. Các bị cáo thời điểm gây án đang là học sinh Trường THPT Lang Chánh.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh, V.T.A. và P.T.L. là học sinh cùng lớp 11A6, Trường THPT Lang Chánh. Ngày 12/1/2021, khi thu tiền ủng hộ từ thiện, L. là lớp trưởng có to tiếng với một số bạn chưa nộp tiền dẫn đến mâu thuẫn với V.T.A. Cả hai đánh nhau nhưng được các bạn trong lớp và thầy, cô giáo can ngăn. Một ngày sau, L. và V.T.A. tiếp tục xảy ra xô xát, sau đó V.T.A. nhắn tin với bạn bè trên nhóm chát facebook về việc mâu thuẫn với L. Đồng thời, A. cũng nhắn trên nhóm rủ N.B.T. khi tan học đến cổng trường đón A. về và nhắn T. cầm theo dao để đánh L.

T. nhận lời của A. Sau đó, T. nhờ Đ.Đ.M. (người đang chơi bi-a cùng) tìm gậy, M. lấy gậy đánh bóng chày bằng sắt đưa cho T. và M. đã dùng xe chở T. đến đối diện cổng Trường THPT Lang Chánh chờ L. tan học. Khi nhìn thấy L. vừa từ cổng trường đi ra, T. đi từ phía sau vung gậy bóng chày đập trúng vào đầu L. khiến L. bị chấn thương sọ não, tổn hại 49% sức khỏe.

Hành vi của T. thể hiện tính côn đồ nên đã phạm tội “Giết người”; V.T.A. chịu trách nhiệm hình sự về hành vi đồng phạm với T. về tội “Giết người” với vai trò là người xúi giục; M. chịu trách nhiệm hình sự về hành vi đồng phạm với T. với vai trò là người giúp sức. Vì vậy, hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo T. mức án 7 năm 6 tháng tù giam; hai bị cáo A. và M. mỗi bị cáo 3 năm 6 tháng tù giam. Các bị cáo phải bồi thường cho gia đình bị hại tổng số tiền 200 triệu đồng.

Một buổi tuyên truyền pháp luật về an toàn giao thông và phòng chống các hành vi vi phạm pháp luật tại Trường THPT Thiệu Hóa, huyện Thiệu Hóa. Ảnh: Tô Dung

Với hành vi phạm tội của mình, N.H.D., sinh năm 2006, là học sinh lớp 11A9 Trường THPT Đông Sơn 1 cũng đã bị truy tố và xét xử tội danh giết người, hình phạt hơn 4 năm tù giam. Ở lứa tuổi thanh xuân đẹp nhất của đời người, khi bạn bè đang học tập và thực hiện bao hoài bão, D. đã phải tạm khép lại ước mơ của mình sau song sắt trại giam. N.H.D. là một trong những phạm nhân trẻ nhất của phân trại 5, Trại giam Thanh Phong giờ đây đang nỗ lực cải tạo, với hy vọng sẽ sớm được trở về với gia đình, để chuộc lại lỗi lầm mình đã gây ra.

Tuyên truyền phòng ngừa tội phạm

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Thanh Hóa, năm 2023, trung tâm và các chi nhánh của trung tâm đã tiếp nhận 393 vụ việc có đối tượng được trợ giúp pháp lý là người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi. Trong đó có nhiều vụ việc liên quan đến học sinh đang còn ngồi trên ghế nhà trường.

Ông Đoàn Văn Dương, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Thanh Hóa, cho biết: Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội của người dưới 18 tuổi, trong đó do đặc thù tâm, sinh lý của lứa tuổi thanh, thiếu niên đang trong quá trình phát triển, chưa hoàn thiện về thể chất, tinh thần nên khi có mâu thuẫn dễ bị lôi kéo, kích động dẫn đến thực hiện hành vi vi phạm. Sự tác động của môi trường xã hội làm ảnh hưởng đến sự hình thành, phát triển nhân cách, nhất là các thông tin tiêu cực trên không gian mạng; sự giám sát giáo dục con cái của gia đình chưa thực sự được chú trọng hoặc do hoàn cảnh mà ít có thời gian chăm sóc, quan tâm con nên dẫn tới việc các em hình thành lối sống tự do, buông thả, bỏ học, sa ngã vào tệ nạn xã hội, phạm tội.

Ông Đoàn Văn Dương cũng cho biết thêm, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự đối với tội “Cố ý gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe cho người khác” như sau: Từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự khi đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt quy định đối với tội ấy là từ trên 7 năm đến 15 năm tù; tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt là từ trên 15 năm đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.

Vì vậy, ông Đoàn Văn Dương cho rằng gia đình, trường học, các cơ quan, tổ chức cần tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao hiểu biết pháp luật cho lứa tuổi học sinh, hướng dẫn cho các con biết được khi có mâu thuẫn, xung đột, cần bình tĩnh giải quyết, đối thoại; trường hợp không thể hòa giải cần báo cho thầy cô, gia đình để được hỗ trợ, tránh có các hành động bột phát, mất kiểm soát gây hậu quả nghiêm trọng. Các bậc phụ huynh cần dành nhiều thời gian quan tâm đến đời sống tinh thần, phát hiện, uốn nắn kịp thời những hành vi sai trái của con em mình, đồng thời không để các em tiếp xúc với những trò chơi có tính xung đột, bạo lực,... Nhà trường, thầy cô khi phát hiện các mâu thuẫn phức tạp trong học sinh, cần phối hợp ngay với chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng để giải quyết kịp thời.

Bài và ảnh: Ngân Hà