Phiên họp thứ 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực Tòa án và Kiểm sát

Thực hiện chương trình phiên họp thứ 21, ngày 20-3 tại hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án và kiểm sát.

Các đại biểu dự phiên chất vấn tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa.

Dự phiên chất vấn tại điểm cầu nhà Quốc hội có các đồng chí: Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước; Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Trần Lưu Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ.

Phiên chất vấn được kết nối trực tuyến với 62 Đoàn ĐBQH tại các tỉnh, thành phố.

Đồng chí Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lại Thế Nguyên và đồng chí Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Mai Văn Hải dự phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa.

Dự tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa có các đồng chí: Lại Thế Nguyên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa; Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; Nguyễn Quang Hải, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh; Đầu Thanh Tùng, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; các ĐBQH tỉnh Thanh Hóa đang công tác tại địa phương; đại diện lãnh đạo Ủy ban MTTQ tỉnh và một số ban, sở, ngành cấp tỉnh có liên quan.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc phiên chất vấn và trả lời chất vấn. (Ảnh quochoi.vn).

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ: Tòa án và ngành kiểm sát Nhân dân có vai trò rất quan trọng trong việc bảo đảm hệ thống pháp luật được thực hiện một cách nghiêm minh, góp phần tích cực vào công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Đối với ngành Tòa án, đây là cơ quan xét xử thực hiện quyền tư pháp, có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức cá nhân. Trong thời gian qua, mặc dù số lượng các loại vụ án phải thụ lý giải quyết tăng nhiều và có tính chất ngày càng phức tạp, trong khi số lượng biên chế được giao không tăng thêm, chất lượng biên chế còn có mặt chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Nhưng với tinh thần, trách nhiệm cao, nỗ lực lớn của cán bộ, công chức ngành Tòa án Nhân dân, chất lượng, hiệu quả, công tác xét xử của các tòa án ngày càng được nâng lên.

Các đại biểu dự phiên chất vấn tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa.

Bên cạnh đó, vẫn còn những tồn tại, hạn chế, mà nổi lên là vẫn còn một số vụ án giải quyết quá thời hạn luật định do nguyên nhân chủ quan, tỷ lệ bản án quyết định hành chính bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan chưa đạt chỉ tiêu của Quốc hội đề ra…

Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị các vị đại biểu Quốc hội trên cơ sở nhìn thẳng vào các hạn chế để tìm ra những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng công tác của ngành tòa án.

Các đại biểu dự phiên chất vấn tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa.

Đối với ngành Kiểm sát Nhân dân, Chủ tịch Quốc hội cho biết, với hoạt động đặc thù thực hiện nhiệm vụ thực hiện quyền công tố và kiểm soát điều tra, ngành đã không ngừng phấn đấu hoàn thành ngày càng tốt hơn trọng trách mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Hơn 10 năm qua, với khối lượng công việc phải thực hiện tăng lên gấp đôi, yêu cầu pháp luật ngày càng cao, chế độ chính sách, cơ sở vật chất còn hạn chế. Nhưng với phương châm đoàn kết, đổi mới, trách nhiệm, kỷ cương, thực chất, hiệu quả, liêm chính vượt khó, chuyên nghiệp, toàn ngành đã thực hiện nhiệm vụ khá toàn diện trên tất cả các mặt. Tuy nhiên vẫn còn xảy ra một số tồn tại, hạn chế như trường hợp tòa án trả hồ sơ để yêu cầu khởi tố tội phạm mới và người phạm tội mới, đình chỉ vụ án, đình chỉ quyết định khởi tố bị can do không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm, tỉ lệ kháng nghị phúc thẩm án hành chính, kháng nghị giám đốc thẩm án dân sự chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra….

Toàn cảnh phiên chất vấn tại điểm cầu Thanh Hóa.

Để đảm bảo hiệu quả của phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề; tranh luận một cách thẳng thắn, trách nhiệm, mang tính xây dựng cao để góp phần làm rõ thực trạng và đề xuất được các giải pháp phù hợp. Kết thúc phiên chất vấn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết để làm cơ sở thực hiện và giám sát.

Các đại biểu dự phiên chất vấn tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tin tưởng rằng qua phiên chất vấn này sẽ tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của ngành tư pháp, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu trong giai đoạn mới, nhất là phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành cơ bản mục tiêu xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tổ chức, cá nhân.

Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn. (Ảnh quochoi.vn).

Trong phiên buổi sáng, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tập trung vào nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án, gồm: Giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại vụ án, nhất là vụ án hành chính, vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng; việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm. Công tác cán bộ của ngành tòa án; giải pháp nâng cao năng lực, trình độ, bản lĩnh, trách nhiệm của thẩm phán và các công chức ngành tòa án; việc phòng ngừa và xử lý tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ ngành tòa án. Công tác tổng kết thực tiễn xét xử, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật, phát triển án lệ. Việc triển khai thi hành Nghị quyết số 33/2021/QH15 của Quốc hội về tổ chức phiên tòa trực tuyến, nhất là việc chuẩn bị các điều kiện bảo đảm cho xét xử trực tuyến.

Toàn cảnh phiên chất vấn tại điểm cầu Thanh Hóa.

Chịu trách nhiệm trả lời chính là Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao; Viện trưởng Viện kiểm sát Nhân dân tối cao. Bộ trưởng các Bộ: Công an, Tư pháp; Tổng Thanh tra Chính phủ cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Đại biểu Bùi Mạnh Khoa (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa) đặt câu hỏi chất vấn. (Ảnh quochoi.vn).

Đặt câu hỏi chất vấn, đại biểu Bùi Mạnh Khoa (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa), Ủy viên chuyên trách Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, việc thu hồi tài sản các vụ án về kinh tế, tham nhũng được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, ghi nhận. Qua theo dõi, hiện nay một số vụ việc người phải thi hành án có nhiều tài sản và đã được kê biên để đảm bảo thi hành án, nhưng việc thu hồi sản vẫn chậm. Nguyên nhân được cho là vướng mắc trong xử lý tài sản chung, tài sản riêng, đây được coi là một điểm nghẽn. Đại biểu đề nghị Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao cho biết quan điểm, hướng xử lý của ngành về vấn đề này. Đồng thời, đề nghị Bộ Tư pháp cho biết quan điểm, hướng xử lý về vấn đề trên. Bên cạnh đó, cử tri phản ánh số lượng án khó thi hành không nhiều, tuy nhiên tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ổn định xã hội, khiếu nại, tố cáo kéo dài, đề nghị Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao cho biết giải pháp căn cơ để giải quyết triệt để tình trạng trên.

Đặt câu hỏi chất vấn, đại biểu Cao Mạnh Linh (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa), Ủy viên chuyên trách Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho biết, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao đã trả lời về việc tuyển dụng công chức của ngành tòa án đối với các sinh viên tốt nghiệp từ các trường ngoài Học viện Toà án. Tuy nhiên, qua theo dõi việc tuyển dụng thư ký viên toà án năm 2022 cho thấy, tòa án đặt ra tiêu chuẩn là phải có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ xét xử. Tuy nhiên, để được cấp chứng chỉ này thì các sinh viên tốt nghiệp các trường luật khác sẽ phải mất 18 tháng để học ở Học viện Tòa án hoặc Học viện Tư pháp. Đại biểu đề nghị Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao cho biết việc đặt ra chỉ tiêu này có thu hẹp nguồn tuyển dụng đối với các cử nhân xuất sắc ở các trường luật có uy tín khác hay không? Ngoài ra, năm 2023 Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao cũng thông báo tuyển dụng và đặt ra tiêu chí phải được đào tạo nghiệp vụ kiểm sát. Đại biểu đề nghị Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao làm rõ câu hỏi trên.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đã mời Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình chịu trách nhiệm chính phần trả lời chất vấn, cùng các bộ, ngành liên quan giải trình một số vấn đề ĐBQH quan tâm.

Phát biểu kết luận phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết: Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã có 35 đại biểu đăng ký và 29 đại biểu phát biểu; 6 đại biểu phát biểu tranh luận; 2 đại biểu có câu hỏi đề nghị Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao trả lời bằng văn bản.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận phiên chất vấn liên quan đến nhóm lĩnh vực thuộc lĩnh vực tòa án.

Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao và các bộ, ngành liên quan đã trả lời hết những chất vấn và đề xuất nhiều giải pháp cụ thể để giải quyết các vấn đề phát sinh của lĩnh vực này trong thời gian tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị sau phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình tích cực chỉ đạo, phối hợp với các bộ, ngành Trung ương tham mưu cho Đảng, Nhà nước thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp mà các ĐBQH đã đề cập, Chính phủ, các bộ, ngành nói chung, Tòa án Nhân dân tối cao nói riêng đã đề ra cũng như kết luận của Chủ tịch Quốc hội về phiên chất vấn và trả lời chất vấn, để tạo sự chuyển biến thật sự trong thực tế.

Buổi chiều dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định các ĐBQH đã đặt câu hỏi chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kiểm sát về giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trong giải quyết các vụ án hình sự, nhất là các vụ án về kinh tế, tham nhũng; không để xảy ra việc bỏ lọt tội phạm, làm oan người vô tội; tăng cường chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa.

Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao Lê Minh Trí trả lời chất vấn. (Ảnh quochoi.vn).

Giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng kiểm sát việc giải quyết vụ án hành chính, vụ việc dân sự; kiểm sát thi hành án hình sự, dân sự, hành chính; việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm. Công tác cán bộ của ngành kiểm sát; giải pháp nâng cao năng lực, trình độ, bản lĩnh, trách nhiệm của kiểm sát viên và các công chức của Viện kiểm sát; việc phòng ngừa và xử lý tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ ngành kiểm sát.

Giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của Cơ quan điều tra Viện kiểm sát Nhân dân tối cao, nhất là nâng cao tỷ lệ phát hiện tội phạm; tăng cường rà soát để kịp thời giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo thẩm quyền.

Chịu trách nhiệm trả lời chính là Viện trưởng Viện kiểm sát Nhân dân tối cao. Bộ trưởng các Bộ: Công an, Tư pháp; Tổng Thanh tra Chính phủ cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đã mời Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao Lê Minh Trí chịu trách nhiệm chính phần trả lời chất vấn, cùng các bộ, ngành liên quan giải trình một số vấn đề ĐBQH quan tâm.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực Kiểm sát. (Ảnh quochoi.vn).

Phát biểu kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kiểm sát, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết: Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã có 20 đại biểu phát biểu và 4 lượt đại biểu tranh luận.

Phiên chất vấn đã diễn ra sôi nổi với tinh thần xây dựng, trách nhiệm cao, các đại biểu đã đặt câu hỏi thẳng thắn, cơ bản đi vào các nội dung chất vấn đã đề ra. Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao và các bộ, ngành liên quan nắm chắc tình hình, thực trạng, nghiêm túc nhìn nhận những tồn tại, hạn chế; đã trả lời trúng những vấn đề thuộc lĩnh vực quản lý và đề xuất những giải pháp thực hiện trong thời gian tới.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết luận phiên chất vấn. (Ảnh quochoi.vn).

Phát biểu kết luận phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, sau một ngày làm việc sôi nổi, khẩn trương, nghiêm túc với tinh thần, trách nhiệm cao, phiên chất vấn thứ ba của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV đã thu hút sự quan tâm, chú ý rộng rãi của Nhân dân và cử tri cả nước, hoàn thành toàn bộ nội dung chương trình dự kiến và đạt được các yêu cầu đề ra.

Các nhóm vấn đề thuộc hai lĩnh vực được lựa chọn chất vấn tại phiên họp đúng và trúng, phù hợp với diễn biến thực tế đời sống, cải cách tư pháp, bám sát thứ tự ưu tiên trong rất nhiều vấn đề được đại biểu Quốc hội, Nhân dân, cử tri và dư luận xã hội quan tâm. Diễn biến của phiên chất vấn cho thấy vấn đề được chất vấn và trả lời chất vấn sát thực tế và rất thiết thực, ghi nhận tâm huyết, thẳng thắn và trách nhiệm cao đối với cả người chất vấn và người trả lời chất vấn.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội đánh giá cao phần trả lời chất vấn; đồng thời ghi nhận các giải pháp, cam kết của Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao; Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao cũng như ý kiến của các bộ, ngành có liên quan tại phiên chất vấn.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Tòa án Nhân dân tối cao và các bộ, ngành liên quan tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực được chất vấn...

Kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết làm cơ sở để triển khai thực hiện.

Quốc Hương