Thi tìm hiểu pháp luật - hình thức tuyên truyền hiệu quả

hời gian qua, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) trên địa bàn tỉnh đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu lực của pháp luật, hiệu quả quản lý Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực, trong đó hình thức tuyên truyền, PBGDPL thông qua các cuộc thi, hội thi tìm hiểu pháp luật đã tạo được sức lan tỏa lớn, góp phần đưa pháp luật đi vào cuộc sống.

Học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS huyện Thạch Thành tham gia hội thi tìm hiểu kiến thức pháp luật do Ban Dân tộc tỉnh chủ trì, phối hợp với UBND huyện Thạch Thành tổ chức.

Tiếp cận kiến thức pháp luật dễ hơn

Đầu năm 2024, Hội thi “Thanh niên học đường với văn hóa giao thông”, năm học 2023-2024 do Thành đoàn Sầm Sơn phối hợp với Công an TP Sầm Sơn tổ chức. Tham dự hội thi có các đội đến từ các trường THPT: Sầm Sơn, Nguyễn Thị Lợi, Chu Văn An và Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên.

Các đội lần lượt trải qua các phần thi chào hỏi, thi trắc nghiệm và phần thi tiểu phẩm tuyên truyền. Bằng hình thức sân khấu hóa, các tiểu phẩm “A Bưởi lên phố”, “Lời hối hận muộn màng”, “Lỗi tại ai”, “Sống chậm lại”, các đội thi đã truyền tải nhiều thông điệp: Chấp hành luật về an toàn giao thông (ATGT), xây dựng nếp sống văn hóa giao thông; thượng tôn pháp luật về văn hóa giao thông; ATGT là hạnh phúc của mọi nhà, là trách nhiệm mọi người... có tác động sâu sắc đến đoàn viên, thanh niên và các em học sinh.

Em Trần Thị Hằng, học sinh Trường THPT Chu Văn An, chia sẻ: “Bình thường để nhớ các quy định của pháp luật, nhất là Luật Giao thông đường bộ rất khó, vì có nhiều số liệu, từ chuyên ngành nhưng khi các bạn đưa vào các nội dung tiểu phẩm, với các tình huống cụ thể, giúp các em tiếp cận pháp luật dễ hơn”. Còn em Nguyễn Ánh, học sinh Trường THPT Nguyễn Thị Lợi, thì nói: "Tham gia những hội thi tìm hiểu kiến thức pháp luật như thế này em thấy rất hiệu quả, bởi bắt buộc học sinh phải tìm hiểu các quy định của pháp luật thì mới xây dựng được kịch bản, trả lời các tình huống pháp luật. Mong rằng các cơ quan, ban, ngành, trường học trên địa bàn thường xuyên tổ chức các cuộc thi, hội thi tìm hiểu pháp luật để kiến thức pháp luật được lan tỏa đến nhiều học sinh hơn".

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, những năm qua, các cấp bộ đoàn trên địa bàn TP Sầm Sơn đã có nhiều cách làm sáng tạo nhằm đẩy mạnh thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục lối sống văn hóa, ý thức chấp hành pháp luật cho đoàn viên, thanh niên, trong đó Thành đoàn đã phối hợp với các đơn vị tổ chức các hội thi tìm hiểu pháp luật, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia. Qua các hội thi giúp các em có thêm kiến thức pháp luật để áp dụng vào thực tiễn cuộc sống, góp phần hạn chế và giảm thiểu tình trạng thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật, giữ vững trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố. Hội thi “Thanh niên học đường với văn hóa giao thông”, năm học 2023-2024 tổ chức lần này với mục đích nâng cao nhận thức, tạo chuyển biến về thái độ, hành vi khi tham gia giao thông của đoàn viên, thanh niên, nhất là đối với học sinh THPT; nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật và có những hành vi đẹp, ứng xử có văn hóa khi tham gia giao thông bằng những hành động cụ thể, như: Đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, xe đạp điện; không phóng nhanh vượt ẩu, lạng lách đánh võng, không sử dụng rượu bia, điện thoại khi điều khiển giao thông,... góp phần nâng cao hiểu biết về ATGT đường bộ, kỹ năng lái xe an toàn, giảm thiểu tai nạn giao thông và từng bước xây dựng văn hóa giao thông thân thiện, tích cực, góp phần xây dựng hình ảnh thanh niên Sầm Sơn đẹp trong lòng bạn bè và du khách.

Cùng với việc tuyên truyền, PBGDPL thông qua các hội nghị, tập huấn, cấp phát sổ tay, áp phích, tờ rơi, tờ gấp, năm 2023, Ban Dân tộc tỉnh cũng đã đổi mới công tác tuyên truyền thông qua việc tổ chức 2 hội thi tìm hiểu pháp luật cho học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS huyện Như Thanh và Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS huyện Thạch Thành với hơn 400 học sinh tham gia. Nội dung thi xoay quanh các kiến thức pháp luật liên quan trực tiếp đến lứa tuổi học sinh, như: Luật Trẻ em, Luật Bình đẳng giới, Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Giao thông đường bộ; Luật Phòng, chống ma túy; các hủ tục của đồng bào dân tộc và những vấn đề khác thường gặp trong đời sống hằng ngày của học sinh, cộng đồng người dân tộc thiểu số.

Sau mỗi hội thi, qua đánh giá của ban tổ chức hội thi, các thầy giáo, cô giáo, các em học sinh và đông đảo các phụ huynh tham gia thì hình thức tuyên truyền, PBGDPL thông qua hội thi tìm hiểu pháp luật có hiệu ứng lan tỏa mạnh, đạt hiệu quả cao, bởi khi các em tiếp cận, tìm hiểu pháp luật để tham gia hội thi thông qua hình thức sân khấu hóa sẽ không bị khô khan, khó hiểu mà được mềm hóa trong từng tình huống cụ thể, giúp các em hiểu pháp luật dễ hơn. Hơn nữa, các em cũng chuyển từ việc thụ động tiếp cận pháp luật sang trạng thái chủ động tiếp cận pháp luật để tham gia vào một sân chơi, giao lưu, chia sẻ những kiến thức mà mình có.

Thầy Phạm Ngọc Thắng, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS Như Thanh, cho biết: Thành công nhất của hội thi là đã tạo ra một sân chơi lành mạnh, bổ ích, thiết thực, lý thú đối với hơn 200 học sinh của trường. Đây là dịp để các em học sinh được giao lưu, củng cố, cập nhật, trang bị thêm kiến thức pháp luật, từ đó tạo cho các em tinh thần chủ động học tập, tìm hiểu pháp luật, nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật. Và, các em cũng trở thành những tuyên truyền viên tích cực trong công tác tuyên truyền, PBGDPL ngay tại ngôi trường của mình và cộng đồng nơi các em sinh sống.

Sân chơi bổ ích để trau dồi kiến thức pháp luật

Theo đánh giá của Sở Tư pháp, năm 2023 công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở và xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đạt được nhiều kết quả tích cực. Các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh đã tăng cường đổi mới, sáng tạo về hình thức, phương pháp tuyên truyền, PBGDPL, với các mô hình, cách làm sáng tạo, như: tuyên truyền miệng, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng (báo, đài, hệ thống thông tin cơ sở), tuyên truyền trên mạng xã hội (zalo, facebook, fanpage), xe loa, pa-nô, băng-rôn, áp phích...; trên cổng thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị, địa phương, tổ chức mít tinh và tuần hành... Trong các hình thức tuyên truyền, PBGDPL thì hình thức tuyên truyền thông qua các cuộc thi, hội thi tìm hiểu pháp luật được các cơ quan, đơn vị, địa phương lựa chọn tổ chức nhằm khuyến khích đối tượng chủ động học hỏi, nâng cao hiểu biết quy định của pháp luật, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn, dân trí pháp lý của cán bộ và người dân.

Theo ông Phan Văn Đại, Trưởng Phòng PBGDPL, Sở Tư pháp, đây là hình thức giúp chuyển hóa pháp luật vào đời sống của người dân một cách linh hoạt, mềm mại. Ưu điểm của hình thức cuộc thi tìm hiểu pháp luật là phạm vi đối tượng tiếp cận rộng rãi, đáp ứng yêu cầu phổ cập pháp luật cho mọi tầng lớp Nhân dân, phát huy tính chủ động, tích cực của đối tượng dự thi. Nội dung thi tìm hiểu pháp luật chủ yếu tập trung vào các luật, nghị quyết mới được thông qua, những quy định pháp luật liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của người dân; vấn đề được xã hội quan tâm hoặc cần định hướng dư luận xã hội, góp phần lan tỏa, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của các tầng lớp Nhân dân. Vì vậy, năm 2023 các đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh đã tổ chức được hàng trăm cuộc thi tìm hiểu pháp luật dưới hình thức thi viết, thi trực tuyến hoặc sân khấu hóa, thu hút hàng nghìn lượt người tham gia, góp phần quan trọng trong việc nâng cao ý thức sống và làm việc theo hiến pháp, pháp luật của cán bộ và Nhân dân.

"Các hội thi tìm hiểu pháp luật đã trở thành sân chơi bổ ích để cán bộ, công chức, người lao động, học sinh, sinh viên và Nhân dân trau dồi các kiến thức pháp luật, hiểu rõ hơn ý nghĩa các quy định pháp luật; giúp việc truyền tải các quy định pháp luật gần gũi, thực tế hơn đối với người tiếp cận. Đây cũng là hình thức tuyên truyền, phổ biến pháp luật phù hợp với xu hướng và sự phát triển của đất nước, phù hợp với mọi tầng lớp người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, qua đó nâng cao hiệu quả của công tác PBGDPL” - ông Phan Văn Đại nhấn mạnh.

Bài và ảnh: Ngân Hà