Phong trào cải tạo vườn tạp - hồi sinh những mảnh đất cằn

Bằng những cách làm cụ thể, sáng tạo, thời gian qua, nhiều địa phương trong tỉnh đã tích cực vận động các hộ gia đình mạnh dạn cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn mẫu, đưa vào trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao. Qua đó, không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, mà còn tạo cảnh quan, môi trường nông thôn thoáng mát, sạch đẹp.

Khu vườn mẫu của hộ ông Hà Xuân Hường, xã Đông Ninh (Đông Sơn).

Có dịp về xã Đông Ninh (Đông Sơn), chắc hẳn ai cũng bị thu hút bởi sự phong quang, sạch đẹp từ những con đường bê tông, đến những hàng hoa rực rỡ, hàng rào xanh mát dọc hai bên đường. Đặc biệt, là được ngắm nhìn những khu vườn xanh mướt, trù phú của các hộ gia đình với đủ các loại cây trái trĩu quả... Vừa dẫn chúng tôi đi tham quan quanh xã, ông Nguyễn Duy Vũ, cán bộ phụ trách nông nghiệp xã vừa phấn khởi cho biết: Vườn hộ là một bộ phận cấu thành không gian kiến trúc và sinh sống của hộ gia đình, vừa mang yếu tố văn hóa, cảnh quan, môi trường, lại vừa mang lại lợi ích kinh tế cho người dân, nên thời gian qua xã đã tập trung tuyên truyền, vận động người dân tích cực tham gia thực hiện cải tạo vườn tạp, đưa vào trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương; đồng thời, hướng dẫn người dân về kỹ thuật trồng, chăm sóc các loại cây. Để khuyến khích người dân và nhân rộng phong trào, xã còn thực hiện hỗ trợ cải tạo vườn tạp 10 triệu đồng/vườn có quy mô từ 300m2 đến dưới 500m2... Với những cách làm đó, sau một thời gian triển khai đến nay toàn xã đã cải tạo được 177 vườn có quy mô từ 300m2 đến dưới 500m2; 9 vườn mẫu có quy mô từ trên 500m2 đến 1.000m2 chủ yếu trồng các loại cây ăn quả, như: bưởi Diễn, bưởi da xanh, thanh long ruột đỏ, các loại rau xanh như rau cải, mồng tơi... Trong đó, nổi bật phải kể đến khu vườn của các hộ như hộ ông Hà Xuân Hường (thôn Thế Giới); hộ ông Nguyễn Bảy, Nguyễn Tảo (thôn Vạn Lộc)...

Chúng tôi đến thăm khu vườn mẫu của hộ ông Hà Xuân Hường, ấn tượng nhất là hàng cây cảnh, cây bưởi Diễn, cây ăn quả, các loại rau xanh, ao cá, khu nuôi gà, được phân khu quy hoạch gọn gàng, đẹp mắt; giữa các lối đi đều có đường bê tông sạch sẽ, hệ thống nước tưới trải rộng khắp khu vườn. Ông Hường chia sẻ: Trước đây tuy đất rộng nhưng gia đình tôi chủ yếu trồng một số loại cây ngắn ngày cùng với các loại cây tạp. Khi thấy một số hộ trong thôn, xã cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn mẫu vừa đẹp nhà, lại đầy đủ các loại cây ăn quả, rau màu, cho thu nhập khá, nên tôi cũng bắt tay cải tạo lại vườn nhà. Khi áp dụng cách làm mới, được đầu tư, cải tạo, không những sạch, đẹp, đa dạng các loại cây trồng, mà còn cho thu nhập cao gấp đôi trước đây.

Để tập trung cải tạo, chỉnh trang, bố trí cây trồng hợp lý, ứng dụng khoa học công nghệ trong phát triển kinh tế vườn, góp phần tăng thêm giá trị thu nhập cho hộ gia đình, cải tạo môi trường gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu, huyện Đông Sơn đã ban hành và đẩy mạnh thực hiện Đề án “Cải tạo vườn hộ trên địa bàn huyện Đông Sơn, giai đoạn 2021-2025”. Huyện phấn đấu mỗi năm xây dựng, chỉnh trang được 20 - 25% số vườn trên địa bàn toàn huyện. Đối với các xã về đích NTM nâng cao thực hiện chỉnh trang được 70% vườn hộ, trong đó xây dựng được 50% vườn mẫu. Phấn đấu đến năm 2025 cải tạo, chỉnh trang, xây dựng 100% vườn hộ; các vườn sau khi cải tạo ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, có hệ thống tưới, tiêu nước, cảnh quan đẹp, vệ sinh môi trường đảm bảo... Để khuyến khích người dân và đẩy mạnh phong trào UBND huyện đã thực hiện chính sách hỗ trợ 15 triệu đồng đối với vườn mẫu có quy mô từ 500m2 trở lên. Các vườn có quy mô từ 300m2 đến dưới 500m2 được nhận hỗ trợ từ nguồn ngân sách xã, với mức hỗ trợ 10 triệu đồng/vườn. Nhờ đó, tính đến cuối tháng 11-2021, từ 7.212 vườn hộ trên toàn huyện, người dân đã thực hiện cải tạo được 2.227 vườn hộ và xây dựng được 408 vườn mẫu, mang lại giá trị kinh tế cao.

Tại huyện Hoằng Hóa, theo điều tra, khảo sát sơ bộ, toàn huyện có 20.350 hộ có vườn (trong đó, vườn trên 500m2 là 1.620 vườn; vườn từ 50m2 đến dưới 500m2 là 13.741 vườn; vườn dưới 50m2 là 4.989 vườn). Với mục tiêu cải tạo, nâng cấp vườn hộ thành vườn sạch sẽ, gọn gàng, hiệu quả nhằm mục đích nâng cao đời sống tinh thần và vật chất của Nhân dân gắn với chương trình xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và xây dựng đô thị văn minh. Tháng 6-2021, UBND huyện đã ban hành Đề án 1089/QĐ-UBND về “Cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu trên địa bàn huyện Hoằng Hóa, giai đoạn 2021-2025”. Triển khai thực hiện đề án, bên cạnh việc tích cực tuyên truyền, vận động để người dân hiểu được tầm quan trọng của việc cải tạo vườn hộ, huyện còn tổ chức cho người dân đi tham quan, học tập kinh nghiệm từ các mô hình kinh tế hiệu quả ở trong và ngoài huyện. Từ đó, giúp người dân lựa chọn được loại cây trồng phù hợp với đất đai, điều kiện lao động của từng hộ, nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao, nâng cao thu nhập... Đến nay, trên địa bàn huyện đã quy hoạch được một số vườn có cảnh quan đẹp, hài hòa, khoa học, mang giá trị kinh tế cao, như: Vườn hộ ông Nguyễn Đức Quy, hộ ông Lương Đức Vượng, hộ ông Nguyễn Xuân Miên (xã Hoằng Xuân); hộ ông Tô Văn Tước (xã Hoằng Phượng); ông Hoàng Văn Lâm, ông Lương Hữu Toán (xã Hoằng Phong); ông Lê Đức Huy, ông Nguyễn Tiến Tư (xã Hoằng Trạch); ông Lê Khắc Ngọc (thị trấn Bút Sơn)...

Xuất phát từ điều kiện thực tế của địa phương, sự đồng tình ủng hộ của người dân, phong trào cải tạo vườn tạp trên địa bàn tỉnh đã thu được những kết quả tích cực. Đã có hàng nghìn hộ gia đình chuyển đổi, cải tạo vườn tạp sang trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao như cây ăn quả, rau, hoa, cây cảnh hay cây dược liệu... Theo thống kê của Hội Làm vườn và Trang trại tỉnh, đến cuối năm 2021, toàn tỉnh đã cải tạo được khoảng 4.000 vườn tạp. Theo ước tính, giá trị thu nhập tại các khu vườn được cải tạo đạt bình quân khoảng 120 triệu đồng/ha/năm.

Thời gian tới, để tiếp tục đẩy mạnh phong trào cải tạo vườn tạp, ngành nông nghiệp đang tích cực tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về tầm quan trọng và vai trò của kinh tế vườn; hỗ trợ, hướng dẫn các hộ dân cải tạo đất, xây dựng vườn mẫu khoa học, phù hợp với quy hoạch tổng thể. Bên cạnh đó, định hướng cho người dân sản xuất các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương, tăng cường ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật, gắn với liên kết, tiêu thụ sản phẩm...

Bài và ảnh: Nguyễn Đạt