Phát huy giá trị di tích trên quê hương Hậu Lộc

Hậu Lộc là huyện đồng bằng ven biển có truyền thống yêu nước cách mạng. Tại đây, còn có nhiều di tích lịch sử cách mạng, văn hóa, danh thắng nổi tiếng gắn liền với các lễ hội truyền thống, nhằm ca ngợi công đức của các bậc anh hùng, hào kiệt, nhân sĩ trí thức yêu nước qua các thời kỳ. Trải qua thời gian, sự biến thiên của lịch sử nhưng Hậu Lộc luôn quan tâm, gìn giữ và phát huy các giá trị di tích...

Quang cảnh chùa Vích (xã Hải Lộc).

Những “địa chỉ đỏ” nơi miền biển

Hiện nay, huyện Hậu Lộc có 51 di tích đã được công nhận, xếp hạng, trong đó có 1 di tích quốc gia đặc biệt, 3 di tích quốc gia, 47 di tích cấp tỉnh và nhiều lễ hội truyền thống. Trong số các di tích đã được công nhận, nổi bật là Khu Di tích lịch sử văn hóa và kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt Đền Bà Triệu (xã Triệu Lộc); Khu Di tích lịch sử cách mạng nhà bà Nguyễn Thị Quyển - mẹ Tơm (xã Đa Lộc); nhà thờ họ Tăng (xã Hưng Lộc), là nơi nuôi giấu cán bộ cách mạng và in ấn tài liệu tuyên truyền của Đảng thời kỳ 1942-1945...

Trên quê hương Hậu Lộc còn có nhiều di tích gắn với tên tuổi của những người con ưu tú như: Nhà lưu niệm chiến sĩ cách mạng Nguyễn Chí Hiền (Hòa Lộc), Nhà tưởng niệm đồng chí Lê Hữu Lập (xã Xuân Lộc)... Tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa quê hương, những năm qua, các di tích lịch sử cách mạng, văn hóa ở Hậu Lộc luôn nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành và địa phương trong đầu tư, trùng tu, tôn tạo...

Năm 2022, UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành Quyết định số 283/QĐ-UBND ngày 17/1/2022 về việc phê duyệt Đề án đổi mới công tác quản lý, khai thác, phát triển du lịch tại Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt đền Bà Triệu, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2021-2030. Nhiều di tích được tỉnh, huyện và các nguồn xã hội hóa thực hiện tu bổ, phục hồi, chống xuống cấp di tích như Di tích kiến trúc nghệ thuật đình Phong Mục (xã Triệu Lộc); Di tích lịch sử chùa Phúc Hưng (xã Xuân Lộc); Di tích lịch sử văn hóa nhà thờ họ Đặng (xã Ngư Lộc); Di tích lịch sử văn hóa đình Phú Vinh (xã Tuy Lộc)...

Nghi thức rước kiệu trong Lễ hội chùa Cách (xã Tuy Lộc).

Song song với công tác trùng tu, tôn tạo, huyện Hậu Lộc tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá di tích gắn với một số lễ hội; tổ chức lớp tập huấn nghiệp vụ về bồi dưỡng hướng dẫn viên du lịch tại di tích; phối hợp với các nhà trường, đoàn thanh niên trên địa bàn huyện, tỉnh tổ chức các buổi sinh hoạt về nguồn; kết nạp đội tại một số di tích lịch sử cách mạng. Hiện nay, nhiều di tích đã và đang phát huy giá trị, góp phần tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng; nâng cao nhận thức, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, truyền thống của quê hương, đất nước; tuyên truyền, quảng bá hình ảnh tốt đẹp về đất và người Hậu Lộc nói riêng, Thanh Hóa nói chung đối với du khách trong nước và quốc tế.

Di tích song hành cùng lễ hội

Với đa dạng loại hình di tích từ lịch sử cách mạng đến tín ngưỡng, tôn giáo, cùng với việc gìn giữ giá trị di sản văn hóa vật thể, huyện Hậu Lộc còn quan tâm đến bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể. Nhiều di tích gắn liền với lễ hội truyền thống, được người dân gìn giữ, phát huy. Toàn huyện có 14 lễ hội truyền thống. Các lễ hội diễn ra chủ yếu trong khoảng tháng 2 âm lịch, tiêu biểu là Lễ hội Đền Bà Triệu (xã Triệu Lộc) và Lễ hội Cầu Ngư (xã Ngư Lộc); Lễ hội chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh (xã Thuần Lộc); Lễ hội chùa Tam Giáo (thị trấn Hậu Lộc); lễ hội chùa Cách (xã Tuy Lộc); Lễ hội nghè Vích (xã Hải Lộc)...

Ở miền biển Hậu Lộc, vào khoảng tháng 2 âm lịch, lễ hội truyền thống đền Đức Thánh Cả (xã Đa Lộc) diễn ra với nhiều hoạt động, trong đó, nổi bật nhất là nghi thức rước kiệu du xuân. Tọa lạc tại thôn Vạn Thắng, đền Đức Thánh Cả là một địa điểm sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa cộng đồng độc đáo, tiêu biểu của ngư dân ven biển. Được xây dựng cách đây hàng thế kỷ, điều đặc biệt, nghinh môn cổ kính sau hàng trăm năm vẫn sừng sững như minh chứng cho vẻ đẹp kiến trúc trường tồn của công trình tâm linh. Hàng năm, mỗi độ xuân về, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Đa Lộc tưng bừng mở hội truyền thống. Phần lễ và phần hội thu hút đông đảo bà con trong vùng và các nơi hội tụ, về tham quan, vãn cảnh đền, cầu một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu...

Đoàn viên, thanh niên, học sinh dâng hương tại Khu Di tích lịch sử cách mạng nhà bà Nguyễn Thị Quyển - mẹ Tơm (xã Đa Lộc).

Nhằm đảm bảo trật tự an toàn xã hội và thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội, UBND huyện Hậu Lộc chỉ đạo ngành văn hóa, các địa phương có di tích, lễ hội tiếp tục tăng cường công tác quản lý, tổ chức các hoạt động tín ngưỡng, lễ hội trên địa bàn huyện dịp đầu xuân. Bên cạnh đó, tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, Nhân dân và du khách nghiêm túc thực hiện các quy định của Nhà nước về tổ chức lễ hội; UBND xã, ban quản lý di tích, danh lam thắng cảnh, ban quản lý lễ hội, đền, chùa,... khu vực gần rừng phối hợp với hạt kiểm lâm, chủ rừng triển khai thực hiện tốt các phương án phòng chống cháy rừng, tăng cường công tác tuyên truyền cho du khách thập phương, bảo đảm an toàn trong khu vực diễn ra lễ hội và di tích. Đặc biệt, thực hiện Thông tư 04/2023/TT-BTC ngày 19/1/2023 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, UBND huyện Hậu Lộc đã chỉ đạo các phòng chuyên môn, các xã, thị trấn tổ chức rà soát các văn bản quy định liên quan đến việc quản lý thu, chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội do UBND huyện và UBND các xã, thị trấn quản lý. “Các hoạt động tín ngưỡng ở các di tích, lễ hội đã góp phần tích cực giáo dục truyền thống, nâng cao nhận thức cho các cấp, các ngành đối với việc quản lý, giữ gìn bảo lưu, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, tăng cường công tác quản lý phát huy giá trị của di tích, góp phần quan trọng xây dựng đời sống văn hóa cơ sở”, ông Nguyễn Văn Thọ, Trưởng Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Hậu Lộc cho biết.

Ngọc Huấn