Đa dạng “con đường thoát nghèo” của các bạn trẻ vùng cao

Bằng nhiều cách thức khác nhau như: đi xuất khẩu lao động; làm công nhân tại các nhà máy, xí nghiệp hay đầu tư phát triển mô hình kinh tế tại địa phương,... nhiều bạn trẻ vùng cao xứ Thanh đã, đang thể hiện vai trò xung kích của mình trong phong trào phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo.

Đoàn viên Huỳnh Văn Cường (người bên trái), ở xã Kiên Thọ, huyện Ngọc Lặc sau khi xuất khẩu lao động trở về mở cửa hàng điện tử, điện lạnh tại quê hương.

Dám nghĩ, dám làm để thoát nghèo

Có dịp ngồi trao đổi với chị Lương Thị Hương, Bí thư Huyện đoàn Quan Sơn tôi mới cảm nhận hết tinh thần xung kích của tuổi trẻ huyện vùng cao. Không chỉ là lực lượng đi đầu trong các phong trào thanh niên tình nguyện, tuổi trẻ sáng tạo, tuổi trẻ tham gia xây dựng nông thôn mới mà trong phong trào phát triển kinh tế, lực lượng đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) cũng đang thể hiện bản lĩnh là một trong những đoàn thể đi đầu.

Qua rà soát, đánh giá tình hình quản lý, sử dụng vốn vay khởi nghiệp từ ĐVTN trên địa bàn huyện Quan Sơn, đến nay dư nợ vốn ủy thác do đoàn thanh niên quản lý đã đạt hơn 70 tỷ đồng. Các mô hình phát triển kinh tế trong ĐVTN tiêu biểu có thể kể đến như: mô hình nuôi gà của đoàn viên Hà Văn Thương (xã Trung Hạ), Lương Văn Phúc (thị trấn Sơn Lư); mô hình nuôi cá tầm của bạn Lương Thị Lực (xã Sơn Điện); mô hình nông nghiệp sạch của bạn Ngân Văn Học (xã Sơn Thủy)...

Lựa chọn con đường khởi nghiệp tại quê hương, đoàn viên Hà Văn Thương (bản Din, xã Trung Hạ) được xem là một trong điển hình. Vốn sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo khó, không cam chịu số phận, Thương luôn ấp ủ khát vọng làm giàu. Sau khi tốt nghiệp đại học trở về, nhận thấy lợi thế quê hương về đất rừng luồng rộng lớn, khí hậu trong lành. Năm 2019, Thương đã mạnh dạn bắt tay vào xây dựng mô hình chăn nuôi gà. Nghĩ là làm, bằng nguồn vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Quan Sơn, Thương đã mua 1.000 con gà giống, làm trại chăn nuôi dưới tán rừng luồng. Đến nay, trung bình mỗi năm Thương xuất bán 2 lứa gà, mỗi lứa nuôi bán gần 5.000 con, trừ chi phí, thu nhập mỗi năm đạt hơn 250 triệu đồng.

Cùng chí hướng, không khuất phục cái nghèo, nhờ bản tính siêng năng, cần cù, đoàn viên Ngân Văn Học, ở bản Chung Sơn, xã Sơn Thủy đã mạnh dạn chuyển đổi hơn 1 ha đất nông nghiệp kém hiệu quả để phát triển mô hình nông nghiệp sạch, với những loại cây trồng cho giá trị, thu nhập cao, như: khoai môn, dưa chuột, cà tím, nho sữa... Đây được đánh giá là một mô hình nông sản sạch đầu tiên đang được Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Quan Sơn đặc biệt quan tâm, ngoài việc nhân rộng mô hình, huyện này còn lên phương án xúc tiến liên kết với các HTX, doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm.

Không dừng lại với những mô hình kinh tế tại địa phương, phương án đi xuất khẩu lao động, ly hương đến các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh làm công nhân cũng đang là một trong những “xu hướng” mà nhiều bạn trẻ quan tâm, lựa chọn. Đơn cử trường hợp bạn Huỳnh Văn Cường (sinh năm 1995, ở thôn Ba Si, xã Kiên Thọ, Ngọc Lặc) lựa chọn cho mình con đường đi xuất khẩu lao động sang thị trường Nhật Bản. Sau 3 năm nỗ lực lao động nước ngoài trở về, với số vốn hơn 1 tỷ đồng tiết kiệm, Cường đã mở một cửa hàng kinh doanh đồ điện tử, cho nguồn thu nhập ổn định. Cường cho biết: “Theo tôi có nhiều con đường để thanh niên lựa chọn khởi nghiệp. Trong đó việc đi xuất khẩu lao động sang thị trường các nước là rất thiết thực, hiệu quả và được thụ hưởng nhiều chính sách hỗ trợ, từ việc tư vấn giới thiệu đến việc vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội”.

Đánh giá cao vai trò xung kích của thế hệ trẻ trong phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương, ông Vi Thành Hưng, công chức văn hóa - xã hội, xã Kiên Thọ khẳng định: Hiện tại, trên địa bàn xã có cả nghìn trường hợp con em đi làm ăn xa, đi xuất khẩu lao động đem lại nguồn thu nhập cao, ổn định. Cùng với đó là các mô hình kinh tế do ĐVTN làm chủ tại địa phương như: mô hình trồng cam, dưa kim hoàng hậu, nuôi ong lấy mật, nuôi cá lồng, cá bè,... Từ những nguồn thu nhập trên đã giúp cho nhiều gia đình vươn lên thoát nghèo, làm giàu; diện mạo quê hương từng ngày được khởi sắc.

Nhiều “trợ lực” cho thanh niên khởi nghiệp

Hưởng ứng phong trào khởi nghiệp trong ĐVTN, Tỉnh đoàn Thanh Hóa đã phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội - Chi nhánh tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo triển khai, rà soát nhu cầu vốn để hỗ trợ ĐVTN khởi nghiệp. Trên cơ sở tổng hợp nhu cầu vốn, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã xây dựng đề án tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3815/QĐ-UBND, ngày 4-10-2016; Quyết định số 741/QĐ-UBND, ngày 28-2-2020 về việc sửa đổi một số nội dung của Đề án Chương trình tín dụng ưu đãi hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp. Từ nguồn vốn vay này, sau 6 năm thực hiện (2016-2022) đã có 26/27 huyện, thị xã, thành phố triển khai, với tổng nguồn vốn đã giải ngân 41.185 triệu đồng. Nguồn vốn đã giúp tạo ra hàng trăm mô hình, dự án khởi nghiệp của ĐVTN.

Có thể nói “con đường thoát nghèo” của thế hệ trẻ xung kích, đặc biệt là các huyện vùng cao chưa bao giờ được thuận lợi như bây giờ. Bí thư Huyện đoàn Quan Sơn Lương Thị Hương, khẳng định: “Ngoài chương trình tín dụng chính sách cho vay vốn khởi nghiệp từ Ngân hàng Chính sách xã hội thì chương trình “Quỹ tín dụng ưu đãi hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp”, đây là quỹ vốn vay lãi suất không đồng do Ban Thường vụ Tỉnh đoàn thành lập đã thu hút được nhiều ĐVTN của huyện hưởng ứng. Chỉ riêng năm 2022 và những tháng đầu năm 2023 đã giải ngân cho vay hơn 1 tỷ đồng”.

Nếu như trước kia, mỗi ĐVTN khi rời ghế nhà trường muốn có một cơ hội việc làm tại các nhà máy, xí nghiệp, thường phải đến các khu công nghiệp lớn tại các tỉnh phía Nam, phía Bắc như: Bình Dương, Vũng Tàu, Bắc Ninh, Bắc Giang,... thì nay, ngay trong tỉnh, trong huyện, các bạn trẻ cũng có thể tìm kiếm cho mình những công việc phù hợp, thuận lợi, gần với gia đình. Ông Quách Văn Phong, Chủ tịch UBND xã Kiên Thọ, cho biết: Công ty TNHH Việt Pan - PACIFIC Thanh Hóa (đóng trên địa bàn thị trấn huyện Ngọc Lặc) đã, đang thu hút hơn 200 lao động địa phương làm việc. Nếu sắp tới công ty mở rộng nhà máy, tôi tin sẽ có nhiều lao động địa phương từ xa trở về xin việc. Đây được xem là một trong những giải pháp giúp con em không phải ly hương đi làm ăn xa, tạo điều kiện để xã có nhiều phương án trong định hướng phát triển kinh tế, xã hội.

Để tiếp tục đồng hành cùng thanh niên khởi nghiệp, xem đây là một trong những quyết sách quan trọng của tỉnh. Mới đây ngày 3-2-2023, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Kế hoạch số 19/KH-UBND hỗ trợ thanh niên tỉnh Thanh Hóa khởi nghiệp, giai đoạn 2023-2030. Theo đó, giai đoạn từ 2023-2025, ĐVTN ngoài việc được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức khởi nghiệp thì mục tiêu giai đoạn này có ít nhất 300 doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh được thành lập mới do thanh niên làm chủ, trong đó có ít nhất 200 doanh nghiệp được tư vấn, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp. Xây dựng điểm 16 mô hình thanh niên khởi nghiệp; hỗ trợ thành lập 26 câu lạc bộ thanh niên phát triển kinh tế, HTX, tổ hợp tác thanh niên. Hỗ trợ ít nhất 1.500 thanh niên khởi nghiệp, trong đó có ít nhất 100 thanh niên khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Hàng năm, hỗ trợ duy trì ít nhất 3 xã triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP và có sản phẩm của thanh niên đạt chuẩn OCOP. Giai đoạn từ 2026-2030, mục tiêu phấn đấu có ít nhất 500 doanh nghiệp do thanh niên làm chủ được tư vấn, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp. Hỗ trợ 2.500 thanh niên khởi nghiệp, trong đó có ít nhất 150 thanh niên khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Hỗ trợ thành lập 25 loại hình câu lạc bộ thanh niên phát triển kinh tế, HTX, tổ hợp tác thanh niên.

Bài và ảnh: Đình Giang