Ngăn “làn sóng” rút BHXH một lần

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh người lao động (NLĐ) rút BHXH một lần chiếm con số không hề nhỏ, kéo theo nhiều hệ lụy khi NLĐ chỉ được hưởng một số tiền cố định duy nhất và ra khỏi hệ thống BHXH, đánh mất cơ hội được hưởng an sinh xã hội dài hạn. Để giảm tình trạng này, góp phần bảo đảm an sinh cho người NLĐ, các cơ quan chức năng đã và đang phối hợp triển khai nhiều giải pháp.

Một buổi tuyên truyền tư vấn chính sách BHXH cho người lao động của Công ty TNHH Giày Annora Việt Nam.

Mới đây, BHXH tỉnh Thanh Hóa, BHXH thị xã Nghi Sơn cùng với Công đoàn Khu Kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp đã tổ chức đối thoại trực tiếp với 546 chuyền trưởng và 293 NLĐ đang trực tiếp tham gia sản xuất tại Công ty TNHH Giày Annora Việt Nam.

Thông tin tại buổi đối thoại, Giám đốc BHXH thị xã Nghi Sơn Nguyễn Hùng Cường cho biết, thời gian qua xuất hiện “làn sóng” NLĐ tại Công ty TNHH Giày Annora Việt Nam làm đơn xin nghỉ việc và rút BHXH một lần. Do đó, mục đích của buổi đối thoại nhằm giúp NLĐ nâng cao hiểu biết, ý thức tuân thủ pháp luật BHXH, BHYT; đồng thời làm rõ một số nội dung của Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) sắp được trình Quốc hội tại kỳ họp tới. Từ đó, để NLĐ thay đổi quyết định, yên tâm sản xuất và tiếp tục tham gia BHXH lâu dài để hưởng lương hưu.

Trong bầu không khí dân chủ, cởi mở, rất nhiều NLĐ đã thẳng thắn trao đổi, đề xuất, phản ánh các vấn đề liên quan, như: Nếu phương án 2 về rút BHXH một lần trong Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) được thông qua thì chỉ được thanh toán 50% thời gian, vậy số năm còn lại như thế nào? Sau khi rút BHXH một lần rồi quay lại tiếp tục làm việc và tham gia BHXH thì các chế độ BHXH có thay đổi không? Khi nghỉ việc không hưởng trợ cấp thất nghiệp thì sau có được hưởng không? Việc giải quyết BHXH một lần trước và sau khi Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) được thông qua thực hiện như thế nào?

Bên cạnh đó, nhiều NLĐ cũng chia sẻ, họ tham gia BHXH từ khi 18 tuổi, đến khi 48 tuổi đã có thời gian đóng 30 năm. Việc họ phải chờ đến khi đủ tuổi nghỉ hưu lâu quá, nên muốn biết Luật BHXH (sửa đổi) điều chỉnh các quy định liên quan như thế nào? Hay như việc NLĐ tham gia BHXH được 10 năm, bị tai nạn lao động phải nghỉ việc thì có được giải quyết chế độ gì không; hoặc NLĐ đóng đủ BHXH 15 năm khi nghỉ có được hưởng trợ cấp thất nghiệp không?...

Tại buổi đối thoại, đại diện các phòng nghiệp vụ của BHXH tỉnh đã giải thích cặn kẽ, tư vấn trực tiếp cho NLĐ về việc nếu rút BHXH một lần sẽ đối mặt với nhiều hệ lụy như: tự tước đi quyền lợi liên quan đến khám, chữa bệnh BHYT, mất cơ hội hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động, không được hưởng chế độ tử tuất, ảnh hưởng đến cuộc sống của bản thân và gia đình cũng như mục tiêu an sinh xã hội. Lãnh đạo Công đoàn Khu Kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp tỉnh Thanh Hóa cũng trao đổi, giải đáp thấu đáo những vấn đề NLĐ quan tâm đến tình hình lao động, việc làm, nhất là việc thực hiện các quy định liên quan thỏa ước lao động tập thể, lương thưởng, đóng BHXH... Đồng thời, thông tin đến NLĐ về việc công đoàn đang nỗ lực bảo đảm quyền lợi cho NLĐ, nhất là ưu tiên giải quyết, bảo đảm chế độ của NLĐ trong những doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHYT.

Chia sẻ tại buổi đối thoại, đại diện Công ty TNHH Giày Annora Việt Nam cũng cho biết, công ty hiện có 20.586 NLĐ là người Việt Nam và 80 NLĐ là người nước ngoài. Thời gian qua, trước những thông tin về Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), đặc biệt là các phương án liên quan đến BHXH một lần, đã có trên 200 NLĐ, trong đó phần lớn là những người có tay nghề, đã gắn bó lâu năm với công ty làm đơn xin nghỉ để rút BHXH một lần. Số NLĐ này đi làm từ rất trẻ, đến nay đã có nhiều năm tham gia BHXH, nên nếu rút BHXH một lần sẽ gây biến động lao động trong công ty, bản thân NLĐ cũng phải chịu nhiều thiệt thòi. Vì thế, công ty đã đề nghị BHXH tỉnh và các đơn vị liên quan tư vấn giúp NLĐ hiểu rõ lợi ích của việc tham gia BHXH, từ đó yên tâm làm việc.

Trao đổi với Giám đốc BHXH thị xã Nghi Sơn Nguyễn Hùng Cường được biết, trước đó BHXH thị xã cũng đã chủ động gặp gỡ, tìm hiểu, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của NLĐ để tuyên truyền, giải thích về những hệ lụy nếu rút BHXH một lần. Đồng thời, vận động NLĐ không vội vàng hưởng BHXH một lần, mà nên tiếp tục làm việc và tham gia BHXH bắt buộc; nếu không tham gia làm việc thì bảo lưu hoặc tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện nhằm cộng nối thời gian đóng BHXH, để hưởng các chế độ an sinh lúc hết tuổi lao động. NLĐ có nhiều lý do để rút BHXH một lần, trong đó chủ yếu là để trang trải cuộc sống hàng ngày sau khi nghỉ việc tại công ty. Một số khác rút BHXH một lần vì lo ngại lương hưu quá thấp, không đủ sống về sau. Thế nhưng, trên thực tế, khi rút BHXH một lần, số tiền thực tế sẽ thấp hơn nhiều so với số tiền đã tham gia đóng vào quỹ BHXH. Cụ thể, theo quy định hiện nay, tổng mức đóng vào quỹ BHXH sẽ là 22% tiền lương tháng, tương đương trên 2,6 tháng lương/năm. Nếu rút BHXH thì NLĐ chỉ được trả lại bằng 2 tháng lương cho mỗi năm đóng BHXH, đồng thời khi về già sẽ không có tiền hưu trí; khi ốm đau không được hưởng BHYT miễn phí; khi tử vong, gia đình không được trợ cấp mai táng... Nếu NLĐ sau này đi làm trở lại và có tham gia BHXH thì thời gian đóng trước đó cũng không được tính do đã hưởng BHXH một lần...

Về căn cơ, chính sách BHXH ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của NLĐ và an sinh xã hội địa phương. Vì vậy, dù chọn phương án nào cũng phải đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho NLĐ theo nguyên tắc đóng- hưởng. Đồng thời, mong muốn NLĐ sáng suốt không nên rút BHXH một lần để lo cho tương lai của chính mình.

Bài và ảnh: Nam Hà (BHXH tỉnh)