Văn hóa truyền thống dân tộc Thổ ở Như Xuân từng ngày khởi sắc

Người Thổ ở thị trấn Yên Cát chiếm 53% dân số của toàn thị trấn. Nhận thức sâu sắc về những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Thổ đối với đời sống tinh thần của Nhân dân, cũng như việc giáo dục truyền thống văn hóa cho thế hệ trẻ, những năm qua, cấp ủy, chính quyền thị trấn Yên Cát đã chỉ đạo các khu phố có đông người dân tộc Thổ sinh sống thành lập các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ.

Trong các ngày lễ lớn, đồng bào dân tộc Thổ huyện Như Xuân đều mặc trang phục truyền thống của dân tộc.

Thông qua các câu lạc bộ, thị trấn phát động toàn thể hội viên tham gia sưu tầm vốn văn hóa dân gian của dân tộc Thổ, đồng thời tổ chức dàn dựng, biểu diễn các tiết mục văn hóa, văn nghệ vào những buổi sinh hoạt cộng đồng, các ngày lễ lớn trong năm. Đặc biệt, những năm gần đây lễ hội đền Thi được phục dựng và duy trì thường xuyên (ngày 15 và 16-3 âm lịch hàng năm) đã và đang có sức lan tỏa, tác động mạnh mẽ đến đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc Thổ. Lễ hội đền Thi đã tái hiện một cách sinh động những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Thổ, giúp người dân hiểu được giá trị “hồn cốt” của văn hóa dân tộc mình. Qua đó, khơi gợi lòng tự hào dân tộc trong mỗi người dân tham dự lễ hội, từ đó cùng chung sức gìn giữ và phát huy nét văn hóa truyền thống cho thế hệ mai sau.

Ông Lê Đình Huấn, Chủ tịch UBND xã Yên Cát cho biết: Hiện dân tộc Thổ ở thị trấn Yên Cát vẫn còn gìn giữ và phát huy nhiều nét văn hóa truyền thống. Cùng với tiếng nói được dùng trong giao tiếp hàng ngày, trang phục của dân tộc Thổ cũng được sử dụng vào các ngày lễ trọng đại trong năm. Vào những buổi sinh hoạt cộng đồng, lễ, tết, đội văn nghệ của các khu phố có nhiều chương trình, tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa người Thổ, góp phần làm phong phú đời sống tinh thân của Nhân dân trên địa bàn thị trấn. Có được kết quả này, thị trấn Yên Cát luôn chú trọng tới công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc của dân tộc mình. Cùng với đó, thị trấn Yên Cát còn thường xuyên duy trì tổ chức các hội thi, hội diễn văn hóa, văn nghệ; khảo sát điều tra, sưu tầm, phục dựng khôi phục lại một số trò chơi dân gian, các môn thể thao dân tộc, làn điệu dân ca của đồng bào dân tộc Thổ.

Cùng với thị trấn Yên Cát, các xã Cát Tân, Cát Vân, Hóa Quỳ thường xuyên quan tâm tới công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa Thổ. Hiện người Thổ ở huyện Như Xuân còn lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc như: Các lễ hội, trò chơi dân gian, dân ca, dân vũ của người Mường cũng đa dạng và đặc sắc. Ngoài lễ hội đền Thi, các lễ tiết, hội hè của người Thổ cũng diễn ra vào các dịp như: Tết Nguyên đán, Tết Đoan ngọ, rằm tháng 7, nghi lễ cúng vòng đời người, nghi lễ liên quan đến nông nghiệp, như: lễ xuống đồng, lễ vía lúa, lễ cúng cơm mới..., các nghi lễ này gắn liền với chu kỳ sinh trưởng của cây trồng.

Ông Cao Tiến Dũng, Trưởng Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Như Xuân, cho biết: Dân tộc Thổ chiếm 14,5% dân số huyện Như Xuân. Những năm gần đây, huyện đã triển khai các hoạt động nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của người Thổ. Chỉ đạo các xã, thị trấn có đồng bào dân tộc Thổ xây dựng hương ước, quy ước thôn, bản về bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Cùng với đó, huyện Như Xuân đã triển khai các kế hoạch chuyên đề, lồng ghép vào các phong trào hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch để triển khai thực hiện nhiệm vụ bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của người Thổ. Quan tâm đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa phục vụ tổ chức các hoạt động sinh hoạt cộng đồng của dân tộc Thổ, thông qua dự án, các chương trình mục tiêu quốc gia. Trong thời gian tới huyện Như Xuân tiếp tục đẩy mạnh công tác sưu tầm, lưu giữ những nét văn hóa truyền thống, thông qua việc tổ chức, phục dựng những lễ hội, làn điệu dân ca, dân vũ, phát huy vai trò của các nghệ nhân, các đội văn nghệ quần chúng tại các địa phương, qua đó góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa Thổ, thúc đẩy kinh tế - xã hội của huyện Như Xuân ngày càng phát triển.

Bài và ảnh: Hải Anh