Chân dung cuộc chiến điệp báo

Dù bạn có là người đam mê đọc sách thế nào đi nữa, thì “Răng Sư tử” vẫn là một cuốn sách “khó nhằn”.

Đơn giản vì cuốn biên khảo về cuộc chiến điệp báo giữa các cường quốc của nhà văn, nhà báo Yên Ba quá dày - tới 863 trang. Và không chỉ thử thách bạn đọc về thời gian, lòng kiên nhẫn, cuốn sách còn thử thách bộ não của chúng ta bởi ngồn ngộn tư liệu về lịch sử, chính trị, khoa học, kỹ thuật quân sự, tự nhiên, xã hội, tình yêu, gia đình...

Rất khó để nhớ, xâu chuỗi, tổng hợp được dữ liệu - hay đúng hơn là một bách khoa thư về điệp báo thế giới trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động mà cuốn sách mang lại, chứ đừng nói đến việc phân tích, cảm thụ một cách có hệ thống. Song, với tất cả ai từng đọc, sẽ đều chịu sức hút mãnh liệt từ cuốn sách này, ví von dễ hiểu thì tựa như đang xem loạt phim về điệp viên 007 vậy. Chỉ khác là, nếu chàng điệp viên 007 là một nhân vật hư cấu được tạo ra bởi tiểu thuyết gia Ian Fleming, thì 12 chương của cuốn sách này khắc họa chân dung có thật của điệp báo các cường quốc Mỹ, Anh, Liên Xô cũ trước, trong và sau Chiến tranh lạnh. Các sự kiện trong cuốn sách cũng có thật và tư liệu để tác giả xây dựng thành cuốn sách cũng đã được đăng tải công khai.

Vì thế, những cuộc chiến cân não, máu, nước mắt và mỗi sinh mạng trong cuốn sách này đều là thật - khắc nghiệt hơn nhiều so với những gì chúng ta được chứng kiến trên phim ảnh, và tất nhiên là hoàn toàn không có các chi tiết được cường điệu hóa để biến các điệp viên thành những anh hùng bất bại. Những điệp báo trong 6 thập kỷ diễn ra Chiến tranh lạnh, có người chiến đấu vì lý tưởng, có người vì danh vọng chiến binh, nhưng người khác đơn giản là vì tiền bạc. Có người được lịch sử mãi vinh danh, nhưng có người bị lãng quên dưới lớp bụi dày của những bí mật thế kỷ.

Chúng ta sẽ gặp trong cuốn sách những điệp viên xuất chúng bậc nhất lịch sử thế giới, như Morris và Leonite Cohen, Theodore Hall, Vitaly Yurchenko, John Walker, Aldrich Ames... cùng những chiến dịch mật nổi tiếng như ,... Đó là những cái tên, những chiến dịch cho ta cái nhìn toàn cảnh về cuộc chiến điệp báo sinh tử giữa các nước Anh, Mỹ, Liên Xô cũ trong giai đoạn kể từ khi thành viên đầu tiên của “Bộ Ngũ Cambridge” được tình báo Liên Xô tuyển mộ năm 1930 cho đến tận năm 1994 - khi điệp viên CIA Aldrich Amer bị bắt giữ, chấm dứt Chiến tranh lạnh kéo dài suốt 6 thập kỷ và định hình diện mạo thế giới mới.

Sức hấp dẫn của cuốn sách không đơn giản đến từ những dữ liệu, dữ kiện, những con người có khả năng làm thay đổi cả dòng chảy lịch sử của không chỉ một quốc gia, một dân tộc. Mà còn đến từ khả năng tổng hợp, phân tích khoa học, chặt chẽ, thể hiện hiểu biết sâu sắc của tác giả về một trong những lĩnh vực bí mật bậc nhất của lịch sử thế giới, kết hợp với bút pháp kể chuyện điêu luyện, già dặn và hóm hỉnh. Những đoạn tả như: “F.Powers rơi vào trạng thái rơi tự do, thẳng xuống khu vực ngoại vi thành phố Sverdlovsk. F.Powers thấy mặt đất lao vùn vụt về phía anh ta với tốc độ kinh hoàng. Công dân Mỹ F.Powers đang nhập cảnh Liên bang Xô viết theo chiều thẳng đứng mà không có thị thực nhập cảnh”, có sức hấp dẫn như một thước phim hành động kinh điển vậy.

Tiết tấu của cuốn sách cũng tựa như tiết tấu của một bộ phim trinh thám, đan xen các cung bậc cảm xúc, có khi là cả một trường đoạn êm ả, có khi đột ngột được đẩy lên cao trào, ví như:

“John có vẻ hơi chần chừ.

Rõ ràng nếu nổ súng thì chỉ có thể hạ được một trong hai đặc vụ, còn ở khoảng cách gần như thế, không khó khăn gì các đặc vụ có thể bắn gục John.

John hạ súng xuống sàn nhà.

Một trong những điệp viên nguy hiểm nhất đối với nước Mỹ đã bị bắt giữ”.

Chính vì thế, chúng ta có thể đọc cuốn sách này như xem một bộ phim dài tập vậy. Trong khi đọc sách dễ hơn rất nhiều, vì cứ để cuốn sách trong tầm mắt, nó sẽ cho bạn cảm hứng đọc.

Nguyên Phong