Phụ nữ Thanh Hóa với đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc

Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ và Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, để chuẩn bị lực lượng cán bộ cho sự nghiệp cách mạng lâu dài, Bác Hồ và Trung ương đã chỉ đạo các cấp ủy đảng ở miền Nam một mặt phải tổ chức, bố trí lại lực lượng cán bộ cách mạng ở miền Nam; mặt khác phải khẩn trương đưa một số con em cán bộ, chiến sĩ và đồng bào miền Nam ra Bắc học tập để đào tạo đội ngũ cán bộ cho sự nghiệp giải phóng miền Nam, cho tương lai cả nước sau này.

Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương, từ ngày 15/10/1954 đến 1/5/1955 tại Sầm Sơn, Đảng bộ, Nhân dân Thanh Hóa đã đón tiếp 7 đợt cán bộ, bộ đội, học sinh, sinh viên, đồng bào miền Nam tập kết ra miền Bắc. Nhân dân nhiều địa phương ở Thanh Hóa đã góp phần cùng toàn tỉnh đón 45 chuyến tàu với tổng số 79.996 người (trong đó có 47.346 người là cán bộ, bộ đội; 1.775 thương binh; 5.922 học sinh và 1.443 gia đình cán bộ) miền Nam tập kết ra miền Bắc. Trong thời gian này, phụ nữ Thanh Hóa đã đóng góp vai trò rất quan trọng.

Tại Sầm Sơn, từng đoàn chị em phụ nữ trong tỉnh đã thay nhau đem theo cơm ngô, cơm khoai... đi đón tiếp. Khi xuống thuyền, nhiều chị tự nguyện cõng thương binh vào bờ, đỡ từng ba lô, túi gạo... Các mẹ đến quạt mát, chăm sóc, hỏi han anh em, bà con như đón người thân trở về. Khi anh em, bà con về địa phương, Nhân dân các địa phương chủ yếu là phụ nữ nhiệt tình chăm sóc, đón tiếp, để dành thực phẩm, đồ dùng sinh hoạt cho đồng bào miền Nam; xung phong săn sóc anh em thương binh đau ốm.

Trong điều kiện còn khó khăn, cùng thời điểm đón tiếp đồng bào miền Nam ra Bắc tập kết, Thanh Hóa phải hứng chịu 2 cơn bão lớn làm vỡ đê gây lụt và nạn đói gay gắt, nhưng Đảng bộ, chính quyền Nhân dân Thanh Hóa nói chung, lực lượng phụ nữ nói riêng đã góp sức lực, của cải vào việc đón tiếp, giúp đỡ đồng bào, cán bộ, chiến sĩ miền Nam ra tập kết từ khi đặt chân đến Sầm Sơn cho đến khi trở về các địa phương. Việc làm này đã khắc sâu thêm tình cảm Bắc - Nam ruột thịt, tác động tích cực đối với cuộc đấu tranh anh dũng của đồng bào miền Nam, góp phần đưa cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà mau đến ngày thắng lợi.

Xa quê hương, xa những người ruột thịt để ra Bắc học tập, nhưng con em cán bộ, chiến sĩ và đồng bào miền Nam đã tìm thấy những người ruột thịt mới trong những gia đình ở quê hương Thanh Hóa thân thương, chân tình, cởi mở. Với vai trò là người mẹ, người vợ, người chị, người em gái trong mỗi gia đình, phụ nữ xứ Thanh nói riêng và phụ nữ miền Bắc nói chung đã chăm sóc, sẻ chia, đùm bọc, thương yêu những người con miền Nam như những người con ruột thịt trong gia đình. Mùa đông đến lo lắng cho con em miền Nam không quen với cái giá lạnh của thời tiết miền Bắc, các bà, các mẹ, các chị, các em cùng nhau may tặng những chiếc áo ấm, khăn len... Biết các em học sinh ban ngày vẫn học tập, vui chơi, sinh hoạt bình thường, nhưng đêm về khóc ướt gối vì nhớ ba mẹ, thương quê hương, xóm làng bị giặc giày xéo, các bà, các mẹ, các chị lại động viên, chia sẻ, là bờ vai nương tựa để các em vơi bớt nỗi nhớ nhà, nhớ quê. Những ân tình đó của phụ nữ Thanh Hóa đã trở thành một phần thân thuộc trong tâm trí đồng bào miền Nam. Sự đùm bọc, nuôi dưỡng ấy đã giúp nhiều thế hệ học sinh miền Nam thành tài, trong đó, nhiều người đã trở thành cán bộ, lãnh đạo các cấp, các tướng lĩnh, sĩ quan cao cấp, nhà khoa học đầu ngành ở nhiều lĩnh vực, văn nghệ sĩ, nhà báo nổi tiếng, nhiều doanh nhân tài ba, nhiều người đã trở thành Anh hùng Lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động... góp phần làm rạng danh quê hương, đất nước.

Phát huy truyền thống yêu nước, trung hậu đảm đang của phụ nữ quê hương Bà Triệu, trải qua các thời kỳ phát triển, các cấp hội phụ nữ Thanh Hóa đã đóng góp vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, xứng đáng với lời khen ngợi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Chị em phụ nữ Thanh Hóa có tinh thần cần cù lao động rất tốt. Như thế là vừa làm lợi nhà, vừa làm ích nước, mong rằng nam giới hãy thi đua với phụ nữ”.

Lê Hà

(Bài viết sử dụng tư liệu từ cuốn Lịch sử phong trào phụ nữ tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 1930-2016, NXB Chính trị Quốc gia sự thật).