Những trái ngọt từ Chương trình OCOP

Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt Chương trình OCOP tại Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 7–5-2018, UBND tỉnh Thanh Hóa có hàng loạt kế hoạch, quyết định phê duyệt và khởi động Chương trình OCOP tỉnh Thanh Hóa, với sự vào cuộc tích cực của các cấp, ngành, địa phương và Nhân dân.

Sản xuất nước mắm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu tại Công ty TNHH Thực phẩm và Thương mại dịch vụ Lê Gia. Ảnh: Lê Hòa

Nhằm giúp các cấp, các ngành, thành phần kinh tế tư nhân, tập thể trên địa bàn tỉnh hiểu được mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng, nội dung, cách thức triển khai thực hiện Chương trình OCOP. Hơn 4 năm triển khai, tỉnh đã tổ chức tập huấn cho khoảng 7.300 lượt người là lãnh đạo, chuyên viên các sở, ngành, hội, đoàn thể các cấp, doanh nghiệp, HTX và các tổ chức, cá nhân có liên quan đến Chương trình OCOP. Đồng thời, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 185/2021/NQ-HĐND ngày 10-12-2021 về chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2022-2025. Trong đó, có các chính sách hỗ trợ phát triển sản phẩm OCOP. Cùng với đó, các địa phương cũng xây dựng các chương trình hỗ trợ để thực hiện chương trình, như lồng ghép nguồn kinh phí hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) để hỗ trợ phát triển các sản phẩm OCOP.

Đến nay, tỉnh Thanh Hóa có 292 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên; trong đó, 1 sản phẩm 5 sao, 56 sản phẩm 4 sao và 235 sản phẩm 3 sao của 204 chủ thể thuộc 27 huyện, thị xã, thành phố. Để phát triển sản phẩm OCOP, các sở, ngành, địa phương đã chú trọng, quan tâm đến công tác quảng bá, xúc tiến thương mại. Nhiều chương trình hội chợ, triển lãm thu hút sự chú ý, quan tâm của người tiêu dùng, như mở các gian hàng giới thiệu sản phẩm OCOP tại Siêu thị Co.opMart, Khách sạn Sao Mai, hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình OCOP, giai đoạn 2018-2020 tại Hà Nội, khai trương du lịch Sầm Sơn...

Thông qua các hoạt động xúc tiến, nhiều sản phẩm OCOP đã mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước, như mắm tôm, mắm tép Lê Gia (Hoằng Hóa) đã xuất khẩu vào thị trường Nga, Hàn Quốc, Đài Loan và Nam Phi; đồ thủ công mỹ nghệ, các sản phẩm từ cói của huyện Nga Sơn xuất khẩu trực tiếp và bán tại các siêu thị ở Hoa Kỳ; ghế tre thư giãn cao cấp huyện Hà Trung xuất khẩu đi các thị trường châu Âu; sản phẩm dứa đóng hộp, ngô ngọt đóng hộp huyện Nông Cống xuất khẩu đi các nước Trung Đông, Nga, châu Âu... Bằng hình thức trực tiếp hoặc qua nền tảng số, các sản phẩm OCOP của tỉnh đã được bán rộng rãi tại nhiều tỉnh, thành phố, như Hà Nội, Nam Định, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Lâm Đồng, Bình Dương, TP Hồ Chí Minh... Doanh thu của sản phẩm sau khi được công nhận OCOP tăng trưởng bình quân từ 15% trở lên.

Sản phẩm bưởi Diễn thanh đường huyện Yên Định được công nhận chất lượng 3 sao. Ảnh: Lê Hòa

Từ thực tế cho thấy, Chương trình OCOP không chỉ góp phần quảng bá sản phẩm mà còn bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa trong từng nhóm sản phẩm đặc thù. Đồng thời, phát huy tính sáng tạo của các chủ thể OCOP để nghiên cứu, thử nghiệm các sản phẩm mới đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của thị trường. Cùng với đó, các chủ thể OCOP cũng đã nhận thức và quan tâm hơn đến việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp, nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện chất lượng dịch vụ bán hàng. Từ đó, những giá trị tiềm năng của các nghề, làng nghề, làng nghề truyền thống, đặc sản vùng miền được đánh thức, góp phần tạo ra nguồn sản phẩm phong phú, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động và góp phần thiết thực vào thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

Để phát triển Chương trình OCOP trong giai đoạn tiếp theo, các ngành có liên quan, địa phương cần chủ động xây dựng lộ trình, kế hoạch phát triển cụ thể, đưa Chương trình OCOP đi vào chiều sâu. Đồng thời, huy động nguồn lực từ các tổ chức tín dụng hỗ trợ các tổ chức kinh tế, hộ sản xuất tham gia Chương trình OCOP. Tập trung đổi mới tổ chức sản xuất, đẩy mạnh liên kết phát triển vùng nguyên liệu, tạo thành các chuỗi giá trị sản xuất, chế biến và tiêu thụ. Hỗ trợ và tạo điều kiện cho các HTX, cơ sở, làng nghề xây dựng thương hiệu sản phẩm, xây dựng chỉ dẫn địa lý của đặc sản xứ Thanh, tăng năng lực cạnh tranh cho các sản phẩm đặc trưng, sản phẩm OCOP.

Cùng với việc nâng cao chất lượng sản phẩm, các chủ thể cần đẩy mạnh hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại, phát triển các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP trong và ngoài tỉnh. Chủ động tham gia chuyển đổi số trong sản xuất, kinh doanh nhằm nâng cao năng lực quản lý, điều hành Chương trình OCOP trong tỉnh và nỗ lực đưa sản phẩm OCOP Thanh Hóa vươn ra thị trường quốc tế.

Bùi Công Anh

Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng NTM tỉnh