Nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX tiểu thủ công nghiệp

Các HTX tiểu thủ công nghiệp (TTCN) không chỉ tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân mà còn góp phần xóa đói, giảm nghèo và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn. Song, để các HTX TTCN phát triển bền vững, đạt hiệu quả cao cần có những giải pháp và chính sách hỗ trợ phù hợp.

Lao động của HTX tiểu - thủ công nghiệp Trung Kiên, xã Hoằng Trung (Hoằng Hóa) hoàn thiện sản phẩm túi xuất khẩu.

Theo báo cáo của Liên minh HTX tỉnh, 9 tháng năm 2018, trên địa bàn tỉnh có 2 HTX TTCN mới thành lập, nâng tổng số HTX TTCN của tỉnh lên 83 với tổng vốn điều lệ gần 60 tỷ đồng. Các HTX TTCN hoạt động chủ yếu trong các lĩnh vực, như: Chế biến nông - lâm sản, may mặc, mây tre đan... tạo việc làm thường xuyên cho hơn 200 thành viên HTX và hơn 2.000 lao động khu vực nông thôn. Trong đó, có nhiều HTX đã phát huy được nội lực, tiềm năng, thế mạnh sẵn có về đất đai, tài nguyên, ngành nghề truyền thống của địa phương để phát triển sản xuất, kinh doanh; năng động trong việc đầu tư đổi mới công nghệ, mua sắm thiết bị, mở rộng nhà xưởng. Đồng thời, chú trọng nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm, từng bước đáp ứng yêu cầu đổi mới của thị trường, giúp nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống cho các thành viên, tận dụng được tối đa nguồn lao động nhàn rỗi của địa phương, góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế vùng nông thôn.

HTX TTCN Trung Kiên, xã Hoằng Trung (Hoằng Hóa) được thành lập năm 2008, hoạt động trong lĩnh vực TTCN với những mặt hàng chủ yếu, như: May túi xuất khẩu, móc hộp, mây tre đan, đồ nhựa mỹ nghệ... tạo việc làm thường xuyên cho 80 lao động với thu nhập 3,5 đến 4 triệu đồng/người/tháng và tạo việc làm lúc nông nhàn cho hàng trăm lao động địa phương. Doanh thu của HTX ước tính khoảng 2,5 tỷ đồng/năm. Bà Nguyễn Thị Ngân, Giám đốc HTX TTCN Trung Kiên cho biết, ngoài việc duy trì nghề đan giỏ nhựa, móc hộp từ những ngày đầu thành lập, ban lãnh đạo HTX thường xuyên tham gia các hội thảo, triển lãm nghề TTCN để học hỏi, du nhập thêm những nghề mới, tìm kiếm các doanh nghiệp để liên kết sản xuất hàng xuất khẩu. Nhờ đó, sau 10 năm thành lập, HTX đã mở rộng quy mô sản xuất, xây dựng nhà xưởng rộng trên 1.500 m2, góp phần du nhập được nghề mới, thu nhập cao, ổn định và tạo được niềm tin, sự gắn bó của lao động địa phương.

Với trăn trở làm thế nào để tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho lao động địa phương, HTX TTCN Toàn Thắng, xã Hưng Lộc (Hậu Lộc) đã nỗ lực tìm kiếm thị trường, mạnh dạn đầu tư 32 máy may công nghiệp để sản xuất mặt hàng may mặc xuất khẩu. Tuy mới thành lập năm 2012, song nhờ sự sáng tạo, năng động của ban giám đốc, HTX TTCN Toàn Thắng đã hoạt động khá hiệu quả ở lĩnh vực may mặc, doanh thu hàng năm ước tính đạt 3,5 đến 4 tỷ đồng. Hiện HTX đang tạo việc làm ổn định cho 150 lao động, với mức thu nhập bình quân đạt từ 2,5 đến 5,5 triệu đồng/người/tháng. Bà Nguyễn Thị Sâm, Giám đốc HTX TTCN Toàn Thắng, chia sẻ: Bên cạnh sự nỗ lực của các thành viên HTX thì chính quyền địa phương đã tạo điều kiện thuận lợi về mặt bằng, thủ tục để HTX phát triển, duy trì việc làm, thu nhập cho người lao động.

Mặc dù các HTX TTCN trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả tích cực, song nhìn một cách tổng thể, các HTX TTCN vẫn còn những hạn chế cản trở sự phát triển. Nguyên nhân là do đa phần các HTX có quy mô sản xuất, kinh doanh nhỏ; doanh thu, lợi nhuận sau thuế còn thấp; cơ sở vật chất, kỹ thuật lạc hậu; thiếu vốn, thiếu mặt bằng để đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh, mẫu mã sản phẩm đơn điệu, chưa xây dựng được thương hiệu nên khó đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường... Bên cạnh đó, năng lực quản lý, điều hành của phần lớn đội ngũ cán bộ lãnh đạo của một số HTX còn yếu nên chưa thu hút được thành viên và người lao động gắn bó lâu dài với HTX...

Ông Nguyễn Văn Hưng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: UBND tỉnh đã có Quyết định số 1806/QĐ-UBND ngày 16-5-2018, về việc thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Thanh Hóa, theo đó, các HTX, nhất là HTX TTCN có cơ hội tiếp cận với nguồn vốn vay lãi suất thấp. Đây là “trợ lực” mới để các HTX TTCN có điều kiện để mở rộng sản xuất, kinh doanh, xây dựng nhà xưởng và đổi mới mẫu mã sản phẩm. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả hoạt động thì bản thân các HTX cũng phải xác định được ngành nghề có thế mạnh, có nguồn nguyên liệu tại chỗ, phù hợp với trình độ lao động của địa phương. Đồng thời, chú trọng việc xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm TTCN của HTX...