“Chìa khóa” giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở và sự đồng thuận, vươn lên của mỗi người dân, Thanh Hóa đã đạt được những kết quả tích cực trong công tác giảm nghèo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), đảm bảo quốc phòng – an ninh trên địa bàn tỉnh.

Mô hình trồng cây ăn quả tại bản Táo, xã Trung Lý (Mường Lát).

Huy động lồng ghép các nguồn lực

Về xã Thanh Kỳ - một xã đặc biệt khó khăn của huyện Như Thanh, nếu như trước đây, đường giao thông đi lại khó khăn, gập ghềnh thì nay đường vào các thôn, bản đã được đầu tư, giao thương của người dân thuận lợi hơn. Đặc biệt, từ việc thụ hưởng các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) cùng sự nỗ lực vươn lên của mỗi người dân, Thanh Kỳ đang khởi sắc từng ngày, nỗ lực về đích NTM.

Ông Nguyễn Trọng Viện, Chủ tịch UBND xã Thanh Kỳ cho biết: Thanh Kỳ có hơn 1.100 hộ, trên 80% là đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước hỗ trợ thông qua các chương trình, dự án mà cơ sở hạ tầng thiết yếu của xã được đầu tư, an sinh xã hội được đảm bảo, nhiều hộ dân được hỗ trợ phát triển kinh tế, sản xuất. Đặc biệt, từ chương trình MTQG, nguồn ngân sách từ huyện, xã và sự huy động xã hội hóa, đóng góp của mỗi người dân, đến nay nhiều công trình giao thông, nhà văn hóa, nước sạch... đã được đầu tư xây dựng; nhiều hộ dân, đặc biệt là hộ nghèo, hộ cận nghèo được hỗ trợ sinh kế, an sinh xã hội của địa phương được đảm bảo. Thu nhập bình quân đầu người từ 13 triệu đồng/người vào năm 2010 đã lên 39 triệu đồng/người năm 2022. Hiện nay, Thanh Kỳ còn 81 hộ nghèo, 56 hộ cận nghèo. Tỷ lệ nghèo đa chiều ước năm 2023 còn hơn 12,3%; thu nhập bình quân đầu người ước 46 triệu đồng/người/năm 2023.

Không chỉ riêng xã Thanh Kỳ, mà nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã và đang nhận được sự quan tâm lớn của Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền địa phương, của mỗi người dân... diện mạo nông thôn, đời sống người dân ngày càng khởi sắc. Hiện nay, Thanh Hóa đang triển khai 3 chương trình MTQG về XDNTM giảm nghèo bền vững; phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Giai đoạn 2021-2025, Thanh Hóa đặt mục tiêu: Tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân hằng năm theo tiêu chí mới từ 1,5% trở lên. Tỷ lệ hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số giảm bình quân hằng năm 3% trở lên. Phấn đấu 30% huyện nghèo, 30% xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn.

Để thực hiện các mục tiêu trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thành lập, kiện toàn ban chỉ đạo thực hiện các chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021-2025. Các đơn vị cấp huyện và cấp xã đã thành lập, kiện toàn ban chỉ đạo các chương trình MTQG cấp huyện, cấp xã; thành lập ban quản lý cấp xã, ban phát triển thôn, bản; tạo sự thống nhất và phối hợp chặt chẽ trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các chương trình giữa các cấp, các ngành. Căn cứ hướng dẫn của Trung ương, UBND tỉnh Thanh Hóa đã kịp thời chỉ đạo cơ quan thường trực các chương trình MTQG, cơ quan liên quan khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện, tham mưu cho UBND tỉnh ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn để thống nhất triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh.

Đối với Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, UBND tỉnh đã chỉ đạo cơ quan thường trực chương trình là Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) phối hợp với các ngành có liên quan, các cơ quan được giao chủ trì thực hiện các dự án, tiểu dự án thành phần ban hành đầy đủ, kịp thời văn bản hướng dẫn, tổ chức thực hiện chương trình.

Trong thời gian qua, công tác điều phối, phối hợp và phân cấp trong quản lý, điều hành thực hiện các chương trình MTQG đã được Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh và các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo, thực hiện. UBND tỉnh đã phân công nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể cho các ngành chủ trì thực hiện các dự án, tiểu dự án thành phần thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững. Ủy ban MTTQ và các huyện, thị xã, thành phố ký kết chương trình phối hợp với Sở LĐ,TB&XH và UBND cấp huyện để thực hiện. Các sở, ngành cấp tỉnh đã thực hiện các hoạt động kiểm tra và giám sát độc lập việc thực hiện các chương trình, chính sách, dự án hỗ trợ giảm nghèo theo chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị mình.

Cùng với công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, Thanh Hóa đã huy động lồng ghép các nguồn lực thực hiện công tác giảm nghèo, trong đó có nguồn vốn đầu tư, nguồn vốn sự nghiệp thuộc 3 chương trình MTQG. Cùng với đó, MTTQ các cấp triển khai phong trào “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” và thực hiện công tác giảm nghèo bền vững, công tác vận động ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo” có hiệu quả, thu hút nhiều doanh nghiệp, nhà hảo tâm và các tầng lớp Nhân dân trong và ngoài tỉnh tham gia. Các địa phương thực hiện tín dụng chính sách xã hội hỗ trợ giảm nghèo. Nhờ nguồn tín dụng chính sách, trong gần 3 năm (2021-2023) đã có hơn 20.000 hộ thoát nghèo nhờ vay vốn tín dụng chính sách; hỗ trợ vốn vay để đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, tạo việc làm mới cho trên 25.900 hộ vay và người lao động; giúp gần 1.996 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; 4.511 học sinh sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn để trang trải chi phí học tập, tiếp tục theo học tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp...

Thực hiện Quyết định số 90/QĐ-TTg, ngày 18/1/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, ngày 21/3/2022, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Kế hoạch số 77/KH-UBND về việc triển khai thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Nhiều dự án thành phần thuộc chương trình giai đoạn 2021-2025 đã và đang được triển khai tại các địa phương.

Trong đó, Dự án 1 hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng KT-XH các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo. Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Thanh Hóa có 3 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo, gồm: xã Nghi Sơn, xã Hải Hà thuộc thị xã Nghi Sơn; xã Ngư Lộc thuộc huyện Hậu Lộc; phấn đấu đưa Thường Xuân, Bá Thước thoát khỏi huyện nghèo.

Dự án 2 thực hiện đa dạng hóa sinh kế và phát triển mô hình giảm nghèo. Đã có nhiều mô hình được triển khai tại các địa phương. Tiêu biểu như dự án nuôi lợn nái tại Quan Hóa; chăn nuôi vịt Cổ Lũng tại Bá Thước; trồng cây dược liệu tại Lang Chánh; bảo tồn và phát triển vùng nguyên liệu dong riềng kết hợp với miến dong Thuận Tâm tại Cẩm Thủy; dự án trồng lúa nếp hạt cau tại Vĩnh Lộc...

Tập trung tuyên truyền, phổ biến chính sách về giảm nghèo

Theo báo cáo đánh giá giữa kỳ Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 của UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành ngày 4/10/2023: Tính đến ngày 30/9, tổng vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 phân bổ cho tỉnh Thanh Hóa thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững là 1.640 tỷ 539 triệu đồng. HĐND, UBND tỉnh đã ban hành các nghị quyết, quyết định phân bổ 100% kế hoạch vốn cho các đơn vị, địa phương. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách, các hướng dẫn từ Trung ương chưa đầy đủ, kịp thời nhưng được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, các sở, ngành cấp tỉnh, cùng với sự nỗ lực của các đơn vị, các địa phương và Nhân dân, các hoạt động thuộc chương trình đã và đang triển khai thực hiện cơ bản đạt mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. Năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh đã giảm 1,79%, vượt kế hoạch đề ra 1,5%/năm. Ước tính năm 2023 giảm còn 3,49% vượt mục tiêu do Trung ương, tỉnh đề ra.

Để đạt được những kết quả nêu trên, ngoài việc huy động các nguồn lực cho công tác giảm nghèo, công tác thông tin tuyên truyền được xem là “chìa khóa” quan trọng góp phần nâng cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương; ý chí vươn lên của mỗi người dân, nhất là hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Các cấp, ngành, địa phương đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về giảm nghèo bằng nhiều hình thức phù hợp để tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu trong công tác giảm nghèo. Đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” nhằm tôn vinh, khen thưởng, động viên kịp thời những tổ chức, cá nhân có nhiều đóng góp cho công tác giảm nghèo và những gương sáng thoát nghèo điển hình, tiêu biểu. Các cơ quan cấp tỉnh; các huyện, thị xã, thành phố đã đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về giảm nghèo với các hình thức phong phú đa dạng như: Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về các dự án, tiểu dự án thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững; tổ chức hội nghị đối thoại chính sách giảm nghèo; xây dựng pano, tờ rơi tuyên truyền...

Ông Lê Văn Nam, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cho biết: “Căn cứ Thông tư số 06/2022/TT-BTTTT ngày 30/6/2022 của Bộ TT&TT về hướng dẫn thực hiện Dự án truyền thông và giảm nghèo về thông tin thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch số 203/KH-UBND, ngày 22/8/2022 triển khai, thực hiện Tiểu dự án “Giảm nghèo về thông tin” trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2022-2025, Sở TT&TT được giao nhiệm vụ là cơ quan chủ trì triển khai, hướng dẫn, chỉ đạo, giám sát Tiểu dự 1- Dự án 6 (Truyền thông và giảm nghèo về thông tin) thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh. Căn cứ nhiệm vụ được giao, sở đã cùng ngành LĐTB&XH và các ngành liên quan tham mưu phân bổ nguồn lực thực hiện tiểu dự án cho các huyện, thị xã, thành phố; kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn các đơn vị tổ chức triển khai, thực hiện. Đối với nội dung thực hiện Tiểu dự án 1 cấp tỉnh, sở tập trung tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ thông tin tuyên truyền ở cơ sở; lập dự án nâng cấp 17 đài truyền thanh cho các xã đặc biệt khó khăn khu vực III; sửa chữa, thay thế thiết bị hư hỏng đối với cụm thông tin điện tử tại Cửa khẩu Quốc tế Na Mèo (Quan Sơn). Thời gian qua, Sở TT&TT đã chỉ đạo và phối hợp các cơ quan báo chí trong tỉnh thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền về Quyết định số 90 của Thủ tướng Chính phủ, các văn bản liên quan đến quản lý, điều hành thực hiện chương trình và Kế hoạch số 77 của UBND tỉnh đến các cấp, các ngành và các tầng lớp Nhân dân trong tỉnh nhằm tạo sự đồng thuận trong tổ chức và triển khai thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững”.

Có thể khẳng định, từ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, của mỗi người dân, công tác giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã đạt được những kết quả tích cực. Để hoàn thành mục tiêu đề ra giai đoạn 2023-2025, tỉnh Thanh Hóa tiếp tục quán triệt, nâng cao nhận thức về giảm nghèo bền vững, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của các cấp, ngành và các tầng lớp Nhân dân. UBND các huyện, thị xã, thành phố; các đơn vị có liên quan tiếp tục quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức làm công tác giảm nghèo, nhất là ở cơ sở; chỉ đạo các xã, phường, thị trấn xây dựng và nhân rộng mô hình HTX, tổ hợp tác, tổ tự quản, hộ gia đình thoát nghèo, sản xuất giỏi, làm kinh tế giỏi. Tiếp tục thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách giảm nghèo hiện hành. Nhân rộng các mô hình tiêu biểu về giảm nghèo bền vững. Huy động tối đa nguồn lực, kết hợp lồng ghép các nguồn lực từ các chương trình, dự án, tạo tiền đề cho phát triển kinh tế của người nghèo, cận nghèo.

Bài và ảnh: Thảo Nguyên