Tinh hoa nghề may áo dài truyền thống

Không chỉ tôn vinh vẻ đẹp, những tà áo dài đã trở thành biểu tượng của tâm hồn, cốt cách người phụ nữ Việt. Cũng chính bởi thế, công việc của những người thợ may áo dài trở nên đặc biệt hơn. Sản phẩm họ làm ra không chỉ đơn thuần là quần áo, là thời trang, mà ý nghĩa hơn đó là nét đặc trưng của bản sắc Việt chứa đựng trong mỗi sản phẩm.

Chị Trần Thị Mai, chủ cơ sở may áo dài Trang Tít (07, Tô Vĩnh Diện, phường Điện Biên, TP Thanh Hóa) cắt may áo dài cho khách hàng.

Nằm ngay trên tuyến phố Tô Vĩnh Diện đầy sôi động thuộc phường Điện Biên, TP Thanh Hóa, cửa hàng may đo áo dài của gia đình chị Trần Thị Mai, lúc nào cũng tấp nập khách ra, vào. Bên trong cửa hàng, hàng trăm mảnh vải sắc màu, hoa văn sặc sỡ xếp thành hàng dài che phủ các bức tường luôn thu hút sự chú ý của nhiều người ghé qua. Những người thợ miệt mài trong từng công đoạn, người may, người đính đá, người chạy von..., ai ai cũng cẩn thận trong từng chi tiết nhỏ.

Dừng tay cắt tấm vải trải phẳng đã được kẻ vẽ bởi nhiều đường phấn trên mặt bàn, chị Mai tâm sự: Dành tình yêu cho áo dài khi đang là một thiếu nữ, chị Mai mạnh dạn vào TP Hồ Chí Minh học nghề may áo dài truyền thống. Sau nhiều năm làm thợ, chị quyết định tự mở cửa hàng cho riêng mình. Cho đến nay đã hơn 20 năm làm nghề và có biết bao bộ áo dài mang thương hiệu “Trang Tít” được đưa đến tay khách hàng nhưng mỗi ngày, chị vẫn không ngừng sáng tạo để cập nhật những mẫu mới.

Có những nét đặc thù riêng so với may những trang phục khác, áo dài là một dòng thời trang khó tính đòi hỏi từ thợ chính đến thợ phụ đều phải dày dặn kinh nghiệm. Cái khó của việc tạo nên một chiếc áo dài trải khắp trên tất cả các công đoạn. Để lấy số đo chuẩn xác, thợ may phải cẩn thận đo hàng chục chi tiết từ vòng ngực, eo đến vòng cổ, độ dài cánh tay, vòng cổ tay... Việc cắt vải cũng phải vô cùng khéo léo. Trước khi hạ kéo, thợ cắt phải tính toán thật kỹ từ cách xếp vải phẳng phiu, căn vải để họa tiết ăn khớp rồi mới vẽ từng đường phấn theo số đo của khách. Chị Mai cho biết thêm: Áo dài là loại trang phục phần lớn được may bó sát để giúp nổi bật những đường cong cơ thể người mặc nên việc cắt từng đường vải phải thực sự cẩn thận. Tùy theo từng loại vải để có những tính toán riêng sao cho chiếc áo được dựng lên phải thực sự vừa vặn và nổi bật được nét đẹp riêng của từng chất liệu vải. Với vải lụa thì phải là thật kỹ trước khi cắt may để vải có độ co cố định giúp cho việc “lên áo” chính xác từng mm. Còn với vải co giãn nhiều thì khi cắt cũng phải trừ độ co giãn để áo không bị quá rộng...

Sự “khó tính” ở trang phục áo dài thể hiện trong các công đoạn may áo phần lớn đều phải làm thủ công. Sự cẩn trọng, tỉ mỉ để có một tà áo dài phù hợp với khách hàng là điều hết sức cần thiết. Từ khâu lựa chọn vải, thiết kế, lựa kiểu cắt may đến việc đính đá, thêu họa tiết, xâu hạt ngọc trai trên viền cổ áo, cổ tay... đều phải có sự liên kết hài hòa, tạo điểm nhấn giúp chiếc áo vừa trẻ trung, sinh động vừa sang trọng và thể hiện được gu thẩm mỹ thời trang của người sử dụng.

Ở mỗi thời kỳ, chiếc áo dài lại có những thay đổi, cách tân nhưng về cơ bản vẫn giữ được dáng áo truyền thống mềm mại, duyên dáng. Nếu trước đây, chiếc áo dài chỉ được may đơn giản bằng những mảnh vải một màu và có chiều dài vừa tới đầu gối, ống tay dài, cổ cao truyền thống thì hiện nay độ dài của áo thường tới mũi chân, tà áo rộng, tay có thể dài nhưng cũng có thể may lửng hoặc ngắn tùy theo yêu cầu; cổ áo không nhất nhất là cổ dựng cao mà nhiều người còn yêu thích dáng cổ tròn hoặc cổ thuyền...

Thị hiếu đa dạng, áo dài hiện nay vì thế cũng rất phong phú về mẫu mã, màu sắc, hoa văn, kiểu cách từ truyền thống đến tân thời. Để thu hút khách hàng đến với tiệm mình, người thợ phải luôn cập nhật nhanh các kiểu dáng, họa tiết, phụ kiện trang trí đang thịnh hành. Công việc này không chỉ là sự công phu, tỉ mỉ mà còn đòi hỏi người thợ may phải có niềm đam mê, sự tinh tế, sáng tạo để thiết kế ra được những tà áo dài vừa truyền thống, kín đáo, thanh lịch nhưng vẫn rất hiện đại, thời thượng và khả năng ứng dụng cao trong cuộc sống.

Được biết, nhiều tiệm may áo dài nổi tiếng tại TP Thanh Hóa luôn đông khách quanh năm. Trước những dịp lễ như Ngày Quốc tế Phụ nữ 8-3, Ngày Phụ nữ Việt Nam 20-10, Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11..., lượng khách tăng đột biến nên thợ làm nghề phải dốc sức cho kịp đơn hàng. Với những tháng còn lại, cửa hàng tập trung may áo phục vụ mùa cưới, Tết Nguyên đán hoặc nhận may áo đồng phục cho các đơn vị lớn như ngân hàng, siêu thị Việt Lý...

Bằng sự sáng tạo và khéo léo, người thợ nghề đã mang đến những tà áo dài mềm mại, duyên dáng, kín đáo mà gợi cảm, làm nổi bật nét dịu dàng của người phụ nữ. Và những chiếc áo dài cũng chính là tinh hoa văn hóa, là nét đẹp truyền thống từ xa xưa được người Việt gìn giữ, tôn vinh, là niềm tự hào của bất cứ ai dù chỉ một lần được khoác lên mình.

Bài và ảnh: Thu Hà