Thú chơi sách phiên bản giới hạn – “Cuộc chơi lắm công phu”

Đọc sách hay cũng giống như trò chuyện với các bộ óc tuyệt vời nhất của những thế kỷ đã trôi qua” (Rene Descartes). Sách được ví như “ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”. Với những người yêu sách, đọc sách không chỉ là nhu cầu tìm hiểu, thụ hưởng trí thức. Hơn hết, sách được xem như sản phẩm văn hóa độc đáo, hấp dẫn, có giá trị sưu tập, trưng bày. Trong những năm gần đây, thú chơi sách phiên bản giới hạn nở rộ với sự tham gia của nhiều “ông lớn” trong ngành xuất bản, chung tay của các đơn vị phát hành và sự hưởng ứng nhiệt tình của độc giả.

Mặc dù có giá bán cao hơn nhiều lần so với bản thường nhưng phiên bản sách giới hạn do Công ty CP Văn hóa Đông A liên kết với các nhà xuất bản ấn hành vẫn luôn nhận được sự yêu thích, “săn đón” của đông đảo độc giả.

Không phải đến bây giờ, các phiên bản sách đặc biệt, bản giới hạn mới xuất hiện. Tuy nhiên, để “thú chơi" ấy nở rộ, phát triển, dần trở thành trào lưu như hiện nay là hành trình dài với biết bao thăng trầm, biến ảo.

Trải qua một thời gian dài “vắng bóng”, năm 2005, cuốn sách “Văn mới 5 năm đầu thế kỷ” - hợp tuyển truyện ngắn của những tác giả đang được mến mộ trong những năm đầu thế kỷ do Công ty CP Văn hóa Đông A (sau đây gọi tắt là Đông A) liên kết với Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành đã đánh dấu sự trở lại của dòng sách đặc biệt - phiên bản giới hạn. Năm 2019, Đông A tiếp tục cho ra mắt bạn đọc phiên bản đặc biệt của 2 cuốn tiểu thuyết “Anh em nhà Karamazov” – tác giả Dostoyevsky, tiểu thuyết “Kiêu hãnh và Định kiến” – tác giả Jane Austen. Đây là những bản sách giới hạn đầu tiên trong dự án S100 NEW COLLECTION của Đông A. Theo đó, với các ấn phẩm “Anh em nhà Karamazov”, “Kiêu hãnh và Định kiến” bản giới hạn, Đông A chỉ xuất bản 100 cuốn, đánh số từ ĐA - 01 đến ĐA – 100; mỗi bản được phát hành đều là duy nhất. Bìa cứng được nghệ nhân Nguyễn Đức Khuynh và cộng sự làm thủ công. Ruột in 2 màu trên giấy định lượng 100 gsm, đóng dấu đỏ của Đông A và nghệ nhân làm sách.

Từ sự quan tâm, hưởng ứng nhiệt tình của độc giả, tiếp nối thành công ấy, trong những năm qua, Đông A không ngừng nỗ lực, cố gắng xuất bản ra thị trường nhiều phiên bản sách đặc biệt chất lượng về nội dung, hấp dẫn về hình thức như: S100: “Những ngôi sao Eger” - Gárdonyi Géza, “Hán Sở diễn nghĩa” - Chung Sơn cư sỹ Chân Vĩ, “Bố già” - Mario Puzo...; S500 có các tựa sách: “Một chiến dịch ở Bắc Kỳ” – bác sĩ Hocquard, “Số đỏ” – Vũ Trọng Phụng, “Việt Nam sử lược” – Trần Trọng Kim... Và nhiều đầu sách khác như: sách Tết (hợp tuyển), “Nghìn lẻ một đêm” - Antoine Galland, Tủ sách Trăm năm Nobel: Tội ác của Sylvestre Bonnard và đảo Chim Cánh Cụt - Anatole France, “Thi khúc và Thi phẩm” - Sully Prudhomme... Đông A được xem là đơn vị tiên phong đưa thú chơi phiên bản sách giới hạn quay trở lại và “lợi hại hơn xưa”.

Nhằm đáp ứng nhu cầu của độc giả; đồng thời mở ra những hướng đi, cơ hội phát triển, tạo thêm “sân chơi” về sách, từ “làn gió S100” của Đông A, nhiều đơn vị xuất bản cũng đã năng nổ, tích cực tham gia vào thị trường nhỏ mà thú vị, tiềm năng này. Công ty CP Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam (sau đây gọi tắt là Nhã Nam) với các tựa sách ấn tượng như: bộ “Việt Nam danh tác” - nỗ lực vinh danh, giới thiệu lại với bạn đọc những gì đã một thời là tinh túy của văn học Việt Nam; ấn phẩm “Nghệ thuật Huế” (L’ Art À Hué) - Léopold Michel Cadière, Edmon Gras – Nguyễn Thanh Hằng dịch, trong đó có 500 ấn bản đặc biệt bằng bìa da, có hộp, mạ vàng cạnh, đánh số từ 001 đến 500 với giá 500 ngàn/cuốn... Sống – Thương hiệu sách tác giả Việt của Alpha Book liên kết với Nhà xuất bản Văn học đã cho ra mắt bạn đọc 500 bản giới hạn cuốn tản văn “Hà Nội quán xá phố phường” của nhà văn Uông Triều với bìa cứng, tranh popup 3D mô hình địa danh Hà Nội kèm chữ ký tác giả...

Những thống kê nêu trên không thể bao quát hết được thị trường sách phiên bản giới hạn đang ngày càng phát triển đa dạng, phong phú như hiện nay. Tuy nhiên, điều đó cho thấy rằng: Phần lớn các ấn phẩm phiên bản giới hạn đều được chọn lựa từ các tác phẩm kinh điển, nổi tiếng trong nước và trên thế giới, được độc giả nhiều thế hệ yêu mến, đón nhận. Không chỉ thuyết phục về nội dung, các “ông lớn” trong ngành xuất bản tham gia vào thị trường này đều nỗ lực, tâm huyết tạo nên “lợi thế cạnh tranh” từ việc đầu tư vào chau chuốt ngoại hình, cách thức trình bày. Việc sử dụng bìa da, thiết kế hộp đựng sách, sử dụng tranh, ảnh minh họa, popup 3D, chất lượng giấy cao cấp... đều nhằm mục đích nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thêm trải nghiệm của độc giả trên từng cuốn sách. Mặt khác, để có thể sở hữu được cuốn sách phiên bản giới hạn, ngoài năng lực tài chính, độc giả phải đầu tư thời gian, tâm huyết theo dõi cập nhật thời gian tiếp nhận đặt sách, đăng ký số theo mong muốn... Tất cả điều đó khiến cho thú chơi sách phiên bản đặc biệt trở nên thu hút, hấp dẫn hơn.

Ngay từ khi ra mắt, mặc dù có giá bán khá cao so với bản thường nhưng những bản sách giới hạn này đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm, hưởng ứng của nhiều độc giả. Ví như tác phẩm “S365 Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ” gồm 261 bức ảnh của nhiếp ảnh gia người Pháp Pierre Dieulefils, ngoài các bản phổ thông đã được phát hành rộng rãi và độc bản chữ A được đấu giá online, Đông A thực hiện 365 bản giới hạn với một số điểm đặc biệt là: đánh số từ DA 001 đến DA 365; mỗi bản được phát hành đều là duy nhất. Bìa sách được bọc bằng da microfiber, xung quanh bìa dập hoa văn chìm. Bìa 1 có khung tên sách làm bằng sơn mài. Bìa 4 dập chìm logo Đông A, tại 4 góc bìa 1 và bìa 4 gắn tag hợp kim. Gáy sách dập chìm hoa văn, gân gáy nổi; ruột sách in khổ 38cm x 27,5cm trên giấy Ford kem định lượng 180 gsm bằng công nghệ mực vi sinh. Hoa văn bụng sách được mạ bằng phương pháp thủy ấn; có triện son của Đông A. Hộp sách ngang, nắp mở dựng, lót nhung, bọc vải; đính logo Đông A và tủ sách Đông Dương bằng đồng. Mặc dù có giá bán khá cao (3 triệu đồng/bản sách) nhưng “S365 Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ” hiện đã hết hàng. Giá sách này thực sự là điều đáng mơ ước, ngưỡng mộ đối với bất kỳ một đơn vị xuất bản phát hành nào.

Với sự đầu tư ấy, sách phiên bản giới hạn không đơn thuần là sản phẩm văn hóa thỏa mãn nhu cầu tìm hiểu tri thức, giải trí mà còn có tính thẩm mỹ, giá trị sưu tập, trưng bày. Đây cũng là một “sân chơi” văn hóa, tao nhã, góp phần lan tỏa, phát huy tinh thần, giá trị văn hóa đọc trong cộng đồng, dẫu biết rằng “cuộc chơi này cũng lắm công phu”.

Bài và ảnh: Nguyên Linh