Di tích lịch sử hơn 400 năm tuổi xuống cấp

Đền thờ Phúc Khê tướng công Nguyễn Văn Nghi - ngôi đền hơn 400 tuổi được ví như Thành nhà Hồ thu nhỏ, hiện đã xuống cấp.

Đền thờ Phúc Khê tướng công Nguyễn Văn Nghi tọa lạc trên diện tích 38.000 m2, nằm giữa cánh đồng thuộc xã Đông Thanh, huyện Đông Sơn. Đền được xây dựng năm 1617, đến nay ngôi đền cổ đã hơn 400 tuổi.

Kiến trúc của ngôi đền là điển hình về nghệ thuật kiến trúc của một thời kỳ lịch sử, ẩn chứa những tư tưởng, trí tuệ của người xưa. Không chỉ là công trình có lối kiến trúc nghệ thuật độc đáo, khu đền thờ Nguyễn Văn Nghi (người đã dạy học cho 2 vua nhà Lê) còn mang giá trị lịch sử - văn hóa to lớn, thể hiện đạo lý “Tôn sư trọng đạo” và “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.

Trong đền còn lưu giữ hai tấm văn bia bằng đá nguyên khối kích thước lớn. Một bia ghi về gia đình, dòng họ, thân thế, sự nghiệp của Phúc Khê tướng công Nguyễn Văn Nghi. Bia còn lại là Thượng Thư lệnh công ký, niên đại năm Vĩnh Tộ thứ 10 (1628). Bia có mái che hình vuông bằng đá, ghi công đức và việc cung tiến của nhân dân.

Năm 1990, đền thờ Nguyễn Văn Nghi được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Trải qua thời gian và nhiều biến cố lịch sử, đền thờ đang bị xuống cấp nặng. Toàn bộ công trình, nơi còn nguyên vẹn nhất là cổng đền được làm bằng đá tảng và gạch nung.

Dọc lối đi vào gần cổng đền có hai hàng tượng ngựa, voi đá, tượng người chầu được điêu khắc tinh xảo.

Song do thời gian khiến rêu mốc, cây cối cỏ dại mọc đầy xung quanh, có tượng bị sứt mẻ.

Khu đền được thiết kế bao gồm 2 vòng thành khép kín, vòng thành ngoại được đắp bằng đất, vòng thành trong được dựng bằng đá. Tuy nhiên, theo thời gian giờ đây tường thành đá bị đổ sập, chỉ còn một số đoạn ở hướng Đông.

Nhiều người cao niên cho biết, trước đây bên trong khu đền thờ có nhiều dãy nhà và các công trình quy mô như bái đường, sân lễ, tiền điện, hậu điện và phần phụ trợ khác nhưng nay chỉ còn lại nền móng hoặc đã hoàn toàn mất dấu vết.

Hiện nay chỉ còn lại gian nhà nhỏ dùng làm nơi thờ tự. Đây là gian nhà nằm giữa, nối gian tiền đường, trung đường với nhà chánh tổng phía sau.

Căn nhà dạng mái vẩy, lợp ngói mũi hài nung thủ công, do ảnh hưởng của thời tiết nên các khung, xà của gian nhà nối cũng đã bị mối mọt, khó có thể sử dụng được lâu dài.

Được biết, năm 2014, UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị khu di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật đền thờ Nguyễn Văn Nghi. Tuy nhiên, đến nay dự án mới dừng ở công đoạn khảo cổ, đánh giá hiện trạng di tích, còn còn các hạng mục trùng tu khác đang chưa được thực hiện.

Hoàng Đông