Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân: Tiền đề nâng cao chất lượng dân số

Hôn nhân được xem là bước khởi đầu cho cuộc sống mới của mỗi cặp đôi. Để chuẩn bị cho cuộc hôn nhân hạnh phúc viên mãn, việc khám sức khỏe tiền hôn nhân là rất cần thiết. Bởi đây là biện pháp hữu ích để tầm soát các căn bệnh nguy hiểm, từ đó tránh những hệ lụy không đáng có và tương lai của con cái sau này.

Một buổi sinh hoạt Câu lạc bộ sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân của xã Bình Lương (Như Xuân).

Tại Thanh Hóa, mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân (SKTHN) đến năm 2020 đã mở rộng tại 46 xã thuộc 8 huyện là Bá Thước, Lang Chánh, Như Xuân, Thường Xuân, Đông Sơn, Hà Trung, Triệu Sơn, Thiệu Hóa. Mô hình thu hút hơn 1.700 người ở lứa tuổi vị thành niên và thanh niên tham gia sinh hoạt. Để mô hình phát huy hiệu quả, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã chỉ đạo trung tâm y tế các huyện hướng dẫn các trạm y tế phối hợp với các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là hội phụ nữ và đoàn thanh niên thành lập câu lạc bộ (CLB) SKTHN làm nơi tuyên truyền ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tư vấn, khám SKTHN. Không chỉ đẩy mạnh tuyên truyền, mô hình còn tổ chức khám miễn phí cho các cặp đôi chuẩn bị kết hôn, đặc biệt, ưu tiên những đối tượng thuộc hộ nghèo, có hoàn cảnh khó khăn. Qua đó, các cặp đôi sẽ được khám sức khỏe tổng quát, xét nghiệm viêm gan B, được tư vấn nếu cần khám chuyên sâu hơn về sức khỏe sinh sản (SKSS). Nhờ đó, các mô hình tư vấn và khám SKTHN đã thực sự trở thành cầu nối, giúp các bạn trẻ có điều kiện giao lưu, trao đổi, tư vấn về những vấn đề liên quan đến SKSS, KHHGĐ, tình bạn khác giới, tình yêu, tình dục an toàn, phòng tránh mang thai ngoài ý muốn, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và các vấn đề cần biết trước khi kết hôn.

Tại huyện Như Xuân, mô hình tư vấn và khám SKTHN được thực hiện tại 4 xã: Xuân Bình, Bãi Trành, Bình Lương, Hóa Quỳ. Hằng tháng, các đoàn viên thanh niên được tham gia sinh hoạt. Thông qua các buổi sinh hoạt đã giúp các bạn trẻ nhận thức rõ hơn về những lợi ích từ việc chăm sóc SKTHN, nhiều bạn chủ động tìm đến cơ sở y tế để kiểm tra tình trạng sức khỏe của bản thân trước khi kết hôn.

Chị Nguyễn Thị Mai, xã Bình Lương chia sẻ, qua các buổi sinh hoạt CLB SKTHN, nói chuyện chuyên đề và tư vấn kiến thức về giới, SKSS, hôn nhân gia đình, các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục dễ mắc phải và cách phòng tránh, tác hại của nạo phá thai và quan hệ tình dục sớm..., tôi đã tích lũy thêm nhiều kiến thức về chăm sóc SKSS và sự cần thiết của việc khám SKTHN. Do đó, khi chuẩn bị kết hôn đã chủ động đề nghị bạn trai cùng đến cơ sở y tế kiểm tra sức khỏe.

Bà Nguyễn Thị Lộc, Trưởng Phòng Dân số, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Thanh Hóa, cho biết: Đây là mô hình thiết thực, giúp nhiều bạn trẻ có cơ hội tiếp cận kiến thức về chăm sóc SKTHN. Đồng thời mô hình cũng đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền về công tác dân số - KHHGĐ, chăm sóc SKSS/KHHGĐ cho những đối tượng trong độ tuổi vị thành niên, thanh niên. Qua đó giúp cho những người chuẩn bị kết hôn nâng cao hiểu biết, kiến thức, tâm lý về cuộc sống vợ chồng; phát hiện và điều trị sớm một số bệnh có ảnh hưởng đến tình dục, mang thai; thực hiện sinh đẻ có kế hoạch và phòng ngừa các bệnh lý dị tật bẩm sinh ở trẻ; chuẩn bị cho người phụ nữ có điều kiện sức khỏe để mang thai và sinh đẻ an toàn; nâng cao nhận thức về phòng chống, điều trị vô sinh, làm mẹ an toàn, trách nhiệm làm cha mẹ, nuôi con khỏe, dạy con ngoan nhằm nâng cao chất lượng dân số. Trong năm, đã tổ chức 122 buổi nói chuyện chuyên đề, thu hút 6.100 lượt người tham gia; tổ chức 4 hội nghị tuyên truyền về SKSS, SKTHN cho ban chỉ đạo công tác dân số huyện, xã và cán bộ phụ trách công tác dân số - KHHGĐ xã thuộc 4 huyện: Bá Thước, Lang Chánh, Như Xuân, Thường Xuân. Tại 8 huyện triển khai mô hình, trung tâm y tế phối hợp với ban dân số - KHHGĐ các xã, thị trấn tổ chức khám sức khỏe, tư vấn về nguy cơ sinh con bị khuyết tật, dị tật cho các cặp nam, nữ chuẩn bị kết hôn; xét nghiệm viêm gan B và siêu âm cho 690 cặp nam, nữ chuẩn bị kết hôn; thành lập 46 CLB SKTHN và duy trì sinh hoạt CLB mỗi quý một lần để trao đổi kiến thức về tình yêu nam, nữ lành mạnh, tình dục an toàn, phòng chống các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, các biện pháp tránh thai phù hợp, nạo phá thai an toàn...

Bài và ảnh: Hà Phương