Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư công trên địa bàn tỉnh

Ngay từ đầu năm, các ngành, các cấp, các chủ đầu tư đã triển khai thực hiện các dự án đầu tư công trên địa bàn tỉnh. Những khó khăn, vướng mắc trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) đã và đang được các cấp, các ngành tập trung tháo gỡ; tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công của các chương trình, dự án tăng cao hơn so với cùng kỳ. Tuy nhiên, hiện vẫn còn những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các dự án đầu tư công, nhất là công tác bồi thường GPMB cần được quan tâm tháo gỡ kịp thời.

Thi công tuyến đường giao thông từ TP Thanh Hóa đến đường từ Cảng Hàng không Thọ Xuân đi Khu Kinh tế Nghi Sơn qua huyện Đông Sơn.

Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh, những tháng đầu năm, các ngành, các cấp, các chủ đầu tư đã có nhiều nỗ lực trong việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư công trên địa bàn. Tuy nhiên, đến ngày 15-4-2020, có 28 chủ đầu tư chưa giải ngân hết 100% kế hoạch vốn được giao để thanh toán khối lượng hoàn thành, thanh toán theo quyết định được duyệt tại Chỉ thị số 09/CT-UBND ngày 16-3-2020 của Chủ tịch UBND tỉnh, quy định: Đối với các dự án được giao vốn để thanh toán khối lượng hoàn thành hoặc thanh toán theo quyết toán được phê duyệt chậm nhất đến ngày 31–3–2020 phải giải ngân đạt 100% kế hoạch vốn được giao. Nhưng đến ngày 15–4–2020, UBND huyện Thọ Xuân, có 2 dự án, giải ngân 62,7%; UBND huyện Thạch Thành 4 dự án, giải ngân 80,6%; UBND huyện Cẩm Thủy 3 dự án, giải ngân 85,8%; UBND huyện Quảng Xương 6 dự án, giải ngân 86,7%; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch 2 dự án, giải ngân 57,5%; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 4 dự án, giải ngân 69,5%... Ngoài ra, có 17 chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân thấp hơn so với tỷ lệ giải ngân chung của cả tỉnh; đó là: Ban quản lý di tích lịch sử Hàm Rồng 3,6%, Sở Giáo dục và Đào tạo chưa giải ngân, UBND huyện Quan Hóa 26,8%, UBND huyện Triệu Sơn 24,2%, UBND huyện Thọ Xuân 16,7%, UBND huyện Đông Sơn 22,5%, UBND huyện Nga Sơn 22,4%... Quá trình triển khai thực hiện kế hoạch vốn đầu tư công những tháng đầu năm 2020 cũng cho thấy vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Như việc phân bổ vốn chi tiết nguồn vốn Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cho các dự án còn chậm. Một số nguồn vốn, chương trình, dự án do Trung ương giao kế hoạch vốn năm 2019 vào cuối năm, hoặc tỉnh mới bổ sung từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi năm 2019, nên phải thực hiện thủ tục kéo dài sang năm 2020, làm chậm tiến độ giải ngân vốn so với quy định. Việc thực hiện công tác GPMB của một số dự án còn chậm, chưa bảo đảm mặt bằng để bàn giao cho nhà thầu thi công theo tiến độ cam kết và kế hoạch đã đề ra. Việc ban hành hệ số giá đất chậm; thời gian giải quyết hồ sơ bồi thường GPMB của các đơn vị liên quan còn chậm, kéo dài. Việc vận động sự đồng thuận của người dân với chủ trương, giá đất bồi thường GPMB của các dự án đầu tư công còn gặp nhiều khó khăn. Một số dự án lớn, trọng điểm có khối lượng GPMB lớn nên quá trình lập phương án bồi thường GPMB mất nhiều thời gian, trong khi các chế độ, chính sách, quy trình thực hiện bồi thường GPMB của Nhà nước trong thời gian qua có thay đổi, làm gián đoạn và kéo dài thời gian GPMB, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án.

Đồng chí Trịnh Huy Triều, Tỉnh ủy viên, Chủ tịch UBND TP Thanh Hóa, cho biết: Việc triển khai thực hiện các dự án nói chung, dự án đầu tư công nói riêng trên địa bàn, thời gian qua thành phố đã có nhiều nỗ lực và được đa số hộ dân bị ảnh hưởng bởi các dự án đồng tình ủng hộ. Nhiều dự án hoàn thành, đưa vào khai thác, sử dụng, phát huy hiệu quả nguồn vốn đầu tư, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, chỉnh trang đô thị... Tuy nhiên, hiện việc thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn đang gặp nhiều khó khăn và khó khăn lớn nhất là công tác bồi thường GPMB. Bởi lẽ, hiện trên địa bàn thành phố đang triển khai khoảng hơn 200 dự án đầu tư và có nhiều hộ dân bị ảnh hưởng phải di dời đến khu tái định cư. Trong khi đó, đất, nguồn vốn đầu tư xây dựng các khu tái định cư thiếu và gặp khó khăn. Nhiều khu tái định cư đã đầu tư xây dựng hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật thì thường làm cho giá thành đất ở cao, dẫn đến nhân dân chưa đồng tình. Như việc lát vỉa hè khu tái định cư hoàn chỉnh, nhưng khi các hộ dân đến xây dựng nhà ở phải phá bỏ hoặc xe ô tô chở vật liệu xây dựng nhà ở làm hư hỏng..., điều này không những góp phần làm cho giá đất ở các khu tái định cư tăng lên mà còn gây lãng phí.

Ngoài ra, thực tế còn cho thấy, năng lực của một số nhà thầu tư vấn còn hạn chế, dẫn đến chất lượng công tác tư vấn, hồ sơ còn hạn chế nên khi khảo sát và triển khai thi công phải tạm dừng để xử lý hoặc điều chỉnh dự án; một số dự án lựa chọn nhà thầu năng lực chưa đáp ứng được yêu cầu, dẫn đến thi công dự án chậm. Công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành của một số chủ đầu tư còn hạn chế, thiếu quyết liệt, thiếu cụ thể. Sự phối hợp giữa các chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, đơn vị thi công có lúc, có việc còn chưa kịp thời, thiếu chặt chẽ. Một số chủ đầu tư, đơn vị có hiện tượng né tránh trách nhiệm, đùn đẩy công việc thuộc thẩm quyền của mình cho cấp trên, đơn vị khác, làm chậm tiến độ triển khai thực hiện dự án.

Trong bối cảnh tác động của dịch bệnh COVID-19, việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư, nhất là vốn đầu tư công được nhiều tổ chức, chuyên gia nhận định là giải pháp ưu tiên và có tính khả thi cao nhất để hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Do đó, theo đồng chí Hoàng Văn Hùng, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, các cấp, các ngành cần tập trung phấn đấu hoàn thành giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2020 theo kế hoạch đã được HĐND tỉnh, UBND tỉnh phê duyệt (11.598 tỷ đồng). Trong đó, nhiệm vụ quan trọng đầu tiên là hoàn thành việc giao kế hoạch vốn chi tiết cho các chương trình, dự án; kịp thời rà soát, điều chuyển vốn giữa các chương trình, dự án trong quá trình tổ chức thực hiện. Các chủ đầu tư xây dựng kế hoạch chi tiết về tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2020. Đồng thời, chỉ đạo, đôn đốc các nhà thầu đẩy nhanh thi công xây dựng công trình kết hợp với các biện pháp bảo đảm an toàn cho người lao động theo đúng quy định về phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Chủ động rà soát, đánh giá khả năng giải ngân kế hoạch vốn năm 2020 của từng dự án. Thực hiện nghiêm việc tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, bảo đảm công khai, minh bạch trong quá trình thực hiện và nhà thầu phải bảo đảm năng lực, kỹ thuật, tài chính, kinh nghiệm để triển khai thực hiện dự án. Rà soát, thực hiện nghiêm việc thu hồi vốn ứng của các dự án bảo đảm theo quy định của pháp luật, nhất là các dự án có số vốn dư ứng lớn, kéo dài trong nhiều năm. Các sở, ban, ngành cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố, các đơn vị liên quan thường xuyên theo dõi, nắm chắc tình hình thực hiện của các dự án do các bộ, ngành Trung ương đầu tư trên địa bàn tỉnh và tạo điều kiện thuận lợi nhất để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án. Điều quan trọng nữa là các địa phương phối hợp có hiệu quả với các sở, ngành có liên quan của tỉnh nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ GPMB, đáp ứng yêu cầu về tiến độ thi công của các chương trình, dự án. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, của các cán bộ, công chức và đạo đức công vụ; thực hiện nghiêm và có hiệu quả trong công tác phối hợp, theo dõi việc thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2020. Kiên quyết xử lý nghiêm và kịp thời các tổ chức, cá nhân, lãnh đạo, cán bộ, công chức vi phạm quy định của pháp luật và cố tình cản trở, gây khó khăn, làm chậm tiến độ thực hiện dự án và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020.

Bài và ảnh: Xuân Hùng