Sản phẩm nông nghiệp bản địa đưa nông dân Bá Thước thoát nghèo

Với mục tiêu phát huy lợi thế cây trồng bản địa, phù hợp với thổ nhưỡng, năng lực sản xuất của đồng bào dân tộc trên địa bàn, những năm qua, Hội Nông dân (HND) huyện Bá Thước đã tập trung triển khai phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững” đến các cấp HND trên địa bàn huyện, trong đó động viên hội viên, nông dân tập trung phát triển các sản phẩm nông nghiệp có lợi thế gắn với phát triển du lịch sinh thái, góp phần giảm nghèo bền vững.

Quýt hoi - cây trồng bản địa đã giúp nhiều nông dân Bá Thước thoát nghèo.

Đưa chúng tôi đi thăm vườn quýt hoi (còn gọi là cây quýt hôi) của gia đình nằm xen trong những tán rừng đặc dụng trong Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, ông Ngân Văn Hiên, hội viên nông dân thôn Kho Mường, xã Thành Sơn, vui vẻ cho biết: Quýt hoi là giống cây bản địa của địa phương nhưng vì không được chăm sóc nên giống cây dần bị thoái hóa. Năm 1997, thực hiện chủ trương của huyện, xã về phục tráng lại giống cây đặc sản, ông đã cải tạo 2,5 ha đất đồi rừng trồng các loại cây ăn quả và chăn nuôi gia súc, gia cầm. Năm đầu tiên, ông trồng cam, quýt hoi, sau đó chiết cành nhân giống mở rộng diện tích. Từ đó đến nay, ông đã có gần 1.000 gốc cam, quýt hoi. Ngoài ra, ông còn trồng xen nhãn, bưởi, chanh... vừa có thu nhập, vừa tạo bóng mát. Từ kinh tế trang trại vườn đồi, trừ chi phí mỗi năm gia đình ông thu nhập trên dưới 100 triệu đồng. Các sản phẩm từ cây ăn quả và chăn nuôi của gia đình là nguồn cung cấp chính thực phẩm và hoa quả cho các hộ làm du lịch trong thôn, đồng thời phục vụ cho khách tham quan du lịch sinh thái khi có nhu cầu. “Vụ quýt hoi vừa qua, có giá dao động khoảng từ 15.000 - 25.000 đồng/kg, với 1 ha quýt, có thu nhập khoảng 50 triệu đồng" - ông Hiên nói.

Một sản phẩm đặc trưng nổi tiếng mang thương hiệu của Bá Thước, đó chính là vịt Cổ Lũng. Nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh và góp phần bảo tồn nguồn gen giống vịt bản địa quý hiếm này, thời gian qua, UBND huyện Bá Thước đã triển khai thực hiện Dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ phục hồi và phát triển giống vịt bản địa Cổ Lũng chất lượng tốt”. Đồng thời, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất, có các cơ chế, chính sách hỗ trợ nhằm khuyến khích các hộ chăn nuôi trên địa bàn tích cực nhân giống phát triển và mở rộng quy mô chăn nuôi vịt Cổ Lũng. Dự án đã thực hiện thành công mô hình chăn nuôi vịt sinh sản, vịt thương phẩm và ấp nở trứng vịt theo hướng an toàn sinh học. Hiện các mô hình này đã được nhân rộng ra toàn huyện, giúp hội viên nông dân mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo. Anh Hà Văn Sinh, hội viên nông dân thôn La Ca, xã Cổ Lũng, cho biết: Để khuyến khích bà con nông dân nuôi vịt Cổ Lũng, năm 2017 anh đứng ra thành lập HTX phát triển chăn nuôi vịt Cổ Lũng với 12 thành viên nông dân, nuôi 2.000 đến 2.500 con vịt Cổ Lũng theo quy trình nghiêm ngặt để vịt nhanh lớn, thịt có chất lượng thơm ngon, ít dịch bệnh nên vịt nuôi đến đâu bán hết đến đó. Vịt thịt bán ra thị trường tương đối ổn định với giá từ 100.000 – 120.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí lãi từ 50 - 60%. Từ đó, không chỉ các hộ dân ở xã Cổ Lũng mà các xã lân cận như Lũng Niêm, Thành Sơn, Thành Lâm cũng đến đây mua giống vịt Cổ Lũng về nuôi, phát triển kinh tế, giúp cho nhiều hộ dân thoát nghèo và cải thiện cuộc sống.

Ông Nguyễn Bá Tâm, Phó Chủ tịch HND huyện Bá Thước, cho biết: HND huyện Bá Thước hiện có 19.458 hội viên và là địa phương có các sản phẩm nông nghiệp bản địa, như: mía tím, quýt hoi, lúa nếp hạt cau, nếp cái hoa vàng, vịt Cổ Lũng, gà đồi, lợn cỏ, lợn cỏ lai lợn lòi... Với tâm huyết xây dựng thương hiệu và tìm đầu ra ổn định cho các loại nông sản, đặc sản địa phương, thời gian qua, HND huyện Bá Thước luôn đồng hành cùng với nông dân tìm đầu mối thu mua, bao tiêu các sản phẩm nông nghiệp với giá ổn định, thậm chí cao hơn thị trường giúp hội viên HND nâng cao thu nhập, tránh bị tiểu thương ép giá nên hội viên rất yên tâm. Đặc biệt, năm 2022, sản phẩm trà quýt hoi được chế biến từ quả quýt hoi được UBND tỉnh Thanh Hóa công nhận sản phẩm OCOP 3 sao.

Ngoài ra, nhằm giúp hội viên có vốn để phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập từ những sản phẩm bản địa của địa phương, HND huyện thường xuyên phối hợp với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Ngân hàng Chính sách xã hội tạo điều kiện cho nông dân vay vốn và quản lý vốn vay ủy thác đảm bảo đúng quy định. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật, cung cấp kiến thức sản xuất cho hội viên; vận động hội viên tham gia liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị. Năm 2022, HND huyện đã nhận ủy thác với Ngân hàng Chính sách xã hội cho 3.232 hội viên vay với tổng dư nợ hơn 169,168 tỷ đồng; phối hợp với chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho 5.358 hội viên vay với dư nợ hơn 512,98 tỷ đồng; phối hợp với Quỹ tín dụng Long Vân giải ngân tổng số tiền là 105 tỷ đồng; Phòng giao dịch Ngân hàng thương mại Liên Việt trên địa bàn cho 9 hộ vay với tổng số tiền là 420 triệu đồng...

Thời gian tới, nhằm đưa các sản phẩm nông nghiệp đặc sắc nhằm quảng bá thương hiệu đến với người tiêu dùng trên cả nước. HND huyện Bá Thước tiếp tục chú trọng công tác kết nối thị trường, xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại tiêu thụ sản phẩm, trong đó tập trung xây dựng và phát triển thương hiệu cho các sản phẩm lợi thế của hội viên HND huyện, như: mía tím, trà quýt hoi, vịt Cổ Lũng, gà đồi, lợn cỏ, lợn cỏ lai lợn lòi. Tăng cường các hoạt động tư vấn, hỗ trợ, dịch vụ, dạy nghề cho hội viên phát triển sản xuất, xây dựng gắn với bảo vệ thương hiệu và quyền sở hữu trí tuệ. ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, chú trọng tổ chức sản xuất nông nghiệp an toàn, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao..., góp phần tăng thêm thu nhập, nâng cao đời sống của hội viên, nông dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội của huyện Bá Thước phát triển.

Bài và ảnh: Tiến Đạt