Gỡ khó, tiếp sức cho doanh nghiệp phục hồi và phát triển (Bài 2): Đồng hành cùng doanh nghiệp khôi phục sản xuất, kinh doanh

Ảnh hưởng của dịch COVID-19 đã làm nhiều doanh nghiệp (DN) gặp khó khăn về sản xuất, kinh doanh, nhiều lĩnh vực bị đình trệ. Việc khôi phục lại sản xuất là bài toán khó khi doanh thu của DN giảm sút, nguồn vốn để khôi phục, phát triển sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Trước tình hình đó, các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh đã thực hiện khá tốt các chính sách hỗ trợ DN, phát huy vai trò “bà đỡ” tín dụng góp phần giúp DN khôi phục, phát triển sản xuất, kinh doanh, bảo đảm việc làm và thu nhập cho người lao động.

Công ty CP May xuất khẩu Vạn Lợi, xã Thăng Long (Nông Cống) được vay vốn ngân hàng đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh hiệu quả, tạo việc làm cho hàng trăm lao động.

Số liệu từ Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh tỉnh Thanh Hóa (NHNN Thanh Hóa) phần nào chứng minh được điều này, khi đến ngày 20-3-2023, tổng dư nợ của hệ thống ngân hàng trên địa bàn tỉnh đạt 176.500 tỷ đồng; trong đó, có 5.703 DN quan hệ tín dụng với các ngân hàng, với dư nợ 47.593 tỷ đồng. Dư nợ lĩnh vực nông, lâm, thủy sản chiếm 6,8%, lĩnh vực công nghiệp và xây dựng chiếm 50,9%, lĩnh vực thương mại - dịch vụ chiếm 42,2%. Đồng thời, thực hiện Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách hỗ trợ lãi suất từ ngân hàng Nhà nước đối với các khoản vay của DN, HTX, hộ kinh doanh, toàn tỉnh có 182 khách hàng được hỗ trợ lãi suất, với dư nợ đến ngày 20-3-2023 là 884,5 tỷ đồng, số tiền lãi được hỗ trợ 6,146 tỷ đồng.

Hiện nay, các ngân hàng thương mại cũng đang triển khai hơn 40 chương trình, sản phẩm tín dụng ưu đãi cho nhiều phân khúc DN khách hàng khác nhau. Cùng với triển khai các chương trình tín dụng, chương trình tín dụng ưu đãi đối với các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên. Đến 20-3-2023, dư nợ cho vay 5 đối tượng thuộc các lĩnh vực ưu tiên đạt 6.729 tỷ đồng, chiếm 4,31% tổng dư nợ của các ngân hàng thương mại; trong đó, cho vay lĩnh vực nông nghiệp 2.796 tỷ đồng, cho vay sản xuất hàng xuất khẩu 946 tỷ đồng, cho vay DN nhỏ và vừa 2.987 tỷ đồng. Bên cạnh đó, nhằm chia sẻ khó khăn với người dân, DN, các tổ chức tín dụng trong tỉnh đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho 3.126 khách hàng, với giá trị nợ được cơ cấu 4.386 tỷ đồng; thực hiện miễn, giảm lãi suất cho 284.250 khách hàng, với dư nợ 92.656 tỷ đồng, số tiền lãi đã miễn cho khách hàng 314,8 tỷ đồng. Nhiều ngân hàng, như BIDV Thanh Hóa thực hiện giảm lãi suất cho vay từ 0,5 - 2,5%/năm, các chi nhánh Agribank giảm 20% so với lãi suất cho vay đang áp dụng, Vietcombank Thanh Hóa giảm 1% lãi suất vào cuối năm 2022. Ngoài ra, các tổ chức tín dụng cũng đã cho vay phục hồi sản xuất cho 8.402 khách hàng, với doanh số cho vay lũy kế từ ngày 23-1-2020 đến ngày 20-3-2023 là 107.503 tỷ đồng... Sự hỗ trợ, chia sẻ từ các tổ chức tín dụng đã giúp DN, hộ sản xuất, kinh doanh phục hồi, duy trì, phát triển sản xuất, kinh doanh sau dịch COVID-19 và đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền trong đảm bảo an sinh xã hội.

Tuy nhiên thực tế cho thấy, quá trình cho vay DN vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc, như nguồn vốn huy động tăng chậm hơn dư nợ tín dụng; hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhất là đối với các DN nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh còn nhiều khó khăn; một số DN, HTX thiếu các điều kiện pháp lý, tài sản bảo đảm để vay vốn và năng lực tài chính, năng lực quản trị, điều hành còn nhiều hạn chế so với yêu cầu hoạt động sản xuất, kinh doanh; đầu tư tín dụng cho các DN nhỏ và vừa vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro; việc xử lý tài sản bảo đảm tiền vay khi khách hàng vay vốn không trả được nợ cho ngân hàng gặp nhiều khó khăn, thủ tục và thời gian thi hành án thường phức tạp, kéo dài; thông tin tài chính của các DN thiếu chính xác, gây khó khăn trong công tác thẩm định để xác định hạn mức cho vay...

Công nhân Công ty TNHH Sản xuất thương mại Đức Thắng - cụm công nghiệp phía Bắc, thị trấn Quán Lào (Yên Định) trong ca sản xuất.

Tại hội nghị tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, kinh doanh và tiếp cận tín dụng của DN trên địa bàn tỉnh được tổ chức vào ngày 21-3 vừa qua, nhiều DN cho rằng, năm 2023, dự báo tình hình thế giới sẽ tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường cả về chính trị, kinh tế - xã hội trong khi nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, hoạt động sản xuất, kinh doanh 6 tháng đầu năm 2023 sẽ tiếp tục gặp khó khăn, thách thức, nếu may mắn thì từ quý II-2023, hoạt động của DN mới khả quan hơn. Nhưng trước mắt, nhiều DN đang đối mặt với khó khăn, như thiếu nguyên liệu đầu vào, đơn hàng sụt giảm, chi phí sản xuất tăng cao, xuất khẩu giảm, nhất là tín dụng bị siết chặt, lãi suất ngân hàng cao... Vì vậy, DN rất cần nguồn vốn với lãi suất thấp hoặc giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ DN phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh tại hội nghị, Giám đốc NHNN Thanh Hóa Tống Văn Ánh đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng trong tỉnh chủ động tiếp cận khách hàng (DN, hộ sản xuất, kinh doanh...) để nắm bắt thông tin và đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn chính đáng của người dân, DN. Đồng thời, chủ động gặp gỡ và đối thoại song phương với người có nhu cầu vay vốn để xác định rõ nguyên nhân vì sao không tiếp cận được nguồn vốn, nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong tiếp cận tín dụng. Qua đó, quyết tâm khơi thông nguồn vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh, nhất là các lĩnh vực ưu tiên, thế mạnh của tỉnh. Cũng tại hội nghị, các đại biểu tham dự đều có chung quan điểm, ngân hàng và DN có mối quan hệ cộng sinh. DN cần vốn, trong đó chủ đạo hiện nay là vốn tín dụng ngân hàng để mở rộng và phát triển sản xuất, kinh doanh. Và thông qua hoạt động cho vay, cung cấp các dịch vụ ngân hàng cho DN, ngân hàng cũng có được nguồn thu nhập đáng kể. Vì thế, các DN và các tổ chức tín dụng phải cùng nhìn về một hướng để đồng hành, hỗ trợ cùng phát triển.

Năm 2023, tín dụng các chương trình kinh tế dự kiến tăng 14 - 15% so với năm 2022 và có sự điều chỉnh theo diễn biến tình hình thực tế. Hiện các ngân hàng được cấp chỉ tiêu tăng trưởng cho vay mới đang gia tăng nguồn vốn cung ứng cho các khoản vay của DN. Tính đến cuối tháng 2-2023, mức lãi suất cho vay ngắn hạn Việt Nam đồng bình quân từ 7,71% đến 13,12%/năm, trung và dài hạn bình quân từ 10,86% đến 13,85%/năm; lãi suất cho vay USD ngắn hạn bình quân là 5,05%/năm, trung và dài hạn là 6,05%/năm, mức này đã giảm so với những tháng cuối năm 2022. Riêng mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng Việt Nam đồng để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ lĩnh vực ưu tiên, áp dụng ở mức tối đa là 5,5%/năm. Và để tiếp tục hỗ trợ, chia sẻ khó khăn với DN, lãnh đạo các ngân hàng thương mại thống nhất sẽ tiếp tục giảm lãi suất cho vay ở tất cả các lĩnh vực trong thời gian tới. Song song đó, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương trình Chính phủ ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ trong tháng 3-2023 để tháo gỡ kịp thời những vướng mắc, thúc đẩy giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% qua hệ thống các ngân hàng thương mại để DN tiếp cận được gói hỗ trợ. Với quyết tâm khơi thông nguồn vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh cùng với cam kết giảm lãi suất cho vay của các tổ chức tín dụng trong thời gian tới, nhất là hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ, chắc chắn DN trong tỉnh sẽ được “bơm” thêm vốn với lãi suất phù hợp để khôi phục, duy trì, phát triển sản xuất, kinh doanh hiệu quả, bảo đảm việc làm và thu nhập cho người lao động.

Trong nhiều cuộc tiếp xúc, làm việc với ngân hàng và DN, đồng chí Nguyễn Văn Thi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, khẳng định: DN đóng vai trò vô cùng quan trọng trong tăng trưởng và ổn định kinh tế - xã hội, góp phần tích cực giải quyết việc làm, đóng góp vào ngân sách Nhà nước và thực hiện chính sách an sinh xã hội. Vì thế, UBND tỉnh đã và sẽ triển khai nhiều nhiệm vụ, giải pháp, các chính sách hỗ trợ, đồng hành cùng DN. Tỉnh cũng cam kết chỉ đạo các sở, ban, ngành và địa phương hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho DN, cải thiện mạnh mẽ hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện tốt nhất để các DN, doanh nhân phát huy tối đa tài năng, trí tuệ và năng lực sản xuất, kinh doanh của mình, xây dựng và phát triển DN ngày càng lớn mạnh, bền vững.

Bài và ảnh: Khánh Phương