Cẩm Thủy thực hiện các giải pháp chống hạn cây trồng vụ đông xuân

Đến tháng 3-2023, huyện Cẩm Thủy có 106 công trình thủy lợi, chủ yếu là hồ, đập nhỏ. Trên địa bàn huyện có 8 hồ, đập đã xuống cấp nghiêm trọng, như hồ Mó Cun (xã Cẩm Phú), đập Bai Trám (xã Cẩm Long), đập Bai Én (xã Cẩm Quý), đập Đinh Hương (xã Cẩm Thành). Tình trạng phổ biến là đập đất thấp, mặt cắt nhỏ, mái thượng lưu, hạ lưu bị sạt lở; tràn, cống hư hỏng, lòng hồ bồi lắng... không an toàn, không phát huy được hiệu quả phục vụ sản xuất theo thiết kế, gây bất lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp và dân sinh trên địa bàn.

Hồ chứa nước Thung Bằng (Cẩm Thủy) mới hoàn thành sửa chữa, nâng cấp đưa vào tích nước phục vụ tưới cho 410 ha cây trồng trên địa bàn.

Chủ động khắc phục thiếu hụt nguồn nước, huyện Cẩm Thủy đã chỉ đạo các xã chuyển đổi diện tích cây trồng không bảo đảm nguồn nước tưới sang trồng các cây màu chịu hạn. Huyện, xã đã phát động toàn dân làm thủy lợi mùa khô, nạo vét, khơi thông dòng chảy các tuyến kênh mương, sửa chữa những hư hỏng nhỏ của công trình, đắp bờ vùng, bờ thửa để giữ nước. Tăng cường cán bộ về cơ sở kiểm tra, đánh giá khả năng phục vụ nước tưới của công trình để có biện pháp khắc phục như nạo vét bể hút, kênh dẫn cho một số trạm bơm hoạt động khi mực nước sông Mã xuống thấp. Ngoài ra, các xã, thôn còn phát huy nội lực thi công các công trình nhỏ như: phai, đập nhỏ tạm thời dâng nước từ dòng chảy sông, suối... để tưới hỗ trợ cho cây trồng trên địa bàn. Tuyên truyền, vận động bà con sử dụng nước tưới từ hồ, đập, bai tiết kiệm; dùng máy bơm dầu tận dụng nguồn nước từ ao, khe suối,... bơm tưới cho lúa, nhất là thời kỳ làm đòng, trỗ bông. Huyện Cẩm Thủy đã lắp đặt 8 máy bơm dã chiến phục vụ chống hạn.

Bằng nhiều nguồn vốn, trong hai năm vừa qua, một số công trình thủy lợi trên địa bàn đã được đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp phục vụ nước tưới cho cây trồng. Tiêu biểu như hồ Bai Mòng (xã Cẩm Liên), hồ Cây Sung, hồ Và Và (xã Cẩm Tâm)...

Đến tháng 1-2023, Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Cẩm Thủy đã chủ động tích nước cho 5 hồ do đơn vị quản lý (Thung Bằng, Duồng Cốc, Bồ Kết, Làng Lụt, Phênh Khánh) bảo đảm nguồn nước phục vụ nông dân trên địa bàn gieo cấy hơn 1.360 ha cây trồng vụ đông xuân năm 2023. Tuy nhiên, 6 trạm bơm điện trên địa bàn huyện Cẩm Thủy hiện nay do ảnh hưởng mực nước sông Mã xuống thấp và phụ thuộc vào lịch phát điện của một số nhà máy thủy điện trên sông Mã, nhiều thời điểm không lấy được nguồn nước bơm. Điển hình như trạm bơm Cẩm Tân 2 không có nguồn nước để bơm tưới; trạm bơm Cẩm Bình, mỗi ngày chỉ bơm được 5 giờ, không đủ nước tưới cho cây trồng. Chủ động khắc phục khó khăn, Công ty TNHH MTV Sông Chu đã nâng cấp, sửa chữa, cải tiến nối dài loa hút nước tại trạm bơm Cẩm Bình. Lắp đặt trạm bơm dã chiến từ kênh tiêu bơm nước vào cuối kênh chính cho trạm bơm Cẩm Tân 2 bơm nước tưới và chống hạn cho cây trồng.

Các tháng trước đó, chi nhánh đã kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, bảo đảm các hồ chứa và đập an toàn. Đào sâu và mở rộng cửa vào các bể hút trạm bơm để tăng lượng nước trong bể bảo đảm mực nước sông và mực nước trong bể hút không chênh lệch; chuẩn bị máy bơm dầu để chủ động bơm nước chống hạn. Nạo vét 6 tuyến kênh cấp I góp phần dẫn nước từ đầu mối đến mặt ruộng với khối lượng đào đắp gần 1.200m3 bùn, đất. Xây dựng và triển khai phương án tưới và chống hạn đến từng công trình như quản lý nguồn nước hồ, đập gắn với tưới tiết kiệm; điều tiết nước tưới các công trình thủy lợi phân đợt; các tổ thủy nông phân công cán bộ, công nhân bám địa bàn dẫn nước, ưu tiên nước cho vùng cuối kênh, vùng cao.

Hiện nay, 3.450 ha lúa vụ đông xuân năm 2023 trên địa bàn huyện Cẩm Thủy đang được chăm sóc, sinh trưởng, phát triển tốt. Tuy nhiên, để khắc phục tình trạng hạn hán, thiếu nguồn nước, về lâu dài ngoài sự quan tâm tiếp tục đầu tư sửa chữa, xây dựng các công trình thủy lợi mới của Nhà nước, huyện Cẩm thủy cũng cần đẩy mạnh trồng rừng đầu nguồn, bảo đảm cân bằng sinh thái, tạo nguồn sinh thủy, giữ được nguồn nước cho các hồ, đập, bai phục vụ sản xuất và sinh hoạt của Nhân dân, nhất là trong mùa khô.

Bài và ảnh: Thu Hòa