Thực hiện nghiêm quy định cách ly y tế (Bài 3): Thích ứng an toàn, linh hoạt nhưng không chủ quan, lơ là với dịch

Trong làn sóng hồi hương mới từ đầu tháng 10-2021 đến nay mỗi ngày tỉnh Thanh Hóa tiếp nhận hàng ngàn công dân trở về từ các vùng có dịch; đa phần được thực hiện cách ly y tế tại nhà. Đối với việc thực hiện quy định cách ly y tế tại nhà, ngoài vai trò, trách nhiệm của các cấp chính quyền, các tổ giám sát cộng đồng, thì quan trọng nhất là ý thức tự giác của người cách ly. Đây là yếu tố then chốt để giữ vững thành quả phòng, chống dịch.

Huyện Quảng Xương tổ chức lấy mẫu xét nghiệm tầm soát COVID-19 cho người dân.

Xuất hiện tâm lý chủ quan, lơ là

Tại huyện Quảng Xương, từ đầu tháng 10-2021 đến nay có hàng ngàn trường hợp trở về từ các vùng dịch được thực hiện cách ly y tế tại nhà. Mặc dù trước khi ra quyết định cách ly, chính quyền địa phương đã khảo sát, kiểm tra, bảo đảm các yêu cầu theo quy định mới cho phép công dân cách ly tại nhà, đồng thời, yêu cầu người cách ly và gia đình ký cam kết trong thời gian cách ly không ra ngoài, không tiếp xúc với người khác. Thế nhưng, không ít trường hợp dù thuộc diện cách ly y tế tại nhà nhưng sau khi trở thành F0 thì đã phát sinh nhiều F1, thậm chí làm lây nhiễm COVID-19 cho nhiều người thân. Lực lượng chức năng phải phong tỏa tạm thời các cụm dân cư nơi bệnh nhân sinh sống.

Ông Mai Xuân Chiến, Chủ tịch UBND xã Quảng Lưu, huyện Quảng Xương, cho biết: Trên địa bàn xã có 1 công dân trở về từ Bình Dương đã được yêu cầu cách ly tại nhà riêng. Tuy nhiên sau khi trường hợp này mắc COVID-19 đã lây cho 2 người khác trong gia đình. Địa phương đã phải phong tỏa tạm thời 10 hộ dân và cách ly nhiều F2. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do lực lượng giám sát còn mỏng dẫn đến khó khăn trong quản lý chặt người cách ly, thêm vào đó vẫn còn tâm lý chủ quan, lơ là trong công tác phòng chống dịch, cho rằng việc nới lỏng là sẽ được tự do, đi lại tự do, không thực hiện đầy đủ thông điệp 5K, tiềm ẩn nguy cơ cao lây lan dịch bệnh.

Mới đây, trên địa bàn xã Thanh Xuân, huyện Như Xuân ghi nhận 1 ca mắc COVID-19 vào ngày thứ 14 - ngày cuối cùng thực hiện cách ly y tế tại nhà. Trước đó, vào ngày thứ 12, sau 2 lần xét nghiệm cho kết quả âm tính với SARS-CoV-2, bệnh nhân đã chủ quan, tự ý ra ngoài vào lúc sáng sớm để đến khu vực thu hoạch sắn của gia đình, tiếp xúc với nhiều người. Vào ngày thứ 14, bệnh nhân tiếp tục giao dịch mua bán, tiếp xúc với một số người khác. Hậu quả là có tới 38 trường hợp F1, 185 trường hợp F2, F3 liên quan đến ca bệnh này.

Ông Lê Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Như Xuân, cho biết: Để xảy ra sự việc đáng tiếc tại xã Thanh Xuân, bên cạnh ý thức của người thực hiện cách ly chưa tốt, còn có trách nhiệm của tổ giám sát, thôn, người đứng đầu, các thành viên ban chỉ đạo chưa sâu sát, công tác quản lý người cách ly còn bất cập. Rút kinh nghiệm từ sự việc này, huyện Như Xuân đang chỉ đạo cấp ủy, chính quyền các cấp nghiêm túc chấn chỉnh công tác phòng chống dịch, nhất là nêu cao vai trò, trách nhiệm người đứng đầu, tổ giám sát cộng đồng trong việc giám sát, quản lý người cách ly y tế tại nhà.

TP Thanh Hóa tổ chức thực hiện phong tỏa khu vực nguy cơ, cách ly F1 tại nhà.

Để thích ứng an toàn

Ý thức chấp hành quy định phòng, chống dịch COVID-19 trong cách ly y tế tại nhà là câu chuyện không mới nhưng chưa bao giờ là cũ.

Thời gian gần đây, tại nhiều địa phương trong tỉnh Thanh Hóa đã ghi nhận các trường hợp không chấp hành nghiêm quy định cách ly y tế tại nhà, trong đó có không ít trường hợp đã làm lây nhiễm dịch bệnh COVID-19 cho người khác. Do trước đó, các bệnh nhân không chấp hành đúng quy định cách ly nên dẫn tới có nhiều người trong cộng đồng liên quan đến các ca bệnh này, gây khó khăn cho công tác truy vết, khoanh vùng dập dịch.

Trước thực trạng trên, Thường trực Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 tỉnh đã đề nghị các địa phương tiếp tục tăng cường thực hiện đồng bộ, quyết liệt, triệt để các biện pháp phòng chống dịch COVID-19. Trong đó có việc chủ động kiểm soát và thực hiện nghiêm các biện pháp cách ly phòng, chống dịch COVID-19 tại gia đình. Khi có người trở về địa phương, gia đình phải báo cáo ban chỉ đạo phòng chống dịch COVID-19 cấp xã để được hướng dẫn và thông báo trước cho người thân các biện pháp khai báo, theo dõi sức khỏe và cách ly y tế cần phải thực hiện.

Trao đổi với ông Lương Ngọc Trương, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật được biết: Trước tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, khó lường, thời gian qua, ngành y tế và các cơ quan chức năng đã tăng cường tuyên truyền, giám sát, truy vết, rà soát những trường hợp trở về từ vùng có dịch, người tiếp xúc với người từ vùng dịch về địa phương để phân loại, theo dõi và tổ chức cách ly y tế theo đúng quy định.

Đối với những trường hợp cách ly tại nhà và nơi lưu trú, ngành y tế chỉ đạo các đơn vị y tế cơ sở phối hợp cùng với lực lượng chức năng tại địa phương theo dõi, giám sát chặt chẽ các trường hợp này, có phương án phòng chống dịch bệnh nếu xuất hiện ca trong cộng đồng.

Hiện nay, việc tổ chức cách ly y tế tại Thanh Hóa được phân lớp theo mức độ nguy cơ xác định qua khai thác thông tin dịch tễ của công dân. Nhóm có nguy cơ cao sẽ cách ly tập trung; nhóm nguy cơ thấp hơn cách ly tại nhà. Việc cho phép cách ly tại nhà vừa để giảm quá tải cho các khu cách ly tập trung, vừa giảm gánh nặng chi phí cho người dân.

Tuy nhiên, việc cách ly y tế tại nhà hiện nay đang tồn tại một số hạn chế đó là tâm lý chủ quan của người cách ly do đã được tiêm vắc xin phòng COVID-19 hoặc đã có kết quả xét nghiệm 1 đến 2 lần âm tính với SARS-CoV-2; người cách ly thiếu ý thức tự giác trong việc chấp hành quy định, cam kết không tiếp xúc với người khác trong quá trình cách ly; tại một số địa phương, hoạt động giám sát chưa thường xuyên và sâu sát. Đây là những hạn chế cần phải khắc phục triệt để bởi việc cách ly tại nhà nếu không được tổ chức tốt sẽ làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong cộng đồng.

Người dân xã Hóa Quỳ, huyện Như Xuân trở về từ tỉnh tỉnh ngoài thực hiện khai báo y tế.

Để thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, tỉnh Thanh Hóa đã điều chỉnh, nới lỏng các điều kiện quản lý công dân trở về từ tỉnh ngoài và một số quy định phòng chống dịch, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp ổn định đời sống, phát triển kinh tế. Đơn cử như đối với người đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 1, thực hiện khai báo y tế và luôn tuân thủ nghiêm thông điệp 5K; nếu có dấu hiệu bất thường về sức khỏe như ho, sốt, khó thở, đau rát họng, mất vị giác thì báo cho cơ quan y tế để theo dõi và xử trí theo quy định.

Đối với người đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 2 và người tiếp xúc gần với đối tượng F2 (F3), tự theo dõi sức khỏe 7 ngày kể từ ngày về địa phương (hoặc ngày tiếp xúc, nếu là đối tượng F3) và luôn thực hiện thông điệp 5K; nếu có dấu hiệu bất thường về sức khỏe như ho, sốt, khó thở, đau rát họng, mất vị giác thì báo cho cơ quan y tế để theo dõi và xử trí theo quy định; đồng thời chủ động tự rà soát tiền sử tiếp xúc của mình để khai báo y tế và bổ sung thực hiện các biện pháp tương ứng.

Đối với người đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 3 và người tiếp xúc gần với đối tượng F1 (F2), người đã tiêm đủ liều vắc xin phòng COVID-19 (hoặc đã khỏi bệnh COVID-19 trong vòng 6 tháng tính đến thời điểm về địa phương) tự cách ly tại nhà, nơi lưu trú 7 ngày kể từ ngày về địa phương; người tiêm chưa đủ liều vắc xin phòng COVID-19 tự cách ly tại nhà, nơi lưu trú 7 ngày và thực hiện xét nghiệm vào ngày đầu kể từ ngày về địa phương; những người chưa tiêm vắc xin phòng COVID-19 và các đối tượng F2, cách ly tại nhà 14 ngày và thực hiện xét nghiệm vào ngày đầu, tiếp tục tự theo dõi sức khỏe thêm 14 ngày tiếp theo kể từ ngày về địa phương (hoặc ngày tiếp xúc, nếu là đối tượng F2); luôn thực hiện thông điệp 5K; nếu có dấu hiệu bất thường về sức khỏe như ho, sốt, khó thở, đau rát họng, mất vị giác thì báo cho cơ quan y tế để theo dõi và xử trí theo quy định…

Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra những thách thức đòi hỏi chính quyền cơ sở phải nâng cao vai trò, trách nhiệm quản lý, triển khai các giải pháp phù hợp để kiểm soát hiệu quả dịch bệnh. Kinh nghiệm cho thấy, để việc cách ly y tế tại nhà đạt hiệu quả, bên cạnh trách nhiệm giám sát lực lượng chức năng thì điều quan trọng là ý thức tự giác của người cách ly. Mỗi người dân, mỗi gia đình phải thực hiện nghiêm các quy định khi cách ly tại nhà, đặc biệt là nguyên tắc “người cách ly với người, nhà cách ly với nhà”, để giữ an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng xã hội.

Tô Hà