Nâng cao nhận thức cộng đồng trong phòng, chống tác hại của thuốc lá

Theo các chuyên gia y tế, hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu, với các bệnh như: đột quỵ, mạch vành, ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Hút thuốc lá không những gây tổn hại đối với sức khỏe bản thân người sử dụng mà còn ảnh hưởng tới những người xung quanh vì hít phải khói thuốc; tác động xấu đến môi trường sống, làm tăng gánh nặng kinh tế đối với các quốc gia do chi phí chăm sóc y tế lớn để điều trị các bệnh có liên quan đến thuốc lá.

Nhiều cơ sở bán buôn, bán lẻ thuốc lá trên địa bàn tỉnh chấp hành tốt quy định pháp luật về PCTHTL.

Trong những năm qua, Thanh Hoá đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp, ngành và nhân dân về phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL); xây dựng và nhân rộng mô hình môi trường không khói thuốc trong các cơ quan, đơn vị. Thực hiện chiến lược quốc gia về PCTHTL đến năm 2020 và các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành kịp thời các văn bản chỉ đạo về PCTHTL; thành lập Ban Chỉ đạo PCTHTL và phân công trách nhiệm cụ thể cho các thành viên ban chỉ đạo thuộc các sở, ban, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội có liên quan trong PCTHTL thuộc phạm vi địa phương quản lý. Trong việc tổ chức các hoạt động triển khai chiến lược quốc gia PCTHTL và Luật PCTHTL, cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo PCTHTL tỉnh đã chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành, thành viên ban chỉ đạo tham mưu xây dựng các nội dung, triển khai các hoạt động PCTHTL trên địa bàn toàn tỉnh; công tác tuyên truyền, phổ biến về tác hại của thuốc lá đã được các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh triển khai tích cực. Điển hình như ngành giáo dục và đào tạo đã chỉ đạo lồng ghép, tích hợp nội dung PCTHTL vào hoạt động của các nhà trường; đồng thời chỉ đạo xây dựng “Trường học không khói thuốc”. Cán bộ, giáo viên, nhân viên cam kết không hút thuốc lá trong khuôn viên trường học, nếu vi phạm Luật PCTHTL sẽ bị xử phạt theo quy chế của đơn vị. Bên cạnh đó, ngành cũng phối hợp với hội nông dân, hội phụ nữ tổ chức các hoạt động tuyên truyền, thông qua các buổi nói chuyện sức khỏe, hội thi, giao lưu văn nghệ về tác hại của thuốc lá, góp phần thay đổi nhận thức và hành vi với người đã và đang sử dụng thuốc lá. Các sở, ban, ngành thành viên, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của mình để lồng ghép các hoạt động PCTHTL bảo đảm việc thực thi nghiêm Luật PCTHTL và chiến lược quốc gia PCTHTL trong phạm vi quản lý của ngành. Thực hiện xây dựng môi trường không khói thuốc lá trong các cơ quan, đơn vị, đặc biệt là trong lực lượng quân đội, công an, trong các công ty, xí nghiệp, khách sạn, nhà hàng và những nơi công cộng... Kết quả bước đầu, quy định cấm hút thuốc đã được tuân thủ khá tốt ở một số nơi như trên máy bay, trong phòng đợi sân bay, ga tàu, phòng họp, rạp chiếu phim, trên các chuyến xe buýt và một số cơ quan, đơn vị, trường học, bệnh viện trong tỉnh… Từ đó, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, giảm thiểu chi phí tiêu hao về y tế trong điều trị và các bệnh do thuốc lá gây ra.

Mặc dù công tác PCTHTL đã được hiện thực hóa thành luật, nhưng để triển khai được luật trong đời sống vẫn còn nhiều bất cập, vẫn còn hiện tượng hút thuốc lá tại nơi làm việc và những nơi công cộng. Tại cơ sở y tế là nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và cả khuôn viên, nhưng thực tế, tại các trung tâm y tế, bệnh viện vẫn có rất nhiều người “vô tư” hút thuốc... Trong khi đó, việc xử lý vi phạm thực hiện chưa nghiêm khiến người dân thờ ơ với quy định.

Mỗi chúng ta ai cũng có quyền được sống, làm việc trong môi trường không có khói thuốc lá. Việc nâng cao nhận thức về PCTHTL để có thể bảo vệ được quyền lợi của những người xung quanh là điều mà chúng ta cần phải làm. Vì thế, công tác tuyên truyền, phổ biến, thông tin về tác hại của thuốc lá, về các ảnh hưởng của thuốc lá đối với những người trực tiếp sử dụng thuốc lá là rất cần thiết. Việc thông tin cần đa dạng, thường xuyên để cộng đồng dễ nhận biết, dễ liên hệ với tình trạng sức khỏe bản thân trước những tác hại cụ thể của hút thuốc lá thụ động. Cùng với đó, cũng cần phải phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong từng lĩnh vực của công tác PCTHTL để người dân có thể nhận biết, giám sát hoặc kiến nghị khi cần thiết.

Công cuộc PCTHTL không phải đơn giản, đòi hỏi phải diễn ra thường xuyên, liên tục và lâu dài. Việc thực thi quy định xử phạt hành chính hành vi hút thuốc lá nơi công cộng cần thực chất, đủ để răn đe. Đặc biệt, vấn đề cốt lõi là người dân phải tự nâng cao ý thức tự giác không hút thuốc lá. Luật PCTHTL ra đời là hành lang pháp lý quan trọng góp phần hạn chế bệnh tật, nâng cao sức khỏe cộng đồng. Do đó, mỗi người hãy cùng chung tay đưa nội dung Luật này vào đời sống để xây dựng một môi trường sống an toàn, không khói thuốc lá, bảo đảm an toàn sức khỏe cho tất cả chúng ta.

Tô Hà