Xung đột Ấn Độ-Pakistan có thể là thử nghiệm đầu tiên cho công nghệ quân sự Trung Quốc

Xung đột leo thang giữa Ấn Độ và Pakistan có thể mang đến cho thế giới cái nhìn thực tế đầu tiên về công nghệ quân sự tiên tiến của Trung Quốc.

Máy bay chiến đấu J-10 của Không quân Pakistan. Ảnh: AFP.

Cổ phiếu Công ty Máy bay Thành Đô AVIC của Trung Quốc đã tăng 40% trong tuần này, khi Pakistan tuyên bố đã sử dụng máy bay chiến đấu J-10C do AVIC sản xuất để bắn hạ máy bay chiến đấu của Ấn Độ - bao gồm cả máy bay Rafale tiên tiến do Pháp sản xuất - trong một trận không chiến diễn ra hôm 7/5.

Ấn Độ chưa phản hồi các tuyên bố của Pakistan hoặc thừa nhận bất kỳ tổn thất máy bay nào. Khi được hỏi về sự tham gia của máy bay phản lực do Trung Quốc sản xuất, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết ông không nắm rõ tình hình.

Tuy nhiên, với tư cách là nhà cung cấp vũ khí chính của Pakistan, Trung Quốc có thể đang theo dõi chặt chẽ để tìm hiểu xem các hệ thống vũ khí của nước này đã và có khả năng hoạt động như thế nào trong thực chiến.

Là một siêu cường quân sự đang trỗi dậy, Trung Quốc đã không tham gia một cuộc chiến tranh lớn nào trong hơn 4 thập kỷ. Nhưng dưới thời nhà lãnh đạo Tập Cận Bình, nước này đã hiện đại hóa lực lượng vũ trang, đổ nguồn lực vào phát triển vũ khí tinh vi và công nghệ tiên tiến.

Theo dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), trong 5 năm qua, Trung Quốc đã cung cấp 81% lượng vũ khí nhập khẩu của Pakistan.

Những mặt hàng xuất khẩu này bao gồm máy bay chiến đấu tiên tiến, tên lửa, radar và hệ thống phòng không mà các chuyên gia cho rằng sẽ đóng vai trò then chốt trong bất kỳ cuộc xung đột quân sự nào giữa Pakistan và Ấn Độ.

Craig Singleton, thành viên cấp cao tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ có trụ sở tại Mỹ cho biết: "Sự hỗ trợ lâu dài của Bắc Kinh dành cho Islamabad - thông qua phần cứng, đào tạo... đã âm thầm thay đổi cán cân chiến thuật".

Sự thay đổi đó được chú ý nhiều hơn bởi căng thẳng gia tăng giữa Ấn Độ và Pakistan sau vụ thảm sát khách du lịch ở Kashmir, nhấn mạnh sự tái sắp xếp địa chính trị rộng lớn trong khu vực.

Ấn Độ và Pakistan đã có 3 lần chiến tranh liên quan đến Kashmir kể từ khi giành được độc lập từ Anh vào năm 1947. Trong thời kỳ đỉnh cao của Chiến tranh Lạnh, Liên Xô ủng hộ Ấn Độ, trong khi Mỹ và Trung Quốc ủng hộ Pakistan. Bây giờ, một kỷ nguyên mới của sự cạnh tranh giữa các cường quốc đang nổi lên trong cuộc xung đột kéo dài giữa các nước láng giềng Nam Á có vũ khí hạt nhân.

Bất chấp chính sách không liên kết truyền thống của mình, Ấn Độ đã ngày càng xích lại gần Mỹ hơn, khi các chính quyền Mỹ liên tiếp tán tỉnh gã khổng lồ Nam Á đang trỗi dậy này như một đối trọng chiến lược với Trung Quốc. Ấn Độ đã tăng cường mua vũ khí từ Mỹ và các đồng minh của nước này, bao gồm Pháp và Israel, đồng thời giảm dần sự phụ thuộc vào vũ khí của Nga.

Trong khi đó, Pakistan đã thắt chặt quan hệ với Trung Quốc, trở thành “đối tác chiến lược” và là bên tham gia chính trong dự án cơ sở hạ tầng toàn cầu Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường. Theo dữ liệu của SIPRI, Mỹ và Trung Quốc mỗi bên cung cấp khoảng 1/3 lượng vũ khí nhập khẩu của Pakistan vào cuối những năm 2000. Nhưng Pakistan đã ngừng mua vũ khí của Mỹ trong những năm gần đây và bổ sung bằng vũ khí của Trung Quốc.

Cuộc thực chiến

Với việc Pakistan được trang bị vũ khí chủ yếu từ Trung Quốc và Ấn Độ có hơn một nửa số vũ khí từ Mỹ và các đồng minh, bất kỳ cuộc xung đột nào giữa hai nước láng giềng này cũng có thể trở thành cuộc đối đầu giữa công nghệ quân sự của Trung Quốc và phương Tây.

Sau nhiều tuần giao tranh gia tăng sau vụ 26 du khách chủ yếu là người Ấn Độ bị các chiến binh giết hại tại một địa điểm ngắm cảnh trên núi ở Kashmir do Ấn Độ quản lý, Ấn Độ đã tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa vào sáng sớm 7/5, nhắm vào những gì mà nước này cho là “cơ sở hạ tầng khủng bố” ở cả Pakistan và Kashmir do Pakistan quản lý.

Nhiều nhà phân tích tin rằng tên lửa và các loại đạn dược khác được bắn từ máy bay chiến đấu Rafale do Pháp sản xuất của Ấn Độ và máy bay chiến đấu Su-30 do Nga sản xuất.

Trong khi đó, Pakistan đã khoe chiến thắng to lớn của lực lượng không quân nước này khi tuyên bố 5 máy bay chiến đấu của Ấn Độ gồm 3 chiếc Rafale, 1 chiếc MiG-29 và 1 chiếc Su-30 đã bị các máy bay chiến đấu J-10C của Pakistan bắn hạ trong một trận chiến kéo dài 1 giờ mà nước này tuyên bố là có sự tham gia của 125 máy bay ở phạm vi hơn 160 km.

“Đây được mô tả là cuộc giao tranh không đối không dữ dội nhất giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân”, Salman Ali Bettani, một học giả về quan hệ quốc tế tại Đại học Quaid-i-Azam ở Islamabad, cho biết. “Cuộc giao tranh này đánh dấu một cột mốc trong việc đưa các hệ thống tiên tiến có nguồn gốc từ Trung Quốc vào hoạt động”.

Ấn Độ chưa thừa nhận bất kỳ tổn thất máy bay nào, và Pakistan vẫn chưa cung cấp bằng chứng để hỗ trợ cho tuyên bố của mình. Nhưng một nguồn tin của Bộ Quốc phòng Pháp cho biết ít nhất 1 trong những máy bay chiến đấu mới nhất và tiên tiến nhất của Ấn Độ - máy bay chiến đấu Rafale do Pháp sản xuất - đã bị mất trong trận chiến.

Bilal Khan, người sáng lập công ty phân tích quốc phòng Quwa Group Inc. có trụ sở tại Toronto, cho biết: “Nếu được xác nhận, điều này cho thấy hệ thống vũ khí mà Pakistan có, ít nhất là hiện đại hoặc mới nhất so với những gì Tây Âu, đặc biệt là Pháp, cung cấp”.

Cổ phiếu của Công ty Máy bay Thành Đô AVIC thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc, nhà sản xuất máy bay chiến đấu J-10C của Pakistan, đã đóng cửa cao hơn 17% trên sàn giao dịch Thâm Quyến hôm 7/5.

J-10C là phiên bản mới nhất của máy bay chiến đấu đa năng một động cơ của Trung Quốc, được đưa vào sử dụng trong lực lượng không quân Trung Quốc vào đầu những năm 2000. Với hệ thống vũ khí và thiết bị điện tử hàng không hiện đại, J-10C được phân loại là máy bay chiến đấu thế hệ 4.5, cùng cấp với Rafale nhưng thấp hơn một bậc so với máy bay tàng hình thế hệ thứ 5, như J-20 của Trung Quốc hoặc F-35 của Mỹ.

Trung Quốc đã giao lô J-10CE đầu tiên cho Pakistan vào năm 2022. Hiện tại, đây là máy bay chiến đấu tiên tiến nhất trong kho vũ khí của Pakistan, cùng với JF-17 Block III, máy bay chiến đấu hạng nhẹ thế hệ 4.5 do Pakistan và Trung Quốc cùng phát triển.

Không quân Pakistan (PAF) cũng vận hành một phi đội gồm các máy bay F-16 do Mỹ chế tạo, một trong số đó đã được sử dụng để bắn hạ một máy bay chiến đấu của Ấn Độ do Liên Xô thiết kế trong một cuộc đụng độ vào năm 2019.

Nhưng các máy bay F-16 của PAF vẫn đang mắc kẹt ở cấu hình đầu những năm 2000 - kém xa các phiên bản nâng cấp hiện đang được Mỹ cung cấp - trong khi các máy bay J-10CE và JF-17 Block III do Trung Quốc sản xuất có các công nghệ hiện đại như radar mảng quét điện tử chủ động (AESA).

Đại tá đã nghỉ hưu Zhou Bo, nghiên cứu viên cấp cao tại Trung tâm An ninh và Chiến lược Quốc tế thuộc Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh cho biết nếu máy bay J-10C do Trung Quốc sản xuất thực sự được sử dụng để bắn hạ máy bay Rafale do Pháp sản xuất, thì đó sẽ là “sự gia tăng niềm tin to lớn vào hệ thống vũ khí của Trung Quốc”.

Màn quảng cáo mạnh mẽ

Theo dữ liệu từ SIPRI, Mỹ vẫn là nước xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới, chiếm 43% lượng vũ khí xuất khẩu toàn cầu trong giai đoạn 2020-2024. Con số này cao hơn 4 lần so với Pháp, nước đứng thứ hai, tiếp theo là Nga.

Trung Quốc đứng thứ tư, với gần 2/3 lượng vũ khí xuất khẩu được chuyển đến một quốc gia duy nhất: Pakistan.

Khan, nhà phân tích quốc phòng tại Toronto cho rằng vụ bắn hạ này, nếu được xác nhận, sẽ góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng của Trung Quốc, có khả năng thu hút sự quan tâm từ “các cường quốc ở Trung Đông và Bắc Phi”, những nước thường không thể tiếp cận công nghệ tiên tiến nhất của phương Tây.

Ông cho biết: “Với việc Nga bị ảnh hưởng do cuộc chiến ở Ukraine, tôi chắc chắn rằng Trung Quốc đã bắt đầu tấn công mạnh vào các thị trường truyền thống của Moscow như Algeria, Ai Cập, Iraq và Sudan”.

Các chuyên gia ở Pakistan và Trung Quốc cho biết J-10C do Không quân Pakistan triển khai có thể đã được ghép nối với PL-15, tên lửa không đối không tiên tiến nhất của Trung Quốc, được báo cáo có tầm bắn ngoài tầm nhìn là 200-300 km. Phiên bản xuất khẩu có tầm bắn giảm xuống còn 145 km.

Tuần trước, giữa lúc căng thẳng leo thang, Không quân Pakistan đã phát hành một video dài 3 phút giới thiệu các máy bay chiến đấu của mình. Video có sự góp mặt của JF-17 Block III được trang bị tên lửa PL-15, mô tả chúng là “cú đấm mạnh mẽ của PAF”.

Antony Wong Dong, một nhà quan sát quân sự tại Ma Cao, cho biết về tuyên bố của Pakistan: “Theo quan điểm của Trung Quốc, về cơ bản đây là một sự quảng cáo mạnh mẽ”.

“Nó sẽ gây sốc ngay cả những quốc gia như Mỹ, đối thủ của họ thực sự mạnh đến mức nào? Đây là câu hỏi mà tất cả các quốc gia có khả năng muốn mua máy bay chiến đấu, cũng như các đối thủ khu vực của Trung Quốc, sẽ cần phải xem xét lại một cách nghiêm túc”.

Nhưng một số chuyên gia đã bày tỏ sự thận trọng. Tổn thất của Ấn Độ, nếu được xác nhận, có thể xuất phát từ chiến thuật và kế hoạch kém cỏi của Không quân Ấn Độ.

Singleton, nhà phân tích tại Quỹ Quốc phòng Dân chủ, cho biết: "Nếu các báo cáo về việc Ấn Độ mất nhiều máy bay phản lực là đúng, điều này sẽ đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về sự sẵn sàng của IAF, không chỉ về các nền tảng của họ. Rafale là máy bay hiện đại, nhưng chiến đấu là sự tích hợp, phối hợp và khả năng sống sót, không chỉ là những vụ mua sắm rầm rộ".

Cũng có những câu hỏi đặt ra về việc Ấn Độ liệu có thông tin tình báo gì về tên lửa PL-15 hay không.

Trong những trường hợp như vậy, những đánh giá sai lầm của Ấn Độ có thể khiến vũ khí của Pakistan có vẻ hiệu quả hơn, Hoffman viết trên blog Missile Matters của mình.

Các chuyên gia cũng lưu ý các cuộc không kích của Ấn Độ đã thành công khi tấn công nhiều mục tiêu ở Pakistan, cho thấy tên lửa của nước này đã xuyên thủng hệ thống phòng không của Pakistan, được trang bị tên lửa đất đối không của Trung Quốc, bao gồm cả tên lửa tầm xa HQ-9B.

Gohel, chuyên gia quốc phòng tại London, cho biết: “Nếu hệ thống tên lửa hoặc radar có nguồn gốc từ Trung Quốc không phát hiện hoặc ngăn chặn được các cuộc tấn công của Ấn Độ, thì điều đó cũng sẽ ảnh hưởng xấu đến uy tín xuất khẩu vũ khí của Bắc Kinh”.

TD (theo CNN)