Vườn Quốc gia Bến En 30 năm xây dựng và phát triển

Trong suốt hành trình 30 năm xây dựng và phát triển (1992-2022), các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động Vườn Quốc gia Bến En luôn đoàn kết, nỗ lực vượt khó xây dựng và phát triển Vườn Quốc gia Bến En trở thành điểm sáng trong công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và bảo tồn đa dạng sinh học. Qua đó, góp phần thu hút các nhà đầu tư, xây dựng nơi đây trở thành trung tâm du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng.

Lực lượng kiểm lâm Vườn Quốc gia Bến En tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, phát hiện ngăn chặn và xử lý những trường hợp vi phạm Luật Lâm nghiệp, góp phần giữ vững an ninh rừng. Ảnh: Xuân Cường

Trước yêu cầu cấp thiết phải thành lập một đơn vị quản lý bảo vệ tài nguyên rừng tại các huyện Như Xuân, Như Thanh, ngày 22-3-1990, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 307/QĐ-CT về việc thành lập Ban Quản lý rừng đặc dụng Bến En trực thuộc Chi cục Kiểm lâm Thanh Hóa. Sau một thời gian đi vào hoạt động, nhận thấy tầm quan trọng của việc bảo tồn thiên nhiên và tiềm năng phát triển của khu vực Bến En, ngày 27-1-1992 Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) đã ban hành Quyết định số 33/CT về việc thành lập Vườn Quốc gia Bến En với diện tích là 16.634 ha giao cho UBND tỉnh Thanh Hóa quản lý.

Ngay sau khi được thành lập, Vườn Quốc gia Bến En đã nhanh chóng kiện toàn bộ máy tổ chức, khắc phục mọi khó khăn để tập trung phối hợp với các cấp, các ngành và chính quyền địa phương triển khai đồng bộ các nhiệm vụ được giao. Đơn vị đã hoàn thành việc xây dựng ranh giới quản lý, các phân khu chức năng và hồ sơ quản lý, trong đó xác lập được 12.500 ha vùng đệm; thành lập 7 trạm kiểm lâm và 1 đội kiểm lâm cơ động.

Phát huy tiềm năng sẵn có, Vườn Quốc gia Bến En đã nỗ lực thu hút các chương trình, dự án Nhà nước và các dự án phi chính phủ để phục vụ cho công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; tiếp tục triển khai các đề tài cấp bộ “Nghiên cứu phục hồi rừng sau nương rẫy tại Vườn Quốc gia Bến En”, đồng thời đề xuất triển khai 3 đề tài: Nghiên cứu bảo tồn, phát triển nguồn gen một số loài cây quý hiếm; nghiên cứu kỹ thuật cây trồng một số loài cây thuốc và nghiên cứu bảo tồn một số loài linh trưởng. Bên cạnh đó, Vườn Quốc gia Bến En đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân chấp hành Luật Lâm nghiệp, tích cực tham gia công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Từ 2008 đến nay, Vườn Quốc gia Bến En đã đẩy mạnh thu hút đầu và bước đầu đã đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận. Hàng chục chương trình, dự án được thực hiện có hiệu quả, như: Đề tài phục hồi rừng sau nương rẫy giai đoạn 1; bảo tồn nguồn gen một số loài cây quý hiếm; bảo tồn một số loài cây thuốc và bảo tồn một số loài linh trưởng; nghiên cứu thử nghiệm chăn nuôi gà rừng bán tự nhiên ở vùng đệm Vườn Quốc gia Bến En; bảo tồn phát triển cây lim xanh...

Trong những năm gần đây, Vườn Quốc gia Bến En đã tập trong đổi mới công tác quản lý, bảo vệ rừng theo hướng nâng cao tính xã hội hóa để giữ vững an ninh rừng. Tranh thủ tối đa sự chỉ đạo của các cấp, các ngành, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác quản lý bảo vệ rừng; thu hút cộng đồng dân cư, các tổ, đội bảo vệ rừng các thôn vùng đệm tham gia bảo vệ rừng. Hiện nay, khu vực vùng đệm Vườn Quốc gia Bến En đã có 12 tổ, đội tham gia quản lý, bảo vệ rừng cộng đồng. Hàng tháng, các tổ, đội quản lý bảo vệ rừng cộng đồng phối hợp với kiểm lâm viên các trạm tổ chức tuần tra, kiểm tra rừng; đồng thời, thường xuyên nắm bắt, cung cấp thông tin trong cộng đồng để các trạm kiểm lâm có giải pháp đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả, kịp thời các hành vi xâm hại rừng, góp phần giữ vững an ninh rừng.

Công tác nghiên cứu khoa học của Vườn Quốc gia Bến En cũng đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận. Từ năm 2013 đến nay, đơn vị đã tổ chức thực hiện 3 đề tài, 14 dự án, 2 chương trình, 1 đề án từ nguồn kinh phí Nhà nước và nguồn hợp tác tài trợ (Công ty Cannon Việt Nam và Trung tâm Bảo tồn thiên nhiên GAIA)... Sản phẩm của các chương trình, dự án, đề án, đề tài khoa học và phát triển rừng bảo đảm chất lượng, bổ sung các dữ liệu khoa học, đề ra các phương án, giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học. Những kết quả đạt được trong công tác nghiên cứu ở Vườn Quốc gia Bến En đã góp phần quan trọng trong việc tạo sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân vùng đệm, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi và thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Trước nguy cơ biến mất của nhiều giống loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới, hàng ngày, những người làm công tác bảo tồn, phát triển động thực vật của Vườn Quốc gia Bến En đang nỗ lực cứu chữa, chăm sóc những động vật quý được cứu hộ từ các nơi về. Hiện nay, đơn vị đang bảo tồn 62 loài động vật hoang dã, quý hiếm; tổ chức tiếp nhận, cứu hộ 12 loài động vật và thả về tự nhiên. Trong công tác nghiên cứu, chuyển giao khoa học - kỹ thuật đã dẫn giống, tạo giống, nhân nuôi 21 loài thực vật, động vật bản địa có giá trị kinh tế cao. Xây dựng 17 mô hình phát triển kinh tế có tổng diện tích trên 35 ha với các loài thực vật, như: lim xanh, sao lá to, đinh hương, chò chỉ, chè vằng, giổi ăn hạt, vù hương, sâm cau, rau sắng, bò khai, khôi tía, hoài sơn, thiên niên kiện, chò đãi; động vật như: lợn rừng lai, nhím, hươu sao, gà rừng lai... Trong đó, có một số mô hình được nhân rộng đã mang lại hiệu quả cao, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xã hội hóa công tác quản lý bảo vệ rừng. Qua các chương trình, dự án, đề án đã tạo việc làm, tăng thu nhập hàng năm cho trên 400 hộ dân vùng đệm.

Chặng đường 30 năm xây dựng và phát triển, Vườn Quốc gia Bến En vinh dự được đón tiếp các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ; lãnh đạo các ban, bộ, ngành và tỉnh Thanh Hóa đến thăm, chỉ đạo, động viên cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị. Đây mãi mãi là niềm tự hào, cổ vũ, động viên to lớn đối với tập thể, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đã và đang công tác tại Vườn Quốc gia Bến En, tạo điều kiện cho đơn vị vươn lên khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ Đảng và Nhà nước giao.

Quá trình 30 năm xây dựng và phát triển, các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động Vườn Quốc gia Bến En luôn đoàn kết, thống nhất mang hết tâm huyết, trí tuệ và công sức để bảo vệ, phục hồi và phát triển tài nguyên rừng, góp phần đưa Vườn Quốc gia Bến En trở thành điểm sáng về bảo tồn đa dạng sinh học của Thanh Hóa nói riêng và cả nước nói chung.

Ghi nhận những nỗ lực, phấn đấu của các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động Vườn Quốc gia Bến En, Đảng, Nhà nước và tỉnh Thanh Hóa đã trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như: Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; 4 lần được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Cờ thi đua; 2 lần được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen. Đặc biệt ngày 3-11-2022, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Đây là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của đơn vị qua các thời kỳ đã không quản khó khăn, vất vả, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Phát huy những kết quả đạt được trong suốt 30 năm xây dựng và phát triển, thời gian tới, tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Vườn Quốc gia Bến En tiếp tục đoàn kết, năng động, sáng tạo hơn nữa trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học. Nỗ lực vượt khó vươn lên, phấn đấu sớm đưa Vườn Quốc gia Bến En trở thành một trong những trung tâm bảo tồn đa dạng sinh học và du lịch sinh thái tầm cỡ trong nước và quốc tế .

Lê Công Cường

Giám đốc Vườn Quốc gia Bến En