Kịp thời bổ sung vitamin A giúp trẻ nâng cao tầm vóc

Theo các chuyên gia y tế, vitamin A là vi chất không thể thiếu trong cơ thể và có vai trò quan trọng đối với trẻ em.

Cho trẻ uống vitamin A ở Trạm Y tế xã Nga Trung (Nga Sơn).

Vai trò của vitamin A quan trọng trong quá trình tăng trưởng, giúp phát triển bình thường đối với trẻ; rất cần thiết cho quá trình hấp thụ canxi, giúp phát triển thị giác, xương, tăng cường chức năng thần kinh, hệ miễn dịch. Thiếu hụt vitamin A sẽ làm giảm sức đề kháng của cơ thể trẻ với các loại bệnh, dễ gây ra nhiễm trùng nặng đối với cơ thể, có thể dẫn đến bệnh còi xương, suy yếu hệ thống miễn dịch, tăng nguy cơ loãng xương và yếu cơ... Do vậy, việc bổ sung định kỳ vitamin A cho trẻ trong độ tuổi, giúp trẻ nâng cao sức khỏe, phát triển tế bào và các mô trong cơ thể, đặc biệt là tóc, móng và da, góp phần đẩy lùi tình trạng trẻ bị thấp còi, nhẹ cân, suy dinh dưỡng (SDD).

Trao đổi với Tiến sĩ Lương Ngọc Trương, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, được biết: Trong những năm qua tại Thanh Hóa đã thực hiện nhiều chương trình, dự án, như: Chương trình Mục tiêu quốc gia về phòng chống SDD trẻ em, Dự án A&T, Dự án Aris aid, can thiệp của Tổ chức Tầm nhìn thế giới. Các can thiệp cải thiện cả về kiến thức, kỹ năng về chăm sóc dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em, nâng cao năng lực cán bộ y tế, cải thiện kinh tế, an ninh lương thực hộ gia đình, can thiệp cải thiện, phục hồi SDD trẻ em. Các can thiệp này có hiệu quả lớn trong giảm tỷ lệ SDD nói chung, đặc biệt là SDD thể thấp còi. Một trong những hoạt động quan trọng nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em là bổ sung vi chất dinh dưỡng. Trong 2 chiến dịch bổ sung vi chất dinh dưỡng được tổ chức 2 lần trong năm trên phạm vi toàn tỉnh, đã có hơn 98% trẻ trong độ tuổi được uống bổ sung vitamin A và cân, đo để theo dõi tình trạng dinh dưỡng; hơn 70% bà mẹ sau sinh trong vòng 1 tháng được bổ sung vitamin A liều cao. Cùng với đó hoạt động truyền thông về phòng chống SDD và phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng được tăng cường trên các phương tiện thông tin đại chúng bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng để những kiến thức về vi chất dinh dưỡng và SDD trẻ em có thể đến được với đông đảo người dân. Đặc biệt, truyền thông trực tiếp thông qua đội ngũ cộng tác viên dinh dưỡng đến tận nhà tư vấn cho bà mẹ và phát phiếu mời đưa trẻ đi uống vitamin A. Tại buổi uống, các cộng tác viên dinh dưỡng đã tổ chức hướng dẫn thực hành bữa ăn bổ sung cho trẻ bằng các loại thực phẩm sẵn có tại địa phương, phát tờ rơi và khám tư vấn cho bà mẹ mang thai về phòng chống thiếu máu tại trạm y tế. Tại đây, các bà mẹ được nghe về giá trị dinh dưỡng của 4 nhóm thực phẩm, các loại thức ăn giàu vitamin A, giàu sắt, giàu canxi, cách chế biến bữa ăn cho từng nhóm tuổi với nhiều loại thực phẩm khác nhau.

Chị Nguyễn Thị Mai, xã Nga Trung (Nga Sơn) chia sẻ: Được cán bộ y tế địa phương thông báo về lịch đưa con đến uống vitamin A tại trạm y tế, tôi đưa con đến bổ sung vi chất dinh dưỡng cho con theo đúng quy định 1 năm 2 lần. Tại đây con tôi được đo nhiệt độ, cân nặng và bổ sung viên nang vitamin A; được nhân viên y tế tuyên truyền, ngoài thực hiện uống 2 lần vitamin A hàng năm, tôi cũng thực hiện nghiêm túc quy định tiêm phòng các mũi vắc-xin đã có thuốc dự phòng để chủ động phòng, chống bệnh cho con. Đồng thời quan tâm đến chế độ ăn uống lành mạnh, an toàn, đủ chất dinh dưỡng cho con, nên hiện con tôi phát triển thể lực khá tốt, nhanh nhẹn, khỏe mạnh và ít khi bị ốm các bệnh theo mùa.

Bác sĩ Mai Ngọc Vi, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Nga Trung cho biết: Thực hiện chiến dịch uống bổ sung vitamin A, hàng năm trạm y tế thực hiện rà soát đối tượng, lập danh sách và thông báo trên đài truyền thanh, phấn đấu không để bỏ sót, quan tâm đến cả những trẻ em tạm trú không có hộ khẩu trên địa bàn. Đồng thời tích cực tuyên truyền trên đài truyền thanh về ý nghĩa, tác dụng của việc uống vitamin A, đặc biệt là viên uống này không bán trên thị trường để các gia đình quan tâm thực hiện tốt. Trong các chiến dịch tổ chức, 99% trẻ trong độ tuổi được uống vitamin A theo quy định, tỷ lệ trẻ SDD cân nặng giảm còn 5,86%, chiều cao còn 7,33%...

Tuy nhiên, những năm gần đây kinh phí cho Chương trình Mục tiêu quốc gia phòng chống SDD chỉ còn bảo đảm cho các hoạt động cơ bản của chương trình. Các dự án can thiệp về dinh dưỡng của các tổ chức khác hầu như đã kết thúc hoặc chỉ còn vài hoạt động. Đặc biệt, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị SDD ở nhiều huyện miền núi còn cao, như: Huyện Quan Sơn tỷ lệ trẻ SDD thể nhẹ cân 19%, thể thấp còi 30%, tương ứng tại huyện Thường Xuân là 21,1% và 24,5%; huyện Ngọc Lặc là 16,4% và 25,9%... Nguyên nhân của tình trạng này là do trẻ em, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ có thai bị thiếu một số vi chất dinh dưỡng như vitamin A tiền lâm sàng, thiếu máu, kẽm, i-ốt, khẩu phần canxi thấp...

Năm 2020, chương trình phòng chống SDD trẻ em của tỉnh phấn đấu thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu giảm tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi SDD cân nặng và chiều cao. Theo đó, chương trình đẩy mạnh nuôi con bằng sữa mẹ và dinh dưỡng hợp lý để phòng chống SDD, trong đó ưu tiên can thiệp bằng những giải pháp tích cực hơn nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em ở các huyện miền núi. Căn cứ chỉ tiêu này, các nhóm giải pháp được triển khai là tăng cường chiến dịch nhân ngày vi chất dinh dưỡng; tuần lễ nuôi con bằng sữa mẹ; tuần lễ dinh dưỡng và phát triển; truyền thông thay đổi hành vi phòng chống SDD thể thấp còi; truyền thông nhóm và thực hành dinh dưỡng cho bà mẹ mang thai, nuôi con nhỏ; đẩy mạnh tư vấn phục hồi dinh dưỡng (mô hình A & T Mặt trời Bé thơ, nhóm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ nhỏ...); xây dựng câu lạc bộ gia đình 5 không, 3 sạch, câu lạc bộ không có trẻ SDD, các mô hình phòng chống SDD thấp còi theo đặc điểm vùng...

Ngành y tế cũng khuyến cáo, để phòng ngừa thiếu vitamin A, cần bổ sung dự phòng vitamin A liều cao như sau: Trẻ dưới 12 tháng tuổi: 100.000 đơn vị vitamin A mỗi 6 tháng. Trẻ từ 12 – 36 tháng: 200.000 đơn vị vitamin A mỗi 6 tháng. Trẻ từ 36 - 60 tháng: Khuyến cáo liều lượng tùy theo vùng miền. Các bà mẹ đang cho con bú, trẻ nhỏ dưới 36 tháng tuổi hằng ngày nên được ăn đủ 4 nhóm thực phẩm: tinh bột, rau xanh - trái cây, protein và dầu, nên thêm vào mỗi bữa ăn của trẻ 1-2 muỗng dầu ăn để dễ hấp thu vitamin A.

Bài và ảnh: Hà Bắc